AB ülkelerinin birçoğunda son yıllarda evlere yemek servisi ile Uber tarzı şoförlük hizmetlerinin çapı giderek artarken, neredeyse tümü müteşebbis statüsünde olan çalışanların sosyal güvenlikleri tartışma konusu.

Özellikle evlere yemek servislerinde çalışan yüz binlerce kişinin düşük ücretlere mahkûm olması, birçoğunun başkalarının adına çalışan kağıtsızlardan oluşması veya normal çalışanların sahip oldukları sosyal güvenlik haklarından yararlanamamaları en büyük sorunların başında geliyor. Çalışanların emeklilik, işsizlik, hastalık gibi birçok sosyal güvenlik haklarının kısıtlı olması veya hiç olmaması tepki çekiyor. Ayrıca bu çalışanların sendikal hakları da tartışma konusu.

KOMİSYON ‘MUHATAPLARIYLA MÜZAKERE EDECEK’

Avrupa Parlamentosu’ndan (AP) birçok grubun taleplerine cevap veren AB Komisyonu, sendikalar ve işveren temsilcileriyle görüşmelere başlayacağını duyurdu. Komisyonun açıklamasında, bazı online platformlara çalışanların düşük ücretler ve sosyal güvenlikten yoksun şartlara mahkûm edildikleri vurgulandı.

Bu tür platformlar sayesinde geleneksel iş piyasasına girmekte zorlananlar ile ek gelir elde etmek isteyenlerin iş bulabilmesinin öneminin savunulduğu açıklamada, buna rağmen çalışma şartlarının iyileştirilmesinin gerekli olduğunun altı çizildi.

ZOR ŞARTLARA VE DÜŞÜK GELİRLERE MAHKUMLAR

Bu tür çalışma tarzının etkilerinin görüldüğü ülkelerden biri Fransa. 2019 yılına kadar evlere yemek servislerinde bisikletleriyle çalışanların sayısı 10 bin kadar iken, salgın nedeniyle yerinde yemek hizmetinin sınırlanması sayesinde bu kişilerin sayısı 50 bini aşmış durumda. Ancak bu artan rekabetin sonucu ve çalışanların gelir düzeylerini düşüren bir durum. Marianne dergisindeki bir haberde, kimi çalışanların brüt saat ücretlerinin 13-15 Euro aralığından 7-10 Euro’ya kadar düştüğüne dikkat çekilmişti.

Ayrıca ülkedeki binlerce kağıtsız genç göçmenin de başkaları adına açılan bu tür bireysel şirketlerde komisyon karşılığı çalıştığı bildiriliyor. Bu ise komisyon ve devlete ödenen primlerin ödenmesi ardından 8 Euro civarında olan net asgari ücretin yarısına kadar düşebilen bir gelire razı olmak demek.

Online platformlarda genellikle yemek siparişler, taksi veya benzeri hizmetler sunuluyor. Ancak çalışanların oldukça düşük ücretlere ve sosyal güvenlikten yoksun olarak verdikleri bu hizmetlerden edilen gelirlerin bir kısmı çoğu artık büyük şirket kategorisine giren bu platformları zengin ediyor.