İnsan Hakları Derneği (İHD) ve sivil toplum kuruluşları, 10-16 Aralık İnsan Hakları Haftası dolayısıyla Yenişehir ilçesine bağlı Ofis semtinde bulunan Sanat Sokağı'nda basın açıklaması yaptı. Eylem, Amed Barosu ve İHD Amed Şubesi, Amed Tabipler Odası, Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın katılımı ve desteği ile düzenlendi. Açıklamada, en fazla ihlalin yaşandığı yerlerden birinin cezaevleri olduğu vurgulandı.

'TUVALET KAPILARINDA UYUMAK ZORUNDA KALIYORLAR!'

Basın açıklaması metnini okuyan Amed Barosu Cezaevleri Komisyonu Eş başkanı Avukat Gizem Miran, Türkiye’de yaşanan yoğun tutuklamalarla birlikte cezaevlerinin kapasitelerinin aşıldığını belirtti. Miran, “Cezaevlerinin mevcut kapasitelerinin aşılmasıyla mahpusların günlük yaşamlarını idame ettirebilecekleri uygun koşullar da ortadan kaldırılmıştır. Bu durum mahpusların hijyenik olmayan yerlerde (tuvalet kapılarında ve merdiven altlarında) uyumalarına sebep olmaktadır. Cezaevlerinde kapasitelerin aşılması aynı zamanda yoğun sevklerin, sürgünlerin yaşanmasını da beraberinde getirmiştir. Mahpuslar, ailelerinden binlerce kilometre uzaktaki hapishanelere sevk/sürgün edilmiştir. Bu sevklerin ve sürgünlerin sonucu olarak yüzlerce mahpusun da aileleriyle görüş hakkı imkânsızlaştırılmıştır. Mahpuslar, sevk/sürgün edildikleri cezaevi girişlerinde fiziki şiddete ve çıplak aramaya maruz bırakılmıştır" ifadelerine yer verdi.

'ÇOCUK CEZAEVLERİ SUÇA TEŞVİK EDİYOR!'

Dezavantajlı grupların başında çocukların geldiğini belirten Miran, çocukların cezaevlerinde ciddi hak ihlallerinde maruz kaldığının altını çizdi. Miran, çocukların korku ve baskı altında olmalarından kaynaklı bunu dile getiremediğine dikkat çekerek, "Çocuk cezaevlerinin çocuğu suçtan arındırmadığı aksine yeniden suça teşvik ettiğinin kabulü ile çocuk cezaevlerinin kapatılmasının tartışılması gerekirken, çocuk cezaevlerinin sayısının giderek arttığı gözlemlenmiştir. Yine mahpus olan anneleri ile birlikte cezaevlerinde yaşamak zorunda kalan küçük yaştaki çocukların, ortamın şartlarından psikolojik ve fiziksel açıdan olumsuz etkilendikleri, dış sosyal ortamdan faydalanmasının sağlanamadığı gözlemlenmiştir" diye kaydetti.

'KADIN TUTSAKLAR VE GÖRÜŞÇÜLER TACİZ EDİLİYOR'

Miran, tutsak yakınlarının görüşe geldiklerinde gardiyanlar ve askerler tarafından taciz edildiğini, baskıya maruz kaldığını belirtti. İnce aramanın dayatıldığını söyleyen Miran, "Bu uygulama özellikle kadın görüşçüler üzerinde uygulanmaktadır. Ayrıca mahpusların açık görüşlerde aileleri ile yan yana oturmalarına izin verilmediği, karşı karşıya oturtularak araya bir masanın bırakıldığı ifade edilmiştir" diye ekledi.

HÜKÜMETE GÖREVLERİ HATIRLATILDI

Miran, yapılması gerekenşeri şöyle sıraladı:

“* Herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı Anayasal güvence altındaki en temel haklardan olup mahpusların tedavilerinin düzenli bir şekilde yapılması sağlanmalıdır. Tedavisi yapılmayan hasta mahpusların hekime ve sağlık birimlerine ulaşmada hızlı ve etkin bir şekilde hareket edecek kurumsal mekanizmalar oluşturulmalı, bu bağlamda sağlık koşulları sebebiyle tahliye olması gereken mahpusların, mevzuat ya da Adli Tıp uygulamaları gibi engellere takılmadan tahliyeleri sağlanmalıdır.

* Ceza infaz memurları ve hapishane idarelerinin olumsuz ve hatta suç teşkil eden tutumlarının önüne geçmek için etkili bir denetim mekanizması oluşturulmalı; sorumlular hakkında idari ve adli soruşturma yürütülerek cezasızlığın önüne geçilmelidir.

* Savunma hakkının etkin bir şekilde kullanılması hususu ceza hukuku açısından hayati derecede önem taşıdığından bu hakkı ihlal eden her türlü keyfi uygulamadan vazgeçilmelidir. Anadilde savunma hakkının etkin şekilde kullandırılması sağlanmalıdır.

* Çocuk cezaevlerinin derhal kapatılarak, çocuğu topluma kazandırıcı alternatif modelliklerin tartışılması ve hayata geçirilmesi gerekmektedir. Alternatif modeller oluşturuncaya kadar, mevcut cezaevi koşullarının çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimlerine uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

* Mahpus olan anneleri ile birlikte cezaevinde kalmak zorunda olan çocukların ihtiyaçları ve psikolojik durumları gözetilerek gerekli önlemlerin alınması ve çocuğun dış ortam bağının (kreş vb. sosyal ortamlar) engelsiz ve koşulsuz sosyal devlet ilkesi gereği sağlanması gerekmektedir.

* Hapishanelerin denetimin ve şeffaflığın önemli bir unsuru olan baroların ve sivil toplum örgütlerinin hapishaneleri etkin bir şekilde ziyaretlerinin sağlanması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

* Hapishane koşullarında tedavi imkanı olmayan hasta mahpuslar derhal serbest bırakılmalıdır.

* Tecrit koşullarına son verilmeli ve hapishane koşulları düzeltilmelidir.”