“Dagens Nyheter “Gazetesinin muhabiri Niklas Orrenius ve Fotoğraf Ola Torkelsson ABD’nin Küba’da bulunan Guantanamo Cezaevi’ne 4,5 yıllık bir aradan sonra geçtiğimiz günlerde ikinci kez gitti ve gözlemlerini kamuoyuna duyurdu.

Gazetecilerin avukatlardan verilmiş müvekkilleriyle görüşme yetkisi olmasına rağmen tutuklularla görüşmelerine, resimlerini çekmelerine izin verilmedi.  Guantanamo’da görev yapan asker ve sağlık elemanları isimlerini gizli tutukları gibi, kendi resimlerinin çekilmesine de müsaade etmedi. Gazetecilerin resim çekmelerine izin verilen bölgelerde çektikleri resimler ise güvenlik görevlileri tarafından sıkı bir biçimde incelendi ve bazıları “sakıncalı” bulunarak silindi.

Kampta bulunan askeri yetkililer tutukluların kişilik haklarına saygı gösterdikleri ve Guantanamo’nun “Bir Hayvanat Bahçesi” kepazeliğine dönüşmesine engel olmak için gazetecilerin mahkumlarla görüşmesine izin vermediklerini öne sürüyor.

“ABD ORDUSU RAMAZAN’DA BİLE DUA ETMEMİZE İZİN VERMİYOR”

Gazetecilerin koridorlarda resim çekmelerine ise gürültü yapmamaları ve mahkumların koridorda gazeteci olduğunu anlamasına yol açacak davranışlardan kaçınmaları şartıyla izin veriliyor. Bu kurala uymayan gazeteciler hemen koridordan çıkarıldığı gibi, bir daha cezaevine alınmıyor. Dagens  Nyheter muhabirleri resim çekerken bir tutuklu  kameranın sesinden koridorda gazeteci olduğunu anlayıp “ABD Ordusu Ramazan’da bile dua etmemize izin vermiyor” diye bağırıyor ve onu diğer tutsakların Arapça bağırışları izliyor.

Mahkumların haykırışlarını gizledikleri küçük bir cihaza kaydeden gazeteciler İsveç’e geldiklerinde tutsakların söylediklerini İsveçceye çevirerek kamuoyuna duyurdu. Tutsaklaran biri “Biz gerçekleri bilmenizi istiyoruz. Amerikalılar gerçekleri söylemiyor. Bizi aşağılıyor, insanların bizi ziyaret etmesine, inançlarımızı yerine getirmemize engel oluyor” derken bir başka tutsak da “Beni duyuyor musunuz? Onlar Ramazan’da namaz kılmamıza, birlikte dua etmemize ve teravih namazı kılmamıza izin vermiyor. Tüm haklarımızı kaldırdılar ve bizi cezalandırdılar” dyor.

Üçüncü bir tutsak da Kuran’dan alıntı yaparak “Allah başkalarına baskı yapanların belalarını versin” diye haykırıyor.

“BİZE HAYVAN MUAMELESİ YAPIYORLAR”

11 yıldan bu yana mahkemeye çıkarılmadan Guantanamo’da tutulan 46 yaşındaki Cezayirli Djamal Ameziane’nin Avukatı Well Dixon, müvekkilinin kendisine bundan bir süre önce yolladığı mektupta 7 Haziran günü Cumhuriyetçilerin Başkan Adayı John McCain cezaevini gezerken kendisinin “Bize hayvan muamelesi yapıyorlar” diye bağırdığını, McCain’in kendisiyle konuşmak istediğini ancak oradaki görevlilerin buna izin vermediğini yazdığını belirtiyor.

Dixon, Ameziane’nin açlık grevinden dolayı 30 kilo vererek 45 kiloya düştüğünü söylüyor. ABD’li yetkililer bundan 4 yıl önce Ameziane’yi başka bir ülkenin kabul etmesi durumunda teslim edeceklerini söylemelerine rağmen hiç bir ülke kendisini almak istemediği için cezaevinde tutuluyor.

AÇLIK GREVCİLERİNE ZORLA GIDA VERİLİYOR

Kendilerine yapılan insanlık dışı muamelelere ve inançlarına saygı gösterilmemesine tepki duyan mahkumların başlattıkları açlık grevi sürüyor. Cezaevi yetkililerinin verdikleri bilgiye göre Guantanamo’da tutulan 166 tutsaktan, 73’ü açlık grevinde. Durumu kritik olan 46 tutsağa zorla gıda veriliyor, 3 tutsak da hastanede açlık grevini sürdürüyor.

Tutsaklar cezaevindeki gardiyanların Kuran’ı aşağılayıcı davranışlarını protesto etmek amacıyla açlık grevine başladıklarını söyleseler de tutsakların avukatları açlık grevinin esas nedenlerinin tutsakların 11 yıl haksız yere tutulmalarına bir tepki olduğunu belirtiyor.

Sağlıkları kötüleştiği  halde açlık grevini sürdüren tutsaklar zor kullanılarak bir sandalyeye oturtuluyor, elleri ve ayakları bağlandıktan sonra burunlarından sokulan bir boruyla gıda veriliyor. ABD’den 37 sağlık görevlisi sırf bu işi yapmaları için ABD’den getirilmiş. Adını söylemeyen ve gögsündeki  rozette “Smo” yazılı doktor, gazetecilere tutsaklara günde üç öğün katı ve sıvı yiyecek verdiklerini, yemek yemeği reddetmeleri durumunda burunlarından sıvı ile gıda verdiklerini belirterek şunları söylüyor:

“Çoğunluğu sandalyeye gönüllü gidiyor ve bağlanmalarına ses çıkarmıyor. Ama bazıları bunu yapmayı reddediyor. O zaman bekçiler onları bir patetes çuvalı gibi taşıyor.”

“Smo” iyi bir iş yaptıklarını, kendilerinin görevlerinin tutsakların olabildiğince sağlıklı olmalarını sağlamak gerektiğini, halen tutsakların hayatta olmalarının görevlerini başarıyla yaptıklarını gösterdiğini iddia ediyor.

“İNTİHAR BİZE KARŞI ASİMETRİK SAVAŞ EYLEMİDİR”

Guantanamo’da tutsakların intihar etmesi yasak. Hiç bir tutsak 45 saniyeden daha fazla denetimsiz bırakılmıyor. Bunu tutsakları düşündükleri için değil, cezaevindeki istikrarı bozacağı ve kamuoyu üzerinde yaratacağı olumsuz etkilerden çekindikleri için yapıyorlar. Guantanmo’nun Müdürü Amiral Harry Harris tutsakların intihar girişimlerinin  umutsuzluktan kaynaklanmadığını öne sürererek “İntihar bize karşı asimetrik savaş eylemidir” diyor. Daha önce intihar eden 6 tutsağı kastederek “Onların insan yaşamına, ne bizlerin ne de kendilerinin yaşamına saygıları var” şeklinde konuşuyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD’deki doktor örgütü AMA etik nedenlerle Guantanamo’da açlık grevindeki tutsakların zorla beslenmelerine karşı çıkıyor. Merkezi Londra’da bulunan “Reprieve” adlı insani yardım kuruluşunun yöneticilerinden Avukat Cori Crider, ABD’li avukatlarla birlikte 32 sayfalık bir dilekçeyle Wasington’daki mahkemeye başvurdu ve 4 müvekkillerine zorla gıda verilmesi uygulamasının durdurulmasını istedi.

GUANTANAMO’DA ABD YASALARI GEÇERLİ DEĞİL

Mahkeme Başkanı Gladys Kessler, Guantanamo’nun ABD hukuk sisteminin dışında bulunduğunu ve bu nedenle de konu hakkında karar veremeyeceklerini açıkladı. Ancak mahkumlara zorla gıda verilmesini “Acı veren ve aşağılayıcı bir süreç” olarak adlandırdıktan sonra doğrudan ABD Başkanı Obama’ya uygulamayı hemen durdurması çağrısında bulundu.  ABD Başkanı seçilmeden önce Guantanamo’yu kapatacağı sözü veren Obama ise bu çağrıya herhangi bir yanıt vermedi.