IISS yayınladığı yıllık raporunda, büyük güçler arasında artan rekabet ve yeni teknoloji yarışı gölgesinde askeri harcamaların yüksek düzeyde arttığına dikkat çekti.

Münih’teki Güvenlik Konferansı’nın açılışında sunulan bu rapora göre, askeri harcamalarda toplamda yüzde 4’lük bir artış yaşandı.

IISS Genel Müdürü, “Bu harcamalar ekonomilerin (2008’deki) mali krizden çıkışı ile birlikte ve tehdit artışı algısının etkisi altında artış gösterdi” dedi.

ABD ile Rusya arasındaki orta menzilli nükleer silahlar sözleşmesi INF’nin 2019’da sona ermesi ve kıtalararası nükleer nükleer silahlara ilişkin New Start sözleşmesinin 2021’de sona erme ihtimali, Soğuk Savaş sonrası dünya düzenini altüst etti. Bununla birlikte Çin’in yükselişi, Ukrayna’dan Libya’ya geniş bir bölgede ortaya çıkarılan krizler, yeni silahlanma yarışına gerekçe oluşturdu.

Mevcut durumda dünyanın en büyük iki askeri bütçesini 685 milyar dolar ile ABD ve 181 milyar dolar ile Çin oluşturuyor. Her iki güç de askeri harcamalardaki yükselişini, 2018’e oranla 2019’da yüzde 6,6’lık artış ile sürdürüyor.

Sadece Amerikan askeri harcamaları, geçen yıl 53,4 milyar dolarlık artış gösterdi. Bu miktar, dünya savunma bütçesinin yedide birine denk geliyor. ABD ve Çin’i sırasıyla şu ülkeler takip ediyor: Suudi Arabistan, Rusya, Çin, Birleşik Krallık, Fransa, Japonya ve Almanya takip ediyor.

IISS Genel Müdürü John Chipman, “Avrupa’da Rusya ile bağlantılı endişeler 2018’e kıyasla yüzde 4,2’lik bir artışla askeri harcamaları besliyor” dedi.

Çin’in askeri kapasitelerini yoğun ve hızlı bir şekilde armasının da özellikle ABD açısından büyük bir endişe kaynağı olduğu ifade ediliyor. Çin’in geliştirdiği D-41 tipi kıtalararası balistik füze ABD’nin her yerine ulaşabilecek kapasitede. Bununla birlikte Çin’in savaş uçağı J-2A, başka füzeleri ve insansız hava araçları da bu endişelere gerekçe oluşturuyor.

IISS’e göre Çin, tıpkı Rusya gibi rakip hava savunma sistemlerini aşabilen hipersonik silahları geliştirmeye başladı.

Rus ordusu da Aralık ayında yaptığı açıklamada Avangard isimli ilk hipersonik füzelerini hayata geçirdiklerini bildirdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu silahları “yenilmez” ve “tespit edilemez” ifadeleriyle övmüştü.

Moskova’ya göre Avangard, ses hızından 27 kat daha hızlı ve saatte 33 bin kilometren fazla yol kat edebiliyor. Putin, bu füzenin yön ve rakım değiştirme yeteneği ile “pratikte yenilmez” olduğunu söylemişti.

ABD her ne kadar, Rusya karşısında yer alan Avrupa’nın doğusunda ve İran’a karşı Körfez’de askeri varlığını arttırsa da Pasifik-Asya üzerine yoğunlaşıyor. Bu durum Avrupa’da da endişeleri arttırıyor.

Almanya başta olmak üzere NATO üyesi ülkeler de askeri harcamalarını arttırmaları için Trump’ın baskısı altında bulunuyor. Trump, askeri harcamaların gayrı safi yurt içi milli hasılanın yüzde 2’sine ulaştırılmasını talep ediyor.

2018’de ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO’yu hedef alan açıklamaları ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da NATO’nun kolektif dayanışmasını zan altına aldı. Macron, özellikle Türk devletinin Rojava’ya işgali ardından, NATO’nun beyin ölümünün gerçekleştiği tepkisinde bulunmuştu.