Mandela’nın özgürlüğünden 30 yıl sonra durum ne?

Onlarca yıl Apartheid zindanlarında esir tutulan Nelson Mandela, bundan 30 yıl önce cezaevinden çıktı. Mandela’nın özgürleştirdiği Güney Afrika, eşitsizlikler ve yolsuzluklarla mücadelede halen başarılı olamadı. 

Güney Afrika’da çoğunluğu oluşturan siyahilerin Apartheid ırkçı rejimine karşı özgürlük mücadelesinin önderi Nelson Mandela hem ülke içinde hem de uluslararası alandaki mücadele sayesinde 11 Şubat 1990’da özgürlüğüne kavuşmuştu. Mandela’nın özgürlüğüne kavuşmasının yıldönümünde Cap şehrinde konuşan Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa, Mandela’nın serbest kaldığı an için ‘baş döndürücü’ terimini kullandı.

Mandela’nın özgürlüğünün on yıllarca beyaz azınlığın siyahi çoğunluğu dışladığı Apatheid rejiminin sonu olduğunun altını çizen Ramaphosa, “Mandela özgürleştiği gün, hepimiz Apartheid’in öldüğünü biliyorduk” diye konuştu.

27 YILLIK ESARETTEN SONRA

Afrika Ulusal Kongresi’nin (ANC) öncülük ettiği özgürlük mücadelesini yürüten Mandela, 27 yılını Apartheid ırkçı rejiminin zindanlarında geçirmişti. 1964 yılında ‘sabotaj’ ve ‘devlete karşı komplo kurma’ suçlamasıyla ömür boyu hapse mahkûm edilen Mandela, uzun süre yksek güvenlikli Robben Island’daki cezaevinde kalmıştı.

1982 yılında ülkenin güneybatısında bulunan Paarl’deki Victor Verster Cezaevi’ne nakledilen Mandela, 11 Şubat 1990’da eşi Winnie Mandela ile cezaevinden çıktığında binlerce kişi tarafından karşılanmıştı. Winnie Mandela da Güney Afrika özgürlük mücadelesinin önemli figürlerindendi.

ANC’YE YASAĞIN KALKMASINDAN BİRKAÇ GÜN SONRA

Mandela’nın özgürlüğü uzun mücadele sonunda dönemin beyaz Devlet Başkanı Frederik Willem de Klerk tarafından ANC’ye yönelik yasağın kaldırılmasından birkaç gün sonrasına denk gelmişti. Beyaz azınlığın siyahi çoğunluğa on yıllarca yıl ağır baskılarla hükmettiği Apartheid rejiminin sonu artık görünmüştü.

Nelson Mandela, 1993 yılında De Klerk ile birlikte Nobel Barış Ödülü’ne layık görülürken, 1994 yılındaki seçimlerde Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ilk siyahi devlet başkanı olarak seçilmişti.

HEDEFLEDİĞİ ÜLKEYE ULAŞILAMADI

Ancak Nelson Mandela ve yaşamını yitiren binlerce Güney Afrikalının hedeflediği özgür ve eşitlikçi ülke gerçekleşmedi. 1999 yılına kadar devlet başkanlığı görevinde kalan Mandela’dan sonraki devlet başkanları da onun vaat ettiği ülkeyi yaratmada başarılı olamadılar. Öyleki, 2009 yılında başkanlığa seçilen Jacob Zuma, 2018’de yolsuzluk iddiaları neticesinde görevinden istifa etmek zorunda kalmıştı.

Dünyada suç işleme oranlarının en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alan Güney Afrika’da zengin ile fakir arasındaki uçurum daha da açılmış durumda. 59 milyon nüfuslu ülkede Mandela’nın başkanlığa seçildiği 1994 yılında yüzde 20 olan işsizlik oranı günümüzde yüzde 29’a ulaşmış durumda.