‘Irak ve Başûr’u ciddi tehlikeler bekliyor’

Dr. Kamuran Berwarî, bölgesel ve uluslararası güçlerin de hesaplaşmasına sahne olan Irak’taki durumun böyle devam etmesinin, Irak ve Başûrê Kurdistan için ciddi tehlikeler barındırdığını söyledi.

Türkiye ile Rusya’nın, Irak-Suriye’den Birleşik Arap Emirlikleri’ne uzanacak demiryolu projesi üzerinde çalıştığını ama ABD ve Uluslararası Koalisyon’un bu projeye karşı çıktığını belirten Dr. Kamuran Berwarî, “Meclis’in toplanması da Şiilere karşı olan eski BAAS’çılar ile Türkiye’ye yakın olan kesimler arasında yapılan bir anlaşmanın sonucuydu” dedi.

Irak’ta 10 Ekim 2021’de erken genel seçim, üç ay süren gösterilerin ardından yapıldı. Meclis, ancak 9 Ocak 2022’de toplanabildi; Meclis Başkanı ve iki yardımcısı seçildi. Başkanlığa Sünni Muhammed Helbusi yeniden seçilirken birinci yardımcısı Şii Hakim Zamli, ikinci yardımcısı ise KDP’den Şaxewan Abdullah oldu.

Daha dört gün geçmeden Irak Federal Mahkemesi, Meclis Başkanlık Divanı’nın çalışmalarını durdurdu.

Konuyla ilgili ANF’ye konuşan Dihok Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Kamuran Berwarî, meselenin seçimler öncesine kadar uzandığını söyledi.

YAŞANANLAR IRAK HALKININ HİLAFINADIR

Irak’ta yaşananların, 2021’de Ürdün-Amman, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar’da Kürtler ile Sünni Araplar ve diğer güçler arasında yapılan anlaşmanın sonucu olduğunu; bu anlaşmanın seçim sonuçlarını da belirlediğini belirten Dr. Berwarî, aslında katılımın düşüklüğüne bakıldığında sonuçların Irak halkının iradesini de temsil etmediğini vurguladı.

Dr. Berwarî, son günlerde yapılan anlaşmalar ve içerdiği tehlikelere ilişkin ise şunları söyledi: “Kürdistan ve Irak halkının hilafına anlaşmadır. Bazı iç güçlerin Sadr ile bir araya gelmesi ile yapıldı. Bu anlaşma büyük sorunları; Irak’ta bir savaşın yaşanmasını da beraberinde getirebilir. O denli büyük tehlikeler içeriyor. İzlenen bu siyaset ve yapılan anlaşmalar, Kürtleri iki-üç parçaya, Sünni ve Şiileri de iki-üç parçaya böldü. Birinci derece zararlı Kürtler olacaktır. Çünkü Kürtlerin son 20 yıl (2003’ten bu yana) kendileri için yaptığı bir şey yok.”

170 SAYISINA ULAŞMAK ZOR

Rahatsızlıkların daha şimdiden yavaş yavaş ortaya çıkmaya başladığını, çünkü hepsinin Meclis’te bir olmadıklarını kaydeden Dr. Berwarî, “Bazıları ortaya çıkan tabloyu destekliyor. Bazıları da açıkça karşı. Meclis’te çoğunluk olarak sayılan en az 170 parlamentere ihtiyaç var. 170 parlamenterin desteği ile kurulacak hükümet, Irak ve Irak halkları için kararlar alabilecek ama bu sayıya ulaşabilme belirsizliğini koruyor” dedi.

BÖLGESEL VE ULUSLARARASI GÜÇLER ÇELİŞİYOR

Yeni bir hükumetin kurulması ve Meclis’in işlemesi için Amerika, Avrupa ve bazı bölgesel güçlerin onayının olması gerektiğinin altını çizen Dr. Berwarî, şunları ifade etti: “Bu son dönemlerde özellikle İran ve Türkiye gibi bölgesel güçler ile Amerika ve Avrupa çelişki yaşıyor. Eskiden beri çelişkileri var ama bu çelişkiler son dönemlerde üst seviyeye tırmandı. Bu çelişkiler, Bağdat’ta ABD ve Uluslararası Koalisyon’un yerleri ile Kürt ve Arap siyasi partileri başta olmak üzere bazı noktalara saldırılar biçiminde ortaya çıktı. Bu durum daha fazla şiddetlenebilir, tehlike olan da budur.”

MEVCUT TABLODAN ÇIKMASI ÇOK ZOR

Meclis’in ilk oturumunun fazlasıyla tuhaf ve dikkat çekici mesajlar verdiğine işaret eden Dr. Berwarî, “Bazıları ulusal kıyafetleriyle gitmişti. Bazılarının attığı sloganlar Meclis’i aşan nitelikteydi. Bazıları kefeni sembolize eden kıyafetle gitmişti; savaşa ve ölüme hazır olduklarının mesajını vermek istediler. Mevcut tabloyla Irak’ta ulusal bir hükümetin kurulup ülkeyi yönetmesi çok zor görünüyor” şeklinde konuştu.

ÜÇ KOLTUK DA DEĞİŞMEYEBİLİR

KDP’nin cumhurbaşkanı adayını çıkarması ve olası başbakanın kim olabileceğine ilişkin de konuşan Dr. Berwarî, şunları dile getirdi: “Sadr da KDP’nin adayı Hoşyar Zebarî’yi desteklemiyor. Zebari’nin adaylığına karşı çıkan 36 parlamenter daha şimdiden bir deklerasyon yayımladı. Ancak sonuç olarak Irak’taki her üç başkanlık; Meclis Başkanlığı, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı olduğu gibi kalabilir. Bu durumda bu her üç koltuktaki yöneticinin değişmesi mantıklı değil ve zor görünüyor.”

KAOS, HATTA ÇATIŞMALAR KAPIDA

ABD’nin çekilmeye başlamasının beraberinde çok ciddi sorunlar getirebileceğine işaret eden Dr. Berwarî, “Amerika’nın çekilmesinden sonra iktidara getirilenler kendilerini yürütebilir mi? Bazı barış, özgürlük ve demokrasi adımlarını atabilirler mi? Bu çok fazla mümkün görünmüyor. O yüzden daha ciddi kriz, kaos, hatta çatışmalar kapıda gibi görünüyor. Başûr ve Irak halklarından bu krizden olumsuz etkilenmeyen hiç kimse yoktur. Buna rağmen Başûr yönetimi hiçbir şekilde halkı dinlemiyor” şeklinde konuştu.

TÜRKİYE İLE RUSYA’NIN PROJESİ

Halkın taleplerinin meşruiyetine vurgu yapan Dr. Kamuran Berwarî, Türkiye ve Rusya’nın Kuzey-Doğu Suriye hem de Başûrê Kurdistan’ı yakından ilgilendiren ortaklığına işaret ederek, şunların altını çizdi: “Türkiye ile Rusya, Irak-Suriye’den Birleşik Arap Emirlikleri’ne uzanacak demiryolu projesi üzerinde çalışıyor. ABD ve Uluslararası Koalisyon, bu projeye karşı çıkıyor. Irak’ın çok sayıdaki gücü de bunu kabul etmiyor. Bir bölüm Sünni ise Irak’ın tamamen Türkiye’nin egemenliğine geçmesi için çalışıyor. Meclis’in toplanması da Şiilere karşı olan eski BAAS’çılar ile Türkiye’ye yakın olan kesimler arasında yapılan bir anlaşmanın sonucuydu.”