AMED

İnsan Hakları Derneği (İHD) ve kayıp yakınlarının, “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” sloganı ile her hafta düzenlediği oturma eyleminin 531’ncisi İHD Amed Şubesi binasında gerçekleştirildi. Kayıpların fotoğraflarının taşındığı eyleme, kayıp yakınları, Amed Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Selçuk Mızraklı, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Diyarbakır İl Başkanı Mehmet Sayın, Gazeteci Nurcan Baysal, İHD yönetici ve üyeleri katıldı. 

Eylemde konuşan İHD Diyarbakır Şube Yöneticisi Hasan Yalçın, "1915 yılında bu coğrafyanın en kadim halklarında olan Ermeni halkı 24 Nisan’da maalesef bir kıyımdan geçirilmiştir. İstanbul’da tanınmış sanatçılar, siyasetçiler bir gecede evlerinden gözaltına alınarak sürgün yollarında zorla kaybettirildi. Devletten ve siyasi iktidardan talebimiz geçmişle yüzleşilmesi ve hakikatin oraya çıkarılmasıdır” dedi. 

100’e yakın cezaevinde devam eden açlık grevlerine dikkat çeken Yalçın, tecridin kaldırılması talebinin meşru ve yasal bir talep olduğunu söyledi. Ulusal ve uluslararası hukukta tutukluların avukatları ve vasileriyle görüşme hakkının engellenemeyeceğine vurgu yapan Yalçın, Adalet Bakanlığı ve siyasal iktidarı sorumluk almaya çağırdı.     

Eylemde, 20 Mayıs 1915 yılında Urfa’da katledilen Grigor Zohrab’ın hikayesini okuyan Yalçın, Zohrab’ın üniversite eğitiminden sonra hukukçu olarak uluslararası bir üne kavuştuğunu, genç yaşta İstanbul Ermeni basınında yazılar yazmaya başladığını, Meclis-i Mebusan’da 7 yıl boyunca İstanbul Milletvekili olarak görev yaptığını belirterek, şöyle devam etti:

“Zohrab, 20 Mayıs 1915 günü Erzurum milletvekili ile birlikte kendisi de tutuklanıp Divan-ı Harp’ta yargılanma gerekçesiyle Diyarbakır‘a doğru yola çıkarıldı. Zohrab ve diğer arkadaşı Urfa’dan Osmanlı Mebusu olan Mahmut Nedim tarafından evlerine davet edildi. Akşam yemeğinden sonra dışarıda bekleyen askerler Türk ev sahibinden iki sürgünü ‘Harput’a götüreceğiz’ gerekçesiyle teslim etmesini istedi. Sonunda Zohrab ve arkadaşı atlı askerler nezaretinde bir arabayla Urfa’dan Diyarbakır istikametine doğru yola çıkartıldı. Urfa’dan bir saat uzaklıkta bulunan Karaköprü mevkiinde silahlı ve atlı birliklerle Çerkes Mehmet ve Halil tarafından durdurulan Grigor Zohrab ve Varteks Serengülyan işkence edilerek öldürüldü."

Yalçın, 24 Nisan 1915’in Cumartesi gecesinde Osmanlı’nın başkentinde tanınan Ermeni şahsiyetleri, siyasetçileri, gazetecileri, sanatçılarının resmi mühürlü emirnamelerle evlerinden alınıp gözaltına alınarak kırmızı renkli askeri otobüslerle merkez cezaevine nakledildiğini söyledi. Yalçın, şunları kaydetti: “Tıpkı 1990’lı yıllarda bölgemizde yaşanılan zorla kaybedilme vakalarında olduğu gibi İstanbul’un bu tanınmış bazı Ermeni simaları evlerinden giyinmelerine bile izin verilmeyerek pijamaları ve terlikleriyle cezaevi avlusuna getirildi. 250 kişilik Ermeni aydını bir süre sonra Şirketi Hayriye’nin 67 numaralı vapuruna bindirilip Haydarpaşa İskelesine götürüldü. Burada sıkı askeri güvenlik önlemleri altında özel bir trenle Çankırı ve Ayaş’a sürgün edildiler. 250 Ermeni aydını yakınlarını, sevdiklerini geride bırakarak isimlerini bile belki hiç duymadıkları yerlerde zorla kaybettirildiler."

BATMAN

Batman’da ise kayıp yakınları ve insan hakları savunucuları, açık alan yasağı nedeniyle İHD Şubesi'nde 437'nci kez bir araya geldi. İnsan hakları savunucuları, kayıp yakınları ve Özgürlükçü Hukukçular Derneği üyesi avukatların destek verdiği eylemde konuşan İHD Batman Şubesi yöneticilerinden Mahfuz Akgün, Şırnak'ın Silopi ilçesi Yeniköy’e bağlı Ceylan Mezrası'nda 18 Mart 1998 tarihinde kaybedilen Mehmet Mungan'ın akıbetini sordu. TIR sürücüsü olan Mungan’ın 18 Mart’ta Irak’a götüreceği malları yüklemek üzere Silopi’ye geldiğini, dayısının evine gittiği ve buradan çıktıktan sonra kendisinden bir daha haber alınamadığını kaydeden Akgün, ailenin tüm girişimlerine rağmen bir gelişmenin yaşanmadığını söyledi.