Avrupa’da 2023’te aşırı termal stres arttı

Avrupa gözlemevi Copernicus ve Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) açıklamaya göre, Avrupa 2023 yılında rekor sayıda "aşırı termal stres" günü yaşadı. Bu endeks, 46 derece üzeri algılanan bir sıcaklığa karşılık geliyor.

Copernicus iklim değişikliği servisinin WMO ile birlikte hazırladığı yıllık rapora göre "aşırı sıcak stresi", sıcaklığın diğer faktörlerle (nem, rüzgar, radyasyon) birlikte insan vücudu üzerindeki etkisini dikkate alıyor. 

Rapor, küresel ısınmanın Avrupa kıtasında yazları giderek daha sıcak ve ölümcül hale getirdiği bir dönemde, özellikle sıcak hava dalgalarının sağlık üzerindeki etkisine odaklanıyor.

Copernicus'ta iklimbilimci olarak görev yapan Rebecca Emerton, "Avrupa'da termik stresin yaşandığı günlerin sayısında bir artış eğilimi gözlemliyoruz ve 2023 yılı da bu yeni rekorla bir istisna oluşturmadı" dedi.

Santigrat derece cinsinden "hissedilen sıcaklığın" eşdeğeri olarak ifade edilen endeks, aşırı soğuk stresinden (-40'ın üzerinde) aşırı sıcak stresine (46'nın üzerinde) ve ısı stresi olmayan (9 ila 26 arasında) on farklı kategoriden oluşuyor. 

Sıcak stresine uzun süre maruz kalmak hastalık riskini arttırırken, özellikle hassas durumdaki insanlar için tehlike oluşturuyor. 2023'te sıcaklığa bağlı ölümlerin ne kadar olacağı henüz bilinmemekle birlikte rapor, 2003, 2010 ve 2022 yıllarının bunaltıcı yazlarında Avrupa'da on binlerce insanın öldüğüne dikkat çekiyor. 

23 Temmuz 2023'te, sıcak hava dalgasının doruk noktasında, Avrupa'nın yüzde 13'ü daha önce görülmemiş bir rakam olan en az bir derece sıcak stresi yaşıyordu. Aşırı sıcaklar en çok güney Avrupa'yı etkilemiş, Sicilya'da 48,2 dereceye ulaşan hava sıcaklıkları kıta rekorunun 0,6 derece altında kalmıştı.

ÖNLEMLER YAKINDA YETERSİZ KALACAK

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının neden olduğu küresel ısınma, sıcak hava dalgalarının yoğunluğunu, süresini ve sıklığını arttırıyor.

Bu olgu özellikle küresel ortalamadan iki kat daha hızlı ısınan ve küresel iklimi sanayi dönemi öncesine kıyasla en az 1.2 derece daha sıcak olan Avrupa'da görülüyor. 

Rapora göre, Avrupa'da artan ısınma, yaşlanan nüfus ve artan sayıda şehir sakini ile birleştiğinde "halk sağlığı açısından ciddi sonuçlar" doğuracak. Raporda, "Sıcak hava dalgalarıyla mücadele için alınan mevcut önlemler yakında yetersiz kalacak” deniliyor. 

Küresel olarak 2023 yılı, döngüsel El Niño fenomeninin geri dönüşüyle vurgulanan iklim değişikliğinin etkisi altında, kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu. İnsanoğlunun neden olduğu aşırı ısının yüzde 90'ını emen okyanusların sıcaklığı geçtiğimiz yıl boyunca görülmemiş seviyelerde kaldı.