Bu bayram da kurbanlık el yakacak

Kurban Bayramı'na az bir süre kala insanları kurbanlık alma telaşı sardı. Fakat hayvan fiyatlarının yüksek olması hem satıcıları hem de alıcıları kara kara düşündürüyor.

Kurban Bayramı için geri sayım başladı. 20 Ağustos’ta kutlanacak olan Kurban Bayramı öncesinde hem hayvan satıcıları hem de kurban kesecek vatandaşların bayram telaşı başladı. Bir dönem küçükbaş hayvancılığın merkezi konumunda olan Van, AKP’nin politikaları nedeniyle bitme noktasına geldi.

1970 yılları ile 2000 yılları arasında Van’da bulunan hayvan sayısı Türkiye ve Kuzey Kürdistan'da birinci sıradaydı. 20 yıl öncesine kadar Van’da hemen hemen her aile hayvan beslerdi. Özellikle köylerde her ailenin en az binden fazla hayvanı vardı. Her köyde 10 bin ile 50 bin arasından hayvan bulunuyordu. Son dönemlerde AKP’nin politikaları nedeniyle hayvan sayısı hızlı şekilde düşmeye başladı.

VAN, HAYVANCILIK İÇİN EN ELVERİŞLİ COĞRAFYAYA SAHİP

Küçükbaş hayvancılık için coğrafi şartları çok uygun olan Van'dan, Türkiye’nin birçok kentine ve farklı ülkelere ihracat yapılıyordu. Kürdistan'da küçükbaş hayvancılıkta ilk ihracatı yapan yine Van halkıydı. Bu dönem de Türkiye’den diğer ülkelere yapılan küçükbaş hayvancılığın yüzde 70’i Van’dan geriye kalan yüzde 30 ise Türkiye’nin diğer bölgelerinden karşılanıyordu. Van’da hayvancılığın bu kadar fazla olmasının en büyük nedeni ise, geniş mera ve yaylalara sahip olmasıydı. Van’da köylerde yaşayanların tamamı hayvancılıkla uğraşıyordu.

İnsanlar, devlete ihtiyaç duymadan kendi öz ekonomilerini kendilerini sağlıyordu. Hayvan sayısının fazla olması nedeniyle, hayvan üreticileri hayvanlarını rahatlıkla satabiliyorken, alıcı ise ucuz hayvan alabiliyordu. Hayvan sayısının fazla olması ve köylülerin mera ve yaylara özgürce çıkması nedeniyle et fiyatları da çok düşüktü.

KÖYLERİN BOŞALTILMASIYLA BİRLİKTE HAYVANCILIK BİTME NOKTASINA GELDİ

1990’lı yıllardan sonra devlet, hayvancılığın merkezi konumunda olan Van, Hakkari, Bitlis ve Ağrı’da bulunan hemen hemen tüm yaylalara yasak getirdi. Köyler zorla boşaltıldı. Köylüler şehirlere göç etmek zorunda kaldı. Köy ve yaylaların boşalmasıyla birlikte hayvancılık da bitme noktasına geldi.

AKP hükümetinin ekonomiyi iflasın eşiğine getirdikten sonra, canlı hayvan, et, saman, yem ve mazot fiyatları hızla yükseldi. Yüksek fiyatlar nedeniyle hayvancılıkla uğraşan birçok kişi, bu işi bırakmak zorunda kaldı. Hayvancılığı bırakan binlerce insan işsizlik ordusuna katıldı. Bugün Van’da yaşayanların yüzde 50’si işsiz durumda.

İNSANLAR YÜKSEK FİYATTAN DOLAYI KURBANLIK ALAMIYOR

Yayları, meraları yasaklanan Van halkı, samanın bir tonunu bin liraya, 50 kiloluk yemi ise 70 ile 80 liradan almak zorunda kalıyor. Van’da et fiyatı ise 50 liranın üstünde. Van’da küçükbaş hayvan fiyatı bin ile bin 500 lira, büyükbaş hayvan fiyatı ise 5 bin ile 10 bin lira arasında değişiyor. Kurban Bayramı’na az bir süre kala halkı kurban hayvanı alma telaşı sardı. Hayvan fiyatlarının yüksek olması hem satıcıları hem de alıcıları kara kara düşündürüyor. Yüksek fiyatlardan dolayı hayvan besicileri hayvanlarını satamazken, alıcılar ise yine yüksek fiyatlardan dolayı, kurbanlık hayvan alamıyor.

‘YAYLARIN YASAKLANMASI HAYVANCILIĞI BİTİRDİ’

Van’da 30 yıldır küçükbaş hayvan alım satımı yapan İzzet İşbilen, Van’da hayvan sayısında büyük düşüş olduğunu söyledi. Özellikle köylerde yaşayanların hayvancılığı bıraktığını belirten İşbilen, bunun nedeni ise yayla ve meraların yasaklanması ile yem, saman ve mazot fiyatının çok yüksek olmasına bağlıyor.

Köyde yaşayan insanların güvenlik nedeniyle yaylalara da çıkamadığına dikkat çeken İşbilen, "Yaylaya çıkamayan köylü artık hayvan beslemiyor. Köylü kesimi hayvanlığı bıraktığı için, hayvan sayısında büyük düşük yaşandı. Hayvan pazarına getirilen hayvanların fiyatı çok yüksek. 30 yıl havan alım satımı yaptım ama fiyatlarının yüksek olması nedeniyle artık yapamıyorum. Bu fiyata insanlar nasıl kurbanlık hayvan alacak. Böyle devam etmesi halinde Van’da küçükbaş hayvan bulmak çok zor olacak" dedi. Van’da yaşayan Muhsin Aslan da bu yıl kurbanlık hayvan almak istediğini ama fiyatlarının yüksek olması nedeniyle alamayacağını söyledi.