En az 12 Avrupa ülkesinde dahi halen tümüyle yok edilemeyen kızamık, özellikle gelişmiş ülkelerin çoğunda zorunlu veya tavsiye edilen aşılar sayesinde yok edilebildi. Britanya, Arnavutluk, Yunanistan ve Çekya gibi ülkelerde yüzlerle ifade edilen sayıda kızamık vakaları görüldü. Ancak hastalık, aşı imkanlarının sınırlı olduğu yoksul ülkelerde her yıl milyonlarca kişinin yaşamını yitirmesine yol açıyor.

16 YILDA 20 MİLYON ÖLÜM ÖNLENEBİLDİ

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, herhangi bir küratif tedavisi olmayan kızamık hastalığına karşı bugüne kadar yapılan aşılar sayesinde her yıl milyonu aşkın kişinin hayatı kurtarıldı. WHO’ya göre, sadece 2000-2016 yılları arasında yapılan aşılar sayesinde en az 20 milyon kişinin kızamıktan ölümünün önüne geçildi.

VAKALARIN SADECE 10’DA BİRİNDEN AZI KAYITLARA GEÇEBİLİYOR

Kızamık vakalarına ilişkin sayılarla gerçekte yaşanan ölümlere dair sayılar arasındaki uçurum da dikkat çekici boyutlarda. WHO’ya göre bu yılın ilk 7 ayında 364 bini aşkın vaka kayıtlara geçerken, gerçekte en az 10 kattan daha az sayıda vaka kayıtlara geçebiliyor.

Ancak bu rakamlar ile kızamık kaynaklı ölüm vakaları birbiriyle uyuşmuyor. WHO’ya bağlı aşı departmanının sorumlusu Kate O’Brien’e göre, dünyada kızamıkla kaynaklı veya bağlantılı olarak yaşanan ölümler yılda 6,7 milyona ulaşıyor.

AŞININ VE TEDAVİ EKSİKLİĞİ ÖLDÜRÜYOR

Birçok ülkede yapılması zorunlu olan veya kesin olarak tavsiye edilen kızamık aşısı, geçmişte yayınlanan ve sonradan şaibeli bulunan bazı araştırmalar nedeniyle de aksayabiliyor. Kimi batı ülkelerinde dahi aşılara karşı duruş alan aileler veya doktorlar söz konusu. Ancak daha önce yayınlanan ve örneğin, kızamık aşısının otizme yol açtığının iddia edildiği bir araştırmada bilimsel kanıtların eksik ve şaibeli biçimde yanlış yorumlandığı ortaya çıkmıştı.

Kızamık vakalarının en çok görüldüğü üç ülke Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Madagaskar ve Ukrayna. Özellikle Kongo’da iç savaş nedeniyle çoğunluğu çocuk olmak üzere kızamık ölümlerinin oldukça fazla olduğu bilinirken, aşı yokluğu veya çatışmalar nedeniyle her alana ulaştırılamaması en önemli etken olarak görülüyor.

Ayrıca sağlık hizmetlerinin yetersizliğinin de kızamık ölümlerinin artmasında etkili olduğu belirtiliyor.