Talibanların bir sözcüsü Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada Taliban heyetinin Çin Dışişleri Bakanı ve bakanlığın üst düzey sorumluları ile bir araya geldiğini belirtti.

Salı günü başlayan iki günlük ziyarete Talibanların iki numaralı ismi Abdul Gani Baradar öncülüğündeki 9 kişilik heyet katıldı.

Taliban sözcüsü Muhammed Naim, heyetin “Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Çin’in Afganistan özel temsilcisi ile ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdiğini” belirtti.

Sözcü, Çin’deki görüşmelerin nerede gerçekleştirildiğine açıklık getirmedi. Naim, Talibanların “Çin’e Afgan topraklarının herhangi bir ülkenin güvenliğine karşı kullanılmayacağı güvencesini” verdiğini ifade etti.

Naim’e göre Çinli yetkililer de “Afganların içişlerine karışmayacaklarını, aksine sorunların çözümüne ve barışın getirilmesine yardımcı olacaklarının sözünü verdiğini” belirtti.

TALİBANLAR İKTİDARA DÖNÜŞE HAZIRLANIYOR

ABD’nin mayıs ayından itibaren resmi olarak güçlerinin çekmeye başlamasından bu yana Talibanlar her cepheden saldırıya geçti. Amerikan güçlerinin çekilişi de neredeyse tamamlandı.

Zayıf bir direniş gösteren Afgan güçleri başkent Kabil dışında eyalet başkentleri elinde bulunduruyor. İlçeler ve kırsal alan Talibanların kontrolüne geçmiş durumda. Talibanlar, ülke topraklarının yüzde 90'ını kontrol ettiklerini savunuyor. Afgan hükümeti ise bunun "yalan" olduğunu belirtiyor. 

İslamın aşırı sıkı kurallarını benimseyen Taliban rejimi 1996’dan 2001 yılına kadar sürmüştü.  ABD’nin 20 yıl önceki müdahalesiyle devrilen bu rejim, her gün alan kazanarak yeniden iktidara dönmeye hazırlanıyor. Gözlemciler şimdiden Kabil hükümetinin yenilgisinden kuşku duymuyor.

ÇİN NEYİ MÜZAKERE EDİYOR?

Komşu ülkeler de şimdiden Taliban’ın dönüşüne hazırlanıyor.  Çin’in 5 bin metre yükseklikte Afganistan ile sadece 75 kilometrelik küçük bir sınırı var ve buradan geçen karayolu yok. Pekin yönetimi Afganistan’da kaos riskine karşı, Eylül 2019’dan itibaren Talibanlarla müzakerelere başladı. Çin’in şartı ise Uygurların Doğu Türkistan İslamcı Hareketi’nin (Mito) Afganistan topraklarını kullanmasını engellemek olarak ifade ediliyor.  Uygurlara karşı Çin yatırımı masada bulunuyor. Siyasi gözlemcilere göre Talibanlar bu pazarlığı kabul etmeye hazır.

Afgan hükümeti ile Taliban arasında Eylül ayında Doha’da başlayan müzakerelerde ise şimdiye kadar bir ilerleme sağlanmadı.

SİVİL ÖLÜMLERDE REKOR ARTIŞ

Mayıs ayından bu yana sivil ölümler de rekor artış gösterdi. Birleşmiş Milletler, Afganistan’da 2021 yılının ilk yarısında sivil ölümlerin “benzeri görülmemiş” bir düzeye çıktığını belirtti. BM Afganistan misyonu UNAMA, raporuna göre 2021 yılının ilk yarısında 1659 sivil öldürüldü, 3254 sivil yaralandı. 2020 yılının ilk yarısına göre yüzde 47’lik bir artış olduğu bildirildi.

Raporda, “Afganistan'daki sivil kayıplar 2021'in ilk yarısında rekor seviyelere ulaştı ve özellikle uluslararası güçlerin geri çekilmeye başladığı ve Taliban saldırısının ardından çatışmaların tırmandığı mayıs ayından bu yana ölüm ve yaralanmalarda keskin bir artış yaşandı” denildi.