Okyanus akımlarındaki düzensizlik felakete yol açabilir

Bilim insanları, küresel ısınmanın devam etmesi halinde hayati önem taşıyan okyanus akıntı sisteminin birkaç on yıl içinde çökebileceği uyarısında bulundu. Bu, gezegendeki herkesi etkileyecek bir felaket olabilir.

Nature dergisinde Salı günü yayınlanan yeni bir çalışma, Gulf Stream'in de bir parçası olduğu Atlantik Meridyonal Devrilen Akıntısının (AMOC) yüzyılın ortalarında, hatta 2025 gibi erken bir tarihte düzeninin tamamen bozulabileceğini ortaya koydu.

Bilim insanları kritik sistem için kesin devrilme noktasının belirsiz olduğunu ve akıntıların ölçümlerinin şimdiye kadar çok az eğilim veya değişiklik gösterdiğini söyledi. Araştırmacılar, yeni sonuçların endişe verici olduğu ve devrilme noktasının daha önce düşünülenden daha erken gerçekleşebileceğine dair yeni kanıtlar sağladığı konusunda hemfikir

AMOC, dev bir küresel taşıyıcı bant gibi çalışan karmaşık bir akıntılar yumağıdır. Sıcak suyu tropik bölgelerden Kuzey Atlantik'e doğru taşır, burada su soğur, tuzlanır ve güneye doğru yayılmadan önce okyanusun derinliklerine batar.

İklim sisteminde çok önemli bir rol oynayan bu akıntı sistemi ve küresel hava modellerinin düzenlenmesine yardımcı oluyor. Bu sistemin çöküşü  Avrupa ve ABD'nin bazı bölgelerini etkileyen çok daha sert kışlar ve deniz seviyesinin yükselmesi gibi felaket niteliğinde sonuçlar doğurabilir.

12 bin yıldan kadar önce hızlı buzul erimesi AMOC'un kapanmasına neden olmuş ve on yıl içinde Kuzey Yarımküre'de 10 ila 15 derecelik sıcaklık dalgalanmalarına neden oldu.

BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin 2019 tarihli bir raporunda AMOC'un bu yüzyılda zayıflayacağı, ancak 2100'den önce tamamen çökmesinin olası olmadığı öngörülmüştü.

Bilim insanları, benzeri olası bir felaketin izlerini Kuzey Atlantik'te Grönland'ın güneyindeki bir bölgede 1870 ile 2020 yılları arasındaki 150 yıllık bir dönemde deniz yüzeyi sıcaklıklarını analiz ederek sürdü.

Bilim insanları, okyanusun bu kısmının AMOC tarafından tropik bölgelerden kuzeye taşınan su tarafından ısıtıldığını belirterek, "dolayısıyla eğer soğursa, bunun nedeni AMOC'un zayıflamasıdır" tespitinde bulundu.

Araştırmacılar, bu çöküşün en erken 2025 yılında yaşanabileceğini, daha muhtemel olarak 2039-2070 yılları arasında bir noktada AMOC’un durabileceğini düşünüyor.