ABD’nin 2018 yılında tek taraflı nükleer enerji anlaşmasından çekilmesi ve yaptırımlara dönmesi ardından gerilim tırmanırken, İran da yanıt olarak nükleer anlaşma çerçevesindeki bazı taahhütlerini askıya aldı ve zenginleştirilmiş uranyum stokunu yükseltti.

Fransa olmak üzere AB ülkeleri, gerilimin yatışması ve nükleer anlaşmanın devam etmesi için harekete geçti. Fransa arabuluculuk rolünü üstlenerek, İran ile yeni görüşmelere başladı.

İran ile Fransa başta olmak üzere AB ülkeleri arasında başlayan nükleer görüşmeleri İran yetkililerinin şantaj ve tehdit içeren açıklamaları ile devam ediyor.

Konuya ilişkin açıklama yapanlardan biri ABD’nin yaptırım listesinde yer almasına rağmen geçtiğimiz günlerde Paris’e sürpriz bir ziyaret yapan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif oldu.

Zarif, “Cumhurbaşkanı Ruhani'nin ilk mektubunda da belirtildiği gibi, Avrupalıların taahhütlerini ifa etmeleri halinde nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerimizi azaltmanın üçüncü adımını atmaktan vazgeçme olasılığımız vardır” dedi.

İran’ın Avrupa ülkeleri ile nükleer enerji anlaşması görüşmelerine ilişkin bilgilerde veren Dışişleri Bakanı Zarif sözlerini şöyle sürdürdü, “İran, Avrupalılarla görüşmeye devam edecek. Ayrıca nükleer anlaşma taahhütlerimizi azaltmanın üçüncü adımına dair bazı öneriler verilmiş ve bu hususta karar almanın son aşamasındayız.”

6 EYLÜL’E KADAR SÜRE

Avrupa ile devam eden nükleer enerji anlaşması görüşmelerinde Avrupa ülkelerine süre veren Zarif, “Avrupalılar 6 Eylül'e kadar gerekeni yapmayarak taahhütlerini yerine getirmezlerse, 4 ay önce aldığımız karar doğrultusunda onlara bir mektup yazarak nükleer taahhütlerimizi düşürmenin üçüncü adımını başlattığımızı onlara bildireceğiz” uyarısında bulundu.

MUSEVİ: PLAN HAZIR

Konuya ilişkin bir açıklamada İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Abbas Musevi’den geldi. Musevi, İran'ın nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerini azaltmanın üçüncü adımını planladığını ve bu planın uygulanmaya hazır olduğunu belirterek, “Diplomatik çabalar istenen sonuca varırsa, bu adımları atabilir ve üçüncü adımı atmayabiliriz” diye ekledi.

Musevi, İran ve Fransa cumhurbaşkanlarının telefon görüşmesi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Irakçı'nın bu Pazartesi Paris'e yapacağı ziyaret ve Dışişleri Bakanı Zarif'in 3 gün içinde iki defa Fransa'yı ziyaret etmesini nükleer anlaşmanın kurtarılmasına yönelik diplomatik çabalar olduğunu söyledi.

Musevi, “İran'ın bütün bu diplomatik çabalarına karşın, bunların sonuçsuz kalması ve AB tarafının gereken iradeye sahip olmadığı veya olduğu halde taahhütlerini yerine getirme gücüne sahip olmadıkları anlaşıldığında, üçüncü adımımızı atacağız” diye konuştu.

Üçüncü adımın tasarlanıp hazırlandığını ve İran'ın nükleer anlaşmadaki hak ve sorumlulukları arasında bir denge sağlanması amacıyla birinci ve ikinci adımdan daha sert olacağına dikkat çeken Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Musevi, şöyle konuştu: “Doğal olarak Avrupalıların taahhütlerinin uygulanması yönünde olan bu öneri ve müzakereler uygulanırsa, üçüncü adımı atmayacağız. Koşullar istenen ve kabul edilebilir düzeyde olursa, ilk ve ikinci adımları bile gözden geçirebilir ve nükleer anlaşma çerçevesindeki taahhütlerimizi tam anlamıyla yerine getiririz.'”