Rapor: Elazığ'da tutsaklar işkence görüyor

Tutsak ve avukat dernekleri, Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ni ziyaret etti, cezaevinde işkence ve çok sayıda hak ihlalinin olduğunu açıkladı.

Mezopotamya Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu (MED TUHAD-FED), Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) ve Amed Tutuklu Aileleri ile Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER), Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ndeki hak ihlallerine ilişkin basın toplantısı yaptı.
MED TUHAD-FED binasındaki toplantıda konuşan MED TUHAD-FED Eşbaşkanı Mehmet Temizyüz, 7 Ağustos’ta tutsaklarla görüştüklerini söyledi. Temizyüz, “Bu çalışma ile Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin açıldığı tarihten bu yana süreklileşen ve sistematik hale getirilen işkence ve kötü muamelenin tespiti ve cezaevinde hak ihlalleri ile karşılaşılan diğer sorunlara ilişkin gerekli tespitlerin yapılması, raporlaştırılması, oluşan raporlar neticesinde gerekli hukuki başvuru ve suç duyurularının yapılması amaçlanmıştır” dedi.

'SALGINDA İHLALLER ARTTI'

Temizyüz, 20 Mart 2020 tarihinde Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi’nin (CPT) tutsaklara ilişkin bir dizi ilke yayımladığını kaydederek, şunları belirtti:
"25 Mart 2020 tarihinde ise BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri bir çağrıda bulundu ve 6 Nisan 2020 tarihinde de Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri yine bir çağrıda bulundu. Bu ilke ve çağrıların ortak noktası cezaevlerinde bulunan tutuklu ve hükümlülerin sayısının azaltılması ve pandemi kapsamında alınacak önlemlerin mevcut özgürlükleri kısıtlama noktasına varmaması idi. Yine BM İnsan Hakları Komiseri ve Avrupa Konseyi İnsan Haklar Komiseri bu çağrılarda açıkça gerekçesiz tutuklanan siyasi tutuklu ve hükümlülerin serbest bırakılmaları talebinde bulundu. Bu kapsamda özelde Elazığ 2 nolu Yüksek Güvenlik Cezaevi olmak üzere tüm cezaevlerinde pandemi sonrası yaşanan hak ihlallerin arttığı gözlemlenmektedir."

İŞKENCE, EL KOYMA, ENGELLEME

Raporda, işkence ve kötü muamelenin tespit edildiği belirtilerek, şu bilgilere yer verildi:
“*05.08.2020 tarihinde Ümran Cengiz ve Burhan Renkli’nin bulunduğu koğuşa sabah sayımının ardından bir grup gardiyanın geldiği ve herhangi bir açıklama yapılmadan Ümran Cengiz ve Burhan Renkli isimli tutsakları darp ederek koğuştan çıkardıkları ve hücreye götürdükleri ve bu sırada da darp etmeye devam ettikleri ve hatta tutsakların seslerinin diğer koğuşlardan duyulduğu bildirilmiştir.
*Tarafımızca işkence ve kötü muameleye maruz kalan tutsaklarla yapılan görüşmede tutsakların iki gündür hücrede kaldığı ve daha sonra koğuşa geçtiği aktarılmıştır. Tutsakların darp edilmelerinin ardından iki gün geçmiş olduğu halde sağ kol dirsek arkasında bir tl büyüklüğünde bir morluk ve şişlik olduğu, dudağında kabuklu yara olduğu, boynunda el büyüklüğünde tırnak izleri ve pembe izlerin olduğu, sol kol arkasında yeşil çürük renginde yüzük parmağı büyüklüğünde dikdörtgen şeklinde bir morluk olduğu, gövdesinin dalak kısmında tekme atılması sonucu kızarıklık ve morluk olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca infaz koruma memurları tarafından kötü muamele sırasında tişörtünü yırttıkları tarafımıza aktarılmıştır.
* Tutsaklara keyfi gerekçelerle disiplin cezalarının verildiği bildirilmiş ve tarafımızca yapılan tespitte tutsakların disiplin cezasını içerir infaz hakimliği dosyaların çok sayıda olduğu ve hatta bir tutsağın 32 adet disiplin cezasına konu dosyasının olduğu tespit edilmiştir. Bu disiplin cezalarından hükümlü olan ve müebbet hapis cezası almış olan 4 kişinin iyi halli olmadığı gerekçesiyle infaz yakma diye tabir edilen koşullu salıverilme hakkının engellendiğine ilişkin tebligat yapıldığı bildirilmiştir.
* Aramalarda tutsakların yazdıkları günlüklere ve el yazılarının tamamına el konulduğu ve cezaevi idaresi tarafından ‘hiçbir şey yazmayın izin vermeyeceğiz’ şeklinde bir sözlü açıklama yapıldığı bildirilmiştir.
* Tutsaklara kargo ile kişisel ihtiyaçlarını gidermesi için dışarıdan kıyafet gönderilmesine izin verilmediği ve gerekçe olarak ise cezaevinde yer olmadığının bildirildiği tarafımıza aktarılmıştır.”

NELER YAPILMALI?

Raporda, yapılması gerekenler ise şöyle sıralandı:
“* Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevinde belirli aralıklarla yaşanan ve sistematik hale getirilen bu işkence ve kötü muamelenin son bulması için gerekli hukuki başvuru ve suç duyurusunun  yapılması,
* Cezaevlerinin sorunları hakkında ilgili ulusal ve uluslararası kurumlara bilgilendirilme yapılması ve gerekli başvuruların yapılması,
* Verilen disiplin cezalarına ilişkin gerekli hukuki başvuruların yapılması,
* Hasta tutuklu ve hükümlülerin tedavi ve yaşam şartlarının iyileştirilmesi ile ilgili gerekli başvurulanın yapılması,
* Ceza İnfaz Kurumunun Meclis İnsan Hakları Komisyonu öncülüğünde tüm sivil toplum örgütlerini kapsayacak bir heyet ile koronavirüs tedbirlerine uygun bir şekilde ziyaret edilmesi yaşanan sürecin doğrudan gözlenmesi gerekmektedir.”