Sri Lanka’da kayıp yakınları adalet istiyor

Sri Lanka’da 1980li yıllardan bu yana yaklaşık 60 ila 100 bin arasında kişinin kayıp olduğu tahmin ediliyor. Ülkede kayıp yakınlarının adalet mücadelesi ise görmezden geliniyor.

Birlemiş Milletlerin verilerine göre Sri Lanka, siyasi nedenlerle kayıtlı en çok kayıp insanın olduğu ülkeler arasında ilk sırada. 1980erden bu yana merkezi hükümetin Tamillere yönelik uyguladığı devlet terörü sonucu en az 60 bin kişi kaybedildi. Bazı kuruluşlar bu rakamın 100 bine ulaştığını ifade ediyor.

Kayıpların işkence ve yargısız infaz sonucu öldürüldükleri tahmin ediliyor. Bugüne kadar kayıp yakınlarının yaptıkları tüm başvurular da siyasilerin engellemeleriyle karşılaştı.

Geçtiğimiz ay Sri Lanka'lı ü,st düzey bir yetkili olan Dinesh Gunawardena yaptığı açıklamada kayıp olduğu iddia edilen kişilerin yurtdışında yaşadığını ifade etti. Hükümet yetkilileri daha önce de ünlü gazeteci Prageeth Ekneligoda'nın soruşturmasında da aynı iddiaları öne sürmüştü.

Sri Lanka Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, Ekneligoda'nın soruşturmasını durdurmuş ve 11 kişinin kaybedilmesinden sorumlu tutulan eski donanma komutanı Wasantha Karannagoda hakkındaki suçlamaların düşürülmesini sağlamıştı.

Yeni hükümet döneminde ülkedeki kayıplara ilişkin soruşturmaların dondurulurken, kayıp aileleri ve avukatları da hükümete yakın çevreler tarafından tehdit ediliyor.

Sri Lanka'da Tamil grupları, 1970'lerin başında Budizm'in resmi din ilan edilmesi ve Tamillerin karşılaştıkları ayrımcılıkla mücadele için örgütlenme yoluna giderek Tamil Kaplanları'nı kurmuş ve bağımsız bir devlet talebiyle silahlı mücadele başlatmıştı. Sri Lanka ordusu Tamil isyancılarını 2009'da yenilgiye uğratmıştı.

Ülkede 26 yıl süren ve yaklaşık 100 bin kişinin öldüğü tahmin edilen iç savaşta iki taraf da savaş suçu işlemekle itham edilmişti.

Sri Lanka, senelerdir, uluslararası toplumun savaş suçu iddiaları hakkında bağımsız soruşturma çağrılarını dikkate almamakla eleştiriliyor.

Sri Lanka ordusundan emekli bir asker olan Gotabaya Rajapaksa, ağabeyi Mahinda Rajapaksa'nın cumhurbaşkanlığı yaptığı 2005-2015 yıllarında savunma bakanlığı yapmıştı.

Rajapaksa, askerliği ve bakanlığı döneminde Tamil ayrılıkçılarla hükümet güçlerini karşı karşıya getiren iç savaşta kritik roller üstlenmişti.

Gotabaya Rajapaksa'nın özellikle 2009'da iç savaşı sonlandıran kanlı çatışmaların yaşandığı süreçte insan hakları ihlalleri, yargısız infazlar ve faili meçhul cinayetlerdeki rolü sorgulanmıştı.

Rajapaksa'nın idaresindeki Sri Lanka ordusu sivilleri hedef almakla, çatışmaların son günlerinde teslim olan isyancıları ve halkı katletmekle suçlanmıştı.