İran’ın yeni cumhurbaşkanı hakkında soruşturma talebi

Birleşmiş Milletler’in İran’daki insan haklarına ilişkin soruşturmacısı, yeni cumhurbaşkanı seçilen İbrahim Reisi’nin 1988’de binlerce siyasi tutuklunun infaz edilmesindeki rolüne ilişkin bağımsız bir soruşturma istedi.

Reuters’a bir mülakat veren BM soruşturmacısı Javaid Rehman, geçen yıllar içerisinde tanıklıklar ve kanıtlar topladıklarını belirtti.  Soruşturmacı, BM Güvenlik Konseyi veya başka bir organ tarafsız bir soruşturma başlatırsa bu bilgileri paylaşmaya hazır olduğunu söyledi.

Rehman, katliamı gizlemek için bazı “toplu mezarların” yok edilmeye başlandığına dair bilgilerin endişe verici olduğunu sözlerine ekledi.

Londra’da İslam hukuku ve uluslararası hukuk dersleri veren Rehman, "Sanırım şimdi zamanı geldi ve sayın Reisi’nin başkan olduğu için 1988'de olanları ve bireylerin rolünü araştırmaya başlamamız çok önemli" dedi.

Soruşturmanın İran’ın çıkarına olduğunu ve ailelerin ıstırabına son verebileceğini söyleyen BM soruşturmacısı, “Aksi halde bu başkan ve tarihsel olarak infazlarda oynadığı role ilişkin çok ciddi endişelerimiz olacak” diye konuştu.

Adli erkin başında yer alan Reisi, geçmişinden dolayı ABD yaptırımlarına da konu oldu.

Halkın Mücahitleri ve ABD, 1998’deki infazları denetleyen dört yargıçtan biri olduğunu belirtiyor.

Uluslararası Af Örgütü’ne göre 5 bin dolayında kişi infaz edildi. Gerçek rakamın ise çok daha yüksek olabileceği belirtildi. Halkın Mücahitleri’ne göre dini lider Ali Hamaney’in koruması altında olan Reisi, 1988’de üç yargıçla birlikte “Ölüm Komisyonu”nun başına atandı. Bu komisyonun İran genelinde en az 30 bin siyasi tutuklunun infazından sorumlu olduğu iddia ediliyor.

İşlenen cinayetlere ilişkin gazetecilerin sorularını yanıtlayan Reisi, “Eğer bir yargıç, bir savcı halkın güvenliğini savunduysa, kutlanmalı. Tüm düzeylerde insan haklarını savunmaktan onur duyuyorum” dedi.

BM savcısı Rehman, “İran İslam Cumhuriyeti ile temasa geçtik çünkü yine mezarları fiilen yok etmeye yönelik bir politika olduğundan veya toplu mezar kanıtlarını yok etmeye yönelik bir faaliyet olabileceğinden endişe duyuyoruz” ifadelerini kullandı. Rehman, adaletin yerine gelmesi için kampanya yürüteceğini belirtti.

Reisi, 3 Ağustos’ta Hasan Ruhani’nin yerine geçecek. Reisi, boykotun etkili olduğu seçimlerle cumhurbaşkanı seçildi.

Uluslararası Af Örgütü de aşırı muhafazakar İbrahim Rehisi hakkında “insanlığa karşı suçlardan” soruşturma başlatılmasını istedi.  

Af Örgütü, "İbrahim Reisi’nin insanlığa karşı suçlar, cinayet, zorla kaybetme ve işkence suçlarından soruşturulmak yerine cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturması, cezasızlığın hüküm sürdüğünün acı bir hatırlatıcısıdır” dedi.