İkinci Dünya Savaşı sonrasında Sosyalist Blok içerisine dahil olan Demokratik Almanya Cumhuriyeti (DDR) ile batıdaki Federal Almanya Cumhuriyeti (BRD) 3 Ekim 1990’da resmen birleşmişlerdi. Bugün 28’inci yıldönümü kutlanan yeniden birleşme esnasında doğu ve batı eyaletleri arasındaki ciddi gelir uçurumu aradan geçen sürede ancak çok düşük oranda azaltılabildi.

Birleşme ardından devletin bütçelerden yaptığı pay aktarımlarına rağmen Berlin dahil doğudaki 6 eyalet ile batıdaki 10 eyalet arasındaki kişi başı milli gelir düzeyi dörtte üç oranında.

Prognos AG adlı kuruluş tarafından yapılan bir araştırmaya göre, doğu-batı arasındaki milli gelir farkı 2045 yılına gelindiğinde çok daha düşük olacak. Bu araştırmada, doğu eyaletlerinin kişi başına milli geliri batıdakinin üçte iki oranına kadar düşecek. Bunda özellikle doğu eyaletlerinden batıya doğru yaşanan göçler ile doğum oranlarının daha düşük olmasının etkisi olacak.

İŞSİZLİK ORANLARINDAKİ FARK KAPANMADI

Milli gelirde var olan eşitsizlik Almanya’nın doğu eyaletlerinde işsizlik oranlarında da önemli oranda kendisini gösteriyordu. Bir dönemler doğudaki eyaletlerdeki işsizlik oranları batıya oranla 1,5 ile 2 kat arasında iken, son yıllarda bu farkın kapanmaya başladığı görülüyor.

Bu yıl itibariyle Almanya’daki en yüksek işsizlik oranı yüzde 9,7 ile batıdaki Bremen eyaletinde kaydedilirken, Berlin’de ise yüzde 7,9’da. İşsizlik oranlarının en yüksek olduğu üçüncü ve dördüncü eyaletler de yine doğudaki Sachsen-Anhalt ve Mecklenburg-Vorpommern.

Genel toplamda ise eski Doğu Almanya eyaletlerinde işsizlik oranı yüzde 6,5 iken, batıdaki eyaletlerde bu oran yüzde 4,7’de kalıyor ve aradaki dörtte bire yakın fark halen kapanmış değil.

DOĞU-BATI’DAN SONRA KUZEY-GÜNEY UÇURUMU

Prognos AG adlı kuruluşun araştırmasında dikkat çekilen bir diğer konu ise, Almanya’da eyaletler arasındaki gelir eşitsizliği sadece doğu-batı ekseniyle sınırlı kalmayacak.

Buna göre, 2045 yılına gelindiğinde Almanya’nın nüfusu günümüze oranla 3 milyon kadar düşerek 80 milyon kadar olacak. Ülkedeki ortalama yaş günümüzde 45,8 iken, 2045’e gelindiğinde yaşlı bireylerin toplamdaki paylarının artmasıyla birlikte 49,5’e kadar yükselecek.

Nüfustaki bu düşüşün son yıllardaki göçler sayesinde çok daha büyük olmasının engellendiği belirtilen araştırmaya göre, nüfuslarının artacağı tahmin edilen eyaletlerde önümüzdeki 27 yılda ekonomi de yarı yarıya büyüyecek. Bu eyaletler arasında işsizlik oranlarının en düşük olduğu güneydeki Bavyera ve Baden-Württemberg ile doğudaki başkent Berlin ve kuzeydeki Hamburg olacak. Ayrıca Hessen eyaleti de hem nüfus hem de ekonomik olarak büyüyecek eyaletlerden.

Buna karşılık doğudaki Sachsen-Anhalt eyaletinin 2045’e kadar nüfusunun beşte bir, Mecklenburg-Vorpommern ile en batıdaki Saarland eyaletinin nüfusunun ise yedide bir oranında düşmesi bekleniyor. Bu düşüş ise her üç eyaletin ekonomik olarak zayıflamasına yol açacak.

Halen Alman Federal İstatistik Kurumu (Destatis) hesaplama metoduyla yüzde 5 olan işsizlik oranının 2030 yılına gelindiğinde yüzde 4,6 ile 1970’lerden bu yanaki en düşük seviyesinde olacağı da tahmin ediliyor.

YOKSULLUK DOĞU VE KUZEY’DE DAHA FAZLA

2000’li yıllardan bu yana düzenli ekonomik büyüme ve işsizlik oranlarındaki düşüşlere rağmen Almanya’da halen her 6 Almandan biri yoksulluk içinde yaşıyor.

Destatis verilerine göre 2016’da yoksulluk oranı yüzde 15,7 iken, ülkenin kuzeyinde bulunan ve eski batı eyaletlerinden olan Bremen’de bu oran yüzde 22,6’ya kadar çıkıyor. Eski doğu eyaletlerinde yoksulluk oranları şöyle: Sachsen-Anhalt 21,4%, Mecklenburg-Vorpommern 20,4%, Berlin 19,4%, Sachsen 17,7%, Thüringen 17,2%, Brandenburg     15,6%. Yani doğuda sadece Brandenburg’daki yoksulluk oranı ülke ortalamasının 0,1 puan altında.

Eski batı eyaletlerinde ise yoksulluk oranlarının özellikle ülkenin kuzey yarısında bulunan eyaletlerde yüksek olduğu görülüyor: Bremen 22,6%, Nordrhein-Westfalen 17,8%, Saarland           17,2%, Niedersachsen  16,7%, Almanya ortalaması 15,7%, Rheinland-Pfalz 15,5%, Schleswig-Holstein 15,1%, Hessen   15,1%, Hamburg 14,9%, Bavyera 12,1%, Baden-Württemberg 11,9%.

Prognos AG’nin araştırmasına göre, nüfusun azalacak olmasıyla birlikte emeklilerin çalışan nüfusa olan oranı da artmaya devam edecek. Bu da emeklilik kasasının ve sosyal sistemin daha da zarar göreceği, bunun sonucu olarak da özellikle emekliler, kadınlar, işsizler arasındaki yoksulluğun artacağını gösteriyor. Tabi bundan en fazla eski doğu eyaletleriyle kuzeydeki eyaletler zarar görecek.