Kadınların ortaokul sonrası eğitime katılımının yasaklandığı ülkede, şimdi de erkek öğrenciler için dini referanslı kıyafet dayatması getirildi.

Yeni kurala göre, ilkokul çağındaki erkek öğrenciler açık mavi kıyafet ve şapka, lise öğrencileri ise beyaz şalvar ve turban giymek zorunda. Kurala uymayan öğrencilerin okula alınmayacağı açıklandı. Hatta bazı şehirlerde bu uygulama sıkı şekilde denetlenmeye başlandı. 

Herat ve Kandahar gibi bölgelerde okullarda “Erdemlerin Yayılması ve Kötülükten Sakındırma” birimleri öğrencilerin kıyafetini denetliyor.

Taliban’ın bu kararı, okul kıyafetlerinin İslami değerlere uygun olması, toplumsal eşitsizliklerin gizlenmesi ve disiplinin sağlanması gerekçesiyle savunuluyor. Ancak uygulama, aileleri maddi olarak da zorluyor. 

Ortalama bir kıyafet takımı 1.000 Afganî’ye (yaklaşık 12 Euro) mal olurken, nüfusun %85’i günde 1 dolardan az bir gelirle geçimini sürdürüyor. Bu durum, özellikle çok çocuklu aileler için ciddi bir yük oluşturuyor.

Yeni kıyafet uygulaması öğretmenler ve okul yöneticileri için de zorunlu. Artık ceket-kravat giymek yasak, tüm eğitimcilerin de turban ve siyah geleneksel kıyafet giymesi isteniyor. 

ARTIK HERKES BİRBİRİNE BENZİYOR

AFP’nin haberine göre Kabil’de bir lise müdürü, "Artık herkes birbirine benziyor. Doktor da aşçı da aynı görünüyor," diyerek uygulamanın yarattığı baskıyı anlatıyor.

Bazı bölgelerde okul binalarının fiziksel durumu oldukça yetersiz. Öğrenciler tahtaya karşı yerde oturmak zorunda kalıyor, bazı köylerde ise mezarlık kenarlarında ağaç gölgesinde ders yapılıyor. Ancak bakanlık müfettişleri, kıyafet uygulamasını sıkı biçimde denetlemeye devam ediyor.

Afganistan’da eğitim sistemi üzerindeki baskılar, sadece kız çocuklarını değil, artık erkek öğrencileri ve öğretmenleri de doğrudan etkiliyor. Kıyafet dayatması, eğitimde ideolojik tek tipleştirmenin yeni bir adımı olarak görülüyor.