Aliyev ve Pezeşkiyan Bakü’de bir araya geldi

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliev ile İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan Bakü’de bir araya geldi. Kısıtlı formatta bir toplantı olduğu bildirildi.

Görüşme, İran ve Azerbaycan arasında, yıllardır süren gerilim ortamında gerçekleşti. 

Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı, internet sitesinde yayınladığı açıklamada “Kısıtlı formatta toplantı başladı” dedi. İlham Aliyev'in ofisi iki liderin fotoğraflarını da paylaştı. 

Bu buluşma, İran'ın Şahid limanında meydana gelen ve en az 46 kişinin ölümüne neden olan şiddetli patlamadan iki gün sonra gerçekleşti.

İlham Aliyev, Pezeshkian ile görüşmesinin arifesinde pazar günü yaptığı açıklamada “derin üzüntü” duyduğunu söylemişti. 

Bu görüşme aynı zamanda Umman'ın arabuluculuğunda Washington ve Tahran arasında İran'ın nükleer meselesi üzerine yapılan görüşmelerin yapıldığı bir sırada gerçekleşti 

İran'ın kuzeybatısında Kafkasya'da eski bir Sovyet cumhuriyeti olan Azerbaycan, özellikle Türk devleti ile yakın müttefik ilişkisi içerisinde bulunuyor. İran’da önemli bir Azeri nüfusu da var. 

İki ülke arasındaki ilişkiler son birkaç yıldır gergin durumda. 2023 yılının başlarında Tahran'daki Azerbaycan Büyükelçiliği'ne silahlı bir kişinin girmesiyle ilişkiler hızla kötüleşti. Bir diplomatın öldürülmesi ve iki korumanın yaralanması iki ülke arasında diplomatik gerilime neden oldu. 

Bakü de misilleme olarak Nisan 2023'te Azerbaycan'daki İran büyükelçiliğinin dört çalışanını istenmeyen kişi ilan etti. Bir ay sonra İran dört Azeri diplomatı sınır dışı etti. 

Azerbaycan ayrıca İran hükümetinin düşmanı ve Bakü'nün başlıca silah tedarikçilerinden biri olan İsrail ile de yakın ilişkilere sahip. İran, İsrail'in Azerbaycan topraklarını bir saldırı için kullanabileceğinden korkuyor.

Bir diğer ihtilaf noktası da İran sınırı boyunca uzanacak olan Zengezur ulaşım koridoru projesi olarak öne çıkıyor. 

Azerbaycan, Ermenistan, İran ve Türkiye arasında sıkışmış olan Nahçıvan'ın batısına kadar toprak devamlılığı sağlamaya çalışıyor ancak Tahran, komşusu Ermenistan ve Avrupa'ya erişimini tehlikeye atacak herhangi bir sınır değişikliğine karşı çıkıyor. 

Geçtiğimiz aralık ayında İran ve Azerbaycan Hazar Denizi'nde ortak deniz tatbikatı düzenleyerek ikili ilişkilerdeki ısınmanın bir işaretini vermişlerdi.