Çift taraflı nükleer anlaşma New Start, bu konuda yürürlükteki son anlaşma olarak önem kazanıyor. ABD Başkanı Donald Trump, diğer üç nükleer anlaşmadan çekildi: İran ile nükleer anlaşma, orta menzilli nükleer silah sözleşmesi (INF) ve Açık Semalar Anlaşması.

ABD, Salı günü yaptığı açıklamada New Start'ın uzatılması için Moskova ile üst düzeyde bir prensip anlaşması yapıldığını duyurdu.

Heritage Foundation isimli düşünce kuruluşunun organize ettiği online bir konferansa katılan Amerikalı müzakereci Marshall Billingslea, "Nükleer silahlarını sınırlandırmayı, durdurmayı kabul etmeleri karşılığında New Start anlaşmasını belli bir süre uzatmayı arzuluyoruz" dedi.

Billingslea, Haziran ayından bu yana Moskova ile müzakerelerde bulunuyor. New Start anlaşması 2021'in başında sona erecek. Bu da Donald Trump'ın mevcut görev süresinin sonuna denk geliyor.

Billingslea'nın açıklamasına Moskova'nın yanıtı gecikmedi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Riabkov, "Rusya ve ABD nükleer silahların durdurulması konusunda bir anlaşmaya varmadı" dedi.

Rusya haber ajanslarına konuşan Riabkov, böyle bir "askıya almanın kabul edilemez" olduğunu belirtti.

Stratejik silahların azaltılmasına ilişkin çift taraflı anlaşmaların bir parçası olan “New START” 2010 yılında imzalanmıştı. Anlaşmalar, ABD ve Rus nükleer silahlarının, Soğuk Savaş dönemi seviyesinin altında tutulmasını sağlıyor. Diğer bir ifadeyle konuşlandırılan stratejik nükleer fırlatıcı sayısı 700 ile sınırlandırılırken, bu fırlatıcılar üzerindeki nükleer başlık sayısı ise 1550 ile sınırlandırılıyor.

Riabkov, "Eğer Amerikalılar bizim onlara verdiğimiz belgeleri kabul etseydi, böyle bir anlaşma yarın bile yapılabilirdi. Ama böylesine anlaşmazlıkların olduğu koşullarda, Washington'daki meslektaşlarımızın hangi temellere dayanarak böyle varsayımlarda bulunduklarını hayal edemiyorum" dedi.

Riabkov'a göre Rusya ve ABD, "gelecekte silahların denetiminin güçlendirilme biçimi üzerine halen farklı görüşlere sahip."

Billingslea, ABD'nin Çin'in de nükleer silahsızlanmaya ilişkin gelecek müzakerelere katılmasını istediğini belirtti. Ancak Çin, kendi nükleer silahlarının ABD ve Rusya'nın sahip olduklarının çok altında olduğunu belirterek üç taraflı görüşmelere katılmayı reddetti.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayınlanan son rapora göre Rusya ve ABD dünya genelindeki nükleer silahların yüzde 90'ından fazlasını elinde bulunduruyor. Washington 2020'de 5800 nükleer başlığa sahip iken, Moskova'nın sahip olduğu nükleer başlık sayısı 6375 olarak açıklandı. Rapora göre Çin'in elinde 320, Paris'in elinde 290, İngilizlerin 215 nükleer başlığı bulunuyor.