Kolombiya’dan dünyaya yayılan ‘ucuz’ paralı askerler

Kolombiya ordusundan çeşitli gerekçelerle ayrılan ya da çıkarılan askerler, düzensiz savaştaki yetenekleri sayesinde ucuz iş gücü olarak dünyanın birçok yerinde paralı asker olarak kullanılıyor.

7 Temmuz günü Haiti Cumhurbaşkanı Joevenel Moise’in evinde öldürülmesi ardından yapılan soruşturmaya göre en az 26 Kolombiyalının suikaste katıldığından şüphe ediliyor. Bunlardan en az ikisi Haiti güvenlik güçleri tarafından öldürüldü, 15’i de yakalandı.

Kolombiyalı yetkililer hızlı bir şekilde bu kişilerden en az 17’sinin Kolombiya ordusunun eski üyeleri olduğunu doğruladı.

Moise suikastıyla ortaya çıkan bu bilgiler dikkatleri uluslararası paralı asker pazarında bu eski askerlere çekti.

AFP’ye konuşan Chicago’daki Illionis Üniversitesi’nde kriminal olay araştırmacısı Jorge Mantilla, “Kolombiya'da düzensiz savaşlarda çok fazla deneyim var (...) Kolombiyalı asker eğitiliyor, savaş tecrübesi var ve ayrıca ucuz iş gücüdür” dedi.

50 milyon nüfuslu Kolombiya’da onlarca yıldır gerillaya karşı kirli bir savaş yürütülüyor.  220 bin askere sahip ülke, bu nedenle “tükenmez bir asker havuzu” olarak değerlendiriliyor.

Her yıl binlerce asker hiyerarşide yükselme olanağının olmaması, kötü davranış nedeniyle dışlanmaları veya öngörülen yirmi yıllık hizmet süresini doldurmaları nedeniyle ordudan ayrılıyor.

Yerel bir radyoya konuşan Kolombiya Emekli Ordu Subayları Derneği Başkanı Albay John Marulanda, yılda 10 bin ile 150 bin arasında askeri ordudan ayrıldığını belirtti.

Marulanda, ordudan ayrılan askerlerin genellikle genç olduğunu, düşük emeklilik ücretleri verildiğini ve bunun da “onları daha iyi ekonomik fırsatlar karşısında kırılgan kıldığını” savundu.

Marulan’ya göre Haiti’de şüphe edilen eski Kolombiyalı askerlerin, özel şirketler tarafından yurtdışında operasyon yürütmek için kullanılmalarının “tipik” bir örneğini oluşturuyor.

Kolombiyalı yetkililer Haiti’deki operasyona dahil olan dört şirkete ilişkin bilgilere sahip olduklarını belirtti ancak başka detay vermedi.

Haiti’de yakalanan Kolombiyalılardan birinin eşi yerel medyaya yaptığı açıklamada yabancı bir şirketin eşine yaklaşarak ayda 2700 dolar önerdiğini söyledi. Söz konusu askeri 2019’da ordudan ayrıldığı ve asker olduğu sırada bir sivilin ölümünden dolayı soruşturma konusu olduğu belirtildi.

Mayıs 2011’de New York Times gazetesi, onlarca eski Kolombiyalı askeri taşıyan bir uçağın, Amerikalı özel şirket Blackwater’ın paralı asker ordusuna katılmak için Abu Dabi’ye iniş yaptığını ortaya çıkarmıştı. Bu paralı askerler başta petrol boru hatları olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri’nde alt yapıları gözetmek için kullanılıyorlardı.

Gazete, dört yıl sonra yüzlerce Kolombiyalı'nın doğruda Birleşik Arap Emirlikleri tarafından Yemen’de Şii Husilere karşı savaştırıldığını yazdı. Eski Kolombiyalı askerler Afganistan’da da bulunuyor.

Jorge Mantilla, on yıldır "bu sektörde bir patlama olduğunu” belirterek şunları ekliyor: “O zaman, Amerika Birleşik Devletleri Ortadoğu'daki birliklerini özel güvenlik şirketleri ile değiştirmeye başladı, çünkü bu, kayıplar açısından daha düşük bir siyasi maliyet anlamına geliyor ve uluslararası hukukta gri bir alanı temsil ediyor".