UNESCO ‘beyin implantları’ konusunda uyardı

Beyin implantları ve yapay zeka alanında küresel bir "etik çerçeve" üzerinde çalışan UNESCO, beyin implantları gibi nöroteknolojideki hızlı ilerlemeler ve yapay zekanın birleşiminin insanların zihinsel gizliliği için bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

BM bilim ve kültür kurumu UNESCO, Paris'teki genel merkezinde konuyla ilgili bir konferansta, nöroteknolojiler karşısında insan haklarının korunmasına ilişkin küresel bir "etik çerçeve" üzerinde çalıştığını duyurdu.

Nöroteknoloji, nörolojik durumları tedavi etmek; hareket, iletişim, görme ya da işitme ile ilgili işlevleri eski haline getirmek için elektronik cihazları sinir sistemine bağlamayı amaçlıyor.

UNESCO'da yapay zeka konusunda uzmanlaşmış ekonomist Mariagrazia Squicciarini, bu disiplinin son zamanlarda algoritmaları, verileri benzeri görülmemiş şekillerde işleyebilen yapay zekadaki (AI) gelişmelerden yararlandığını açıkladı.

UNESCO’nun Sosyal ve Beşeri Bilimler Genel Müdür Yardımcısı Gabriela Ramos, bu yakınlaşmanın "geniş kapsamlı ve potansiyel olarak zarar verici" olduğunu belirtiyor.

Ramos, konferansta, "Algoritmaların insanların zihinsel süreçlerini çözmemize ve niyetleri, duyguları ve kararlarının altında yatan beyin mekanizmalarını doğrudan manipüle etmemize izin vereceği bir yoldayız" dedi.

Geçen mayıs ayında, Amerikalı bilim insanları, beyni bir MRI'da (Manyetik rezonan görüntüleme) uzun saatler boyunca eğittikten sonra, bir kişinin düşüncelerini yazıya çeviren bir "dil şifre çözücünün" geliştirildiğini bildirdiler.

Yine mayıs ayında milyarder Elon Musk'ın şirketi Neuralink, ABD'de madeni para büyüklüğündeki beyin implantlarını insanlar üzerinde test etme yetkisi aldı.

Nihai hedefinin insanların yapay zeka tarafından yönetilmemesini sağlamak olduğunu savunan Elon Musk, çarşamba günü kendi yapay zeka şirketi xAI'yi kurdu.

Mariagrazia Squicciarini, nöroteknolojinin kendi başına kötü olmadığını vurgularken, görme engelli bir kişinin tekrar görmesini veya felçli bir alt uzvunun tekrar yürümesini sağlamak için gösterilen çabalara dikkat çekti. Ancak bu ilerlemeye etik güvencelerin eşlik etmesi gerektiği kaydediliyor.

Mariagrazia Squicciarini’nin de imzasını taşıyan UNESCO raporuna göre, nöroteknoloji şirketlerine yapılan yatırımlar 2010 ile 2020 arasında 22 kat artarak 33,2 milyar dolara (29,73 milyar euro) ulaştı.

2015-2020 yılları arasında nöroteknolojik cihazlara ilişkin patent sayısı ikiye katlandı. Bu pazarın 2027 yılında 24,2 milyar dolara (21,67 milyar euro) ulaşması bekleniyor.