Rojhilatê Kurdistan'da devletin politikası nedeniyle içte büyük bir ekonomik kriz yaşanıyor. Bu ekonomik krizden en fazla yoksul halk etkileniyor. Bu durumu özetleyen en açık örnek ise halkın evine günlük ekmek götüremeyecek duruma gelmesi. Kaba anlamda bir mutfak hesabı yapıldığı zaman işin özü daha somut ortaya çıkıyor. En ucuz ekmek bin tümen. 5 kişilik bir aile günlük 15 ekmek tüketiyor. Yani sayıca az olan bir ailenin günlük ekmekleri için 3.750 tümen harcama gidiyor. Elektrik faturası ayda en az 35.000 tümeni buluyor. Gaz bazen 180.000’e çıkabiliyor. Aylık su faturası da 40.000 tümen. Bebeği olan bir ailenin bebek masrafı en ucuz 70.000 olarak çıkıyor. Peynirin fiyatı 15 ila 20 bin tümen arasında. Tavuğun kilosu 20 bin tümen. Tabii bu şartlarda et almak mümkün olmuyor. Buna karşılık hiç çalışmayan bir ailenin durumu içler acısı. Çünkü günlük ekmeği almakta zorlanıyor. Devletin halka, ‘yarane’ olarak verdiği aylık sosyal fon ise sadece 45.500 tümen. Devlet bu kadar yarane veriyor ama 3 katı elektrik, su vb. parası alıyor. En masrafsız bir aileyi baz alarak hesap yapıldığında böyle bir tablo ortaya çıkıyor.

YOKSULLUK DA İNTİHARLAR DA ARTIYOR

Nüfusu 85 milyon olan İran’ın resmi kayıtlara göre yüzde 70'i işsiz. Yüzde 60'ı ise yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Açlıktan, yoksulluktan intihar edenlerin oranı yükseliyor. Gün geçtikçe erkek, kadın, çocuk intiharları artıyor. Hatta İran’da intihar eden erkek sayısının kadınlardan fazla olduğu istatistiklerde ortaya çıkıyor. Toplumsal kriz had safhada. Bu tabloya rağmen devletin işsizlere dönük bir projesi yok. Devletin özellikle Kürdistan’a dönük projesi de şu oluyor; ‘karakollar inşa etmek, Kürtleri henüz çocukken kendi kadroları haline gelmeleri için besicilik kurumuna üye yapmak. Halkı buna katılmaya mecbur etmek.’ Tabii devletin bir diğer projesi de kendini koruma adı altında dışarıya sermaye harcayarak askeri örgütlemelerini güçlendirmek.

HALK ONURLU YAŞAMI SEÇİYOR

Rojhilat halkı tarihten gelen bir direniş geleneğine sahip olduğu için birçok zorlu işe katlanarak devletin ajanlaştırma gibi politikalarını boşa çıkartıyor. Rojhilatlılar emekçi ve çalışkan bir halk. Bu nedenle el emekleriyle, üreticilikleriyle geçtiğimiz yıl gezo (yaprakların üzerinde kurutulan şekerin dövülerek toz haline getirilmesi; sabah kahvaltılarında tereyağı ile yenilen bir yiyecek), kezwan sakızı (mide ağrısı gibi birçok hastalığa deva bir derman niteliğinde), yine mazo, sumak gibi ürünler toplayarak, bağ, bahçe, hayvancılık gibi işlerde çalışarak ürünlerini elde ediyor. Bunun yanında Rojhilat'ta en çok yapılan işlerin başında kolberlik geliyor. Halk yaşadığı sıkıntılardan dolayı kolberlik işini yapıyor ama onu yapınca da pasdarların saldırılarıyla karşı karşıya kalıyor.

Yeraltı ve yerüstü birçok zenginliğe sahip Kürdistan'da halk, yaşadığı sıkıntılar ne olursa olsun, yine de devletin belirlediği siyaseti değil, bir parça ekmek ile onurlu yaşamı seçiyor.