Gezici kütüphanenin en hareketlisi: Gerilla kütüphanesi

Türkçede ‘kütüphane’, yarı Arapça yarı Kürtçe iki tabirin bir araya getirilmesiyle oluştu. Kitapların bir arada tutulduğu, dağıtıldığı, muhafaza edildiği yer.

Kütüb-kitap, hane-ev kelimelerinden türetilerek Türkçeye kazandırıldı. Günümüz yaygın teknolojisi ile pabucu neredeyse dama atılmak üzere olan ve fakat biraz nostaljik, akademik yaklaşımlarla varlığını korumaya devam eden, bin yılları aşan tarihçeye sahip olan kütüphaneler, insanlığın hafızasını da taşıyor.

İNSAN YAŞADIĞINI, GÖRDÜĞÜNÜ AKTARMAK İSTEYİNCE...

İlk kütüphane, yazılı tarihin başlangıcına, Sümer tapınaklarındaki çivi yazılarına dayandırılabilir. Eski Mısır'da bulunan ilk papirüs belgeler, Ninova-Musul’da bulunan binlerce yıllık kütüphanelerden Asur hükümdarı Asurbanipal’ın resmi olarak kurdurduğu ilk kütüphaneye kadar insanlık yaşadıklarını, gördüklerini, mahsullerini, şiirlerini, özel hayatlarını, astronomi bilgilerini, edebiyatı bir şekilde aktarma ihtiyacı duyduğu için, günümüze taşınan, kutsiyet atfedilebilecek mekânlar. Taşlardan, ceylan derilerinden, papirüslerden kağıdın icadına kadar kütüphane oluşturmak meşakkatli bir iş iken, bugün bir bilgisayar hafızasına ya da taşınabilir hard diske tüm bu bilgileri yani yazılı kitapları doldurabilmek mümkün.

GERİLLANIN KÜTÜPHANESİ

Günümüze gelen kütüphaneler ulusal kütüphane oluşturulması fikriyle İngiltere’de kurulmuş, ardından ihtiyaç temelinde talep gördüğü konulara göre kitaplar tasnif edilerek, bir araya getirilerek oluşturulmuştur. Ulusal kütüphanelerin yanı sıra, araştırma, üniversite, özel, halk, çocuk, okul ve gezici kütüphaneler gelişti.

Bunlardan gezici kütüphane sınıfına iliştirebileceğimiz bir diğeri ise gerilla kütüphanesidir. Hiç tahmin etmediğiniz bir ağacın hemen altında özenle dizilmiş raflarla karşılaşıverirsiniz. Önünde de kitapların tasnifini yapan ve araştırma yaptığı bir konu üzerine kaynak arayan bir yol arkadaşına rastlarsınız. "Evet, Ortadoğu üzerine epey kaynak elimizde var" diye elindeki hazinenin bilinciyle yanıt verir. Sınırlı imkânlarla kurulduğu her halinden okunan fakat hemen her konu üzerine bir kitap bulabileceğiniz raflarda, gerilla ürünü kitaplar da yerini almıştır. Raflardaki süslemeler, kitaplardan yapılan alıntıların renkli kağıtlarla rafların kenar süslemelerine iliştirilmesi de dikkat çekiyor. Kütüphane sorumlusu genç kadın gerilla, gelen arkadaşlarının kitap ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olduğu gibi, tuttuğu listede hangi kitabı hangi arkadaşına verdiğini de not alıyor. Ellerinde bulunan kitapların listelerini tuttuğunu ve bir gerillanın, ayda en az iki kitap aldığını da yumuşak bir ses tonuyla ekliyor cümlelerine.