Boyun eğmeyen bir direnişin hikâyesi: Özgür Gündem
93 yıllık karanlık bir tarihin içerisinde gerçeklerden asla taviz vermeyerek egemenlere boyun eğmeden 26 yıldır okurlarıyla buluşan bir direniş hikayesidir Özgür Gündem.
93 yıllık karanlık bir tarihin içerisinde gerçeklerden asla taviz vermeyerek egemenlere boyun eğmeden 26 yıldır okurlarıyla buluşan bir direniş hikayesidir Özgür Gündem.
“Egemenlik kayıtsız şartsız DGM’lerindir” manşetiyle direnenlere merhaba diyerek yayın hayatına başlayan Özgür Gündem bugün “Boyun Eğmeyeceğiz” manşetiyle egemenlerin korkulu rüyası olmaya devam ediyor.
ÖZGÜR ÜLKE İLE BAŞLAYAN BİR GELENEK
Kürt basın tarihinde önemli bir yere sahip olan haftalık olarak 1990 yılında yayın hayatına başlayan “Özgür Ülke” gazetesinin kapatılmasının ardından, Özgür Gündem 30 Mayıs 1992 “Egemenlik kayıtsız şartsız DGM’lerindir” manşetiyle günlük olarak okurlarıyla buluşmaya başladı. Özgür Gündem 93 yıllık karanlık bir tarihe sahip olan bir ülkede yayın yapmanın zorlukları ile hep karşılaşsa da ürünü olduğu Kürt halkının mücadelesi gibi günden güne daha da büyüyerek okurlarına gerçekleri ulaştırmaktan asla geri durmadı.
Gerçekler karanlıkta kalmayacak yayıncılık anlayışıyla egemenlerin korkulu rüyası olan Özgür Gündem, 26 yıldan bugüne kadar Kürde ölümü reva görmekten öteye gitmeyen bir devlet anlayışına karşı kimi zaman dur diyerek, kimi zaman ise halkların egemenlere karşı direnişini okurlarına ulaştırarak kendisini var etti.
Var olduğu 26 yıllık süreç zarfında isimleri zaman zaman değişse de kör bir zihniyetten asla vazgeçmeyen tekçi bir devletin ve o devleti yöneten egemenlerin hep hedefinde oldu. Bugünde bu tekçi zihniyetinin temsili olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hedefine koyduğu Özgür Gündem, bir kez yine kapatılıp ardından da çalışanları gözaltına alınarak Kürt halkının ve direnenlerinin sesi kısılmak isteniyor.
90’lı yıllarda Kürdistan devlet eliyle kan gölüne çevrildiği, her gün yüzlerce insanın faili meçhule kurban edildiği ve yaşanan bunca şeye rağmen herkesin susmayı tercih ettiği bir dönemde gerçekleri yansıtmak için zorlu bir yola koyulan Özgür Gündem mücadelesini verdiği gerçek yayıncılık anlayışının bedelini de ağır ödedi.
2 YILDA 76 ÇALIŞANI KATLEDİLDİ
Yayına başladığı birinci haftadan itibaren hedef haline getirilen Özgür Gündem’in 2 yılda 76 çalışanı JİTEM ve devletle iş birlik halinde olan Hizbul-Kontra tarafından katledildi. Hafız Akdemir, Ferhat Tepe, Nazım Babaoğlu gibi onlarca muhabiri sokak ortasında katledilirken, gazetenin, okurları dâhil olmak üzere bütün çalışanları üzerinde büyük bir baskı uygulandı.
Yine onlarca defa kapatma kararı verilen gazetenin çok sayıda muhabiri ve editörüne yüzyılı aşkın cezalar verildi. 30 Mayıs 1992’de yayın hayatına başlayan gazete gördüğü bunca baskıya rağmen yayın hayatını sürdürmeye devam ederken bu defa 17 Nisan 1994’de kapatıldı.
YENİDEN ÖZGÜR ÜLKE
17 Nisan’da 1994’de kapatılmasının hemen ardından 28 Nisan’da “Özgür Ülke” adıyla yayınına devam etti. Aynı gerçekle yola devam eden Özgür Ülke Gazetesinin 3 bürosu daha sonradan açığa çıkan belgelerden anlaşıldığına göre dönemin Başbakanı Tansu Çiller emriyle 4 Aralık 1994’de bombalandı. Bu bombalama soncunda Ersin Yıldız yaşamını yitirirken gazetenin onlarca çalışanı yaralandı.
DİRENİŞ GELENEĞİ FARKLI İSİMLERLE DEVAM ETTİRİLDİ
Özgür Ülken’in fiilen kapatılmasının üzerine direniş gelenekçileri bu defa 13 Nisan 1995’de “Yeni Politika” gazetesiyle okurlarıyla buluşmaya başladı. Daha ilk sayısında sansürle karşılaşan gazete yayın hayatına başlamasının üzerinden çok geçmeden 16 Ağustos 1995’de Özgür Ülke’nin devamı olduğu gerekçe gösterilerek kapatıldı.
12 Aralık 1996 tarihinde ise Özgür Gündem geleneği günlük olarak çıkarılan “Demokrasi” gazetesi ile yayın hayatına devam etti. İsimleri değişse de zihniyetleri aynı olan egemen güçlerin yine hedefinde olan Demokrasi Gazetesi 3 Mayıs 1997 kapatıldı.
Ardından 7 Temmuz 1997’de “Ülkede Gündem” yayına başladı. Gazete okurlarına buluştuğu süre zarfı boyunca büyük bir baskı ile karşı karşıya kaldı. Onlarca muhabiri ve dağıtımcısı ölümle tehdit edildi ve gözaltına alınarak işkenceye maruz bırakıldı.
Olağanüstü hal ilan edilen bölgelere girişi yasaklanan gazete hakkında yüzlerce dava açıldı ve çok kez sansüre maruz kaldı. Ülkede Gündem gazetesi 23 Ekim 1998 yılında kapatıldı.
6 aylık bir aradan sonra 18 Nisan 1999’da Özgür Bakış gazetesi yayına başladı. Bu gazetede yayınlanma sayısından çok kapatma cezası ile karşılaştı.
Özgür Bakış gazetesinin ardından Özgür Gündem geleneği yaşadığı bütün tutuklama, kapatılma, sansüre rağmen yayın hayatına haftalık ve günlük gazetelerle farklı isimlerle okuyucularıyla buluştu.
17 YIL ARADAN SONRA ÖZGÜR GÜNDEM OKURLARIYLA BULUŞTU
17 yıl aradan sonra 4 Nisan 2011’de Özgür Gündem “Gerçekler karanlıkta kalmayacak” sloganıyla okurlarıyla yeniden buluştu. Gazeteye yönelik baskılar bu süre zarfında da devam etti. 2012’in Martında gazeteye bir aylık yayın durdurma kararı verildi.
20 Aralık 2011’de KCK basın operasyonu adı altında Özgür Gündem çalışanları dahi özgür basına büyük bir operasyon gerçekleştirilerek, 50 yakın gazeteci gözaltına alınıp ardından tutuklandı. 2014’de gazeteciler tahliye edilse de yargılamalarına halen devam ediliyor.
ÖZGÜR GÜNDEM YENİDEN HEDEFTE
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile devletin yürüttüğü barış görüşmeleri Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından sonlandırılıp ülke yeniden çatışmalı bir ortama sokulmasıyla birlikte Özgür Gündem’e yönelik baskılarda tekrardan gündeme gelmeye başladı. 2016 yılında gazetenin Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ile eski Yazıişleri Müdürü Reyhan Çapan’a 7 yıl 6 ay ceza verildi.
Bu süre zarfında onlarca dava ile karşı karşıya kalan gazete 3 Mayıs 2016’da Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyası başlattı.
Özgür Gündem’e destek olmak amacıyla Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan hemen hemen her gazeteciye dava açıldı.
Son olarak 16 Ağustos’ta Özgür Gündem Gazetesi örgüt propagandası suçlamasıyla kapatıldı. Ardından İstanbul’da bulunan merkez bürosuna hukuksal hiçbir dayanağı olmadan polis baskını gerçekleştirilerek büro yerle bir edildi ve 25 gazeteci işkence edilerek gözaltında alındı.
Özgür Gündem son karşılaştığı zorluklara rağmen 26 yıldır süren bir geleneğin özeti olan “Boyun Eğmeyeceğiz” manşetiyle okurları ile buluştu.
Gözaltına alınan gazetecilerden 23’ü dün çıkarıldıkları savcılık ifadesinin ardından serbest bırakılırken, 3’ünün gözaltı işlemleri devam ediyor