17 Temmuz 2014’te Amsterdam’dan Kuala Lumpur’a giden Boeing 777 tipi yolcu uçağı, Ukrayna’da Rusya yanlısı isyancıların kontrolündeki bölgede, Rus yapımı BUK tipi ‘yerden havaya fırlatılan’ bir füzeyle vurulmuştu. Olayda 298 kişi hayatını kaybetmişti. Kurbanlar arasında 196 Hollandalı, 43 Malezyalı ve 38 Avustralyalı bulunuyordu.

Hollanda’da 2022 yılında görülen bir davada üç kişi gıyaben müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı. Ancak Rusya bugüne kadar olayla ilgisi olduğunu kesin bir dille reddetmişti.

ICAO, pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Rusya Federasyonu, MH17'nin düşürülmesi sırasında uluslararası hava hukuku kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemiştir" ifadesine yer verdi.

Montreal merkezli kuruluş, Avustralya ve Hollanda tarafından sunulan şikayetlerin “olgu ve hukuk bakımından geçerli” olduğuna hükmetti. Bu, ICAO’nun üye ülkeler arasındaki bir anlaşmazlıkta verdiği ilk karar olarak kayda geçti.

Hollanda hükümeti kararı "uluslararası topluma, devletlerin uluslararası hukuku ihlal edemeyeceğini" gösteren bir gelişme olarak değerlendirdi. Avustralya ise bunun "tarihi bir an" olduğunu belirtti.

‘TARİHİ BİR AN VE ADALET ARAYIŞINDA ÖNEMLİ BİR ADIM’

Avustralya hükümeti, MH17 faciasında hayatını kaybedenlerin yakınları için “gerçeğin, adaletin ve sorumluluğun peşindeki tarihi bir an” olarak tanımladığı karar sonrası yaptığı açıklamada, Rusya'nın sorumluluğunu kabul etmesini ve uluslararası hukuk uyarınca gereken tazminatı ödemesini talep etti.

Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp ise, bu kararın kayıpların yakınlarının acısını dindirmeyeceğini, ancak "gerçeğe ve adalete giden yolda önemli bir adım" olduğunu vurguladı.

Hollanda hükümeti, önümüzdeki haftalarda ICAO Konseyi'nin hukuki tazmin sürecinin nasıl işlemesi gerektiğini ele alacağını bildirdi.

Avustralya ve Hollanda, ICAO Konseyi’ne başvurarak Rusya’nın bu konuda iki ülkeyle müzakerelere başlamasının zorunlu hale getirilmesini ve sürecin ICAO denetiminde yürütülmesini talep etti.

PUTİN’E DOĞRUDAN SUÇLAMA

2023’te uluslararası soruşturma ekibi, uçağın vurulmasına yol açan füzenin sevkiyatına Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in onay verdiğine dair “güçlü işaretler” bulunduğunu açıklamıştı. Ancak soruşturma, dava için yeterli delil elde edilemediği gerekçesiyle askıya alınmıştı.