Soykırımın 100. yıldönümü dolayısıyla İsveç’in başkenti Stockholm dün soykırım kurbanlarını anmak için değişik etkinliklere sahne oldu.

İlk etkinlik Nobel Müzesi’nin yanında bulunan StorKyrkan’da (Büyük Kilise) saat 09.30 sularında başladı. Çoğunluğunu Ermenilerin oluşturduğu yüzlerce kişinin katıldığı ayinde soykırımda yaşamını yitirenler için mumlar yakıldı ve dualar okundu.

Ayinde konuşmalar yapan Ermeni, Süryani ve İsveçli din insanları, 1915 yılında olanların azınlık Hıristiyan halkara yönelik bir etnik temizlik olduğuna dikkat çektiler. 2 milyon civarında Ermeni, Süryani ve Pontus Rumunun yaşamını yitirdiğini anımsatan din insanları, yaraların sarılması ve uzlaşmanın sağlanması için Türkiye’ye soykırımı kabul etmesi çağrısı yaptılar.

İsveç radyosunun naklen verdiği anma töreninin sona ermesinden sonra Kralın Bahçesi olarak adlandırılan parka gelenler burada daha önce kendilerini bekleyen ve çoğunluğunu Ermenilerin oluşturduğu grupla buluştular.

Sayıları bine aşan grup saat 12.30 sularında Türkiye Büyükelçiliğine doğru yürüyüşe geçti. Kortejin en önünde gençlerin oluşturduğu bando yer aldı ve bandoyu da bir grup izceden oluşan bir grup Ermeni genç izledi.

POLİS ERMENİLERİ TÜRKİYE BÜYÜKELÇİLİĞİNE YAKLAŞTIRMADI

Ellerinde soykırımını kınayan ve Türkiye’nin soykırımını tanımasını talep eden İsveçce, İngilizce ve Ermenice doviz ve pankratlar taşayan göstericilerin yol boyunca Ermenice şarkı ve marşlar söyledikleri gözlendi. İsveç polisi aralarında yaşlı, sakat ve çocukların da bulunduğu göstericileri Türkiye Büyükelçiliği’nin önünde barikat kurarak durdurdu.

Büyükelçilik binası önünde çoğunluğunu ırkçı ve faşistlerin oluşturduğu 25-30 kişilik bir grup ellerinde Azeri ve Türk bayrakları bekledi. Büyükelçiliği ‘Ermenilerin saldırısına karşı savunmak’ amacıyla beklediklerini iddia eden grup, Mehter Marşını çaldı ve “Ne Mutlu Türküm Diyene” gibi ırkçı sloganlar attı.

AKP VE ALİYEV’İN LOBİCİLERİ İŞBAŞINDAYDI

Grubun arasında Haziran’da Türkiye’de yapılacak milletvekilliği seçimlerine AKP’den aday adayı olan İsveç Türk İşçi Dernekleri Federasyonu Başkanı Hasan Dölek ile Aliyev rejimine yaptığı lobicilik hizmetlerinden dolayı Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Terakki Madalyası ile ödüllendirdiği Azeri Federasyonu Başkanı Settar Sevigin de bulunduğu görüldü.

Daha önce de soykırım karşıtı gösterileri örgütlemekle tanınan Hasan Dölek, AKP hükümeti tarafından Yurtdışı Vatandaşlar Danışma Kurulu’na atanmıştı. Dölek, 2010 yılında 1915’in soykırım olarak kabul edilmesinde belirleyici rol oynayan Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin üyesi ve 3 dönemdir bu partiden Stockholm Belediyesinde meclis üyesi olarak görev yapıyor.

Ülkü Ocakları’nın da aralarında bulunduğu iki federasyon ve pek çok derneğin Türklere ve Azerilere yaptıkları “büyükelçiliği savunma çağrısı”na Türk ve Azerilerin ilgi göstermediği ve ırkçı gösterinin fiyaskoyla sonuçlandığı gözlendi.

Ermeniler ise, “DAİŞ Türkiye’dir, Türkiye IŞİD’dir”, “Utan Türkiye”, “Türkiye soykırımını kabul et”, “Erdoğan Hitler’dir” ve “Faşist Erdoğan” gibi sloganlar attılar. Ermenice marş ve türküler söylediler. Polisin yoğun güvenlik önlemleri aldığı gösteri olaysız sona erdi.

Aynı saatlerde 30 bine yakın Süryaninin yaşamını sürdürdüğü Stockholm’un Södertelje ilçesinde yüzlerce Asuri-Süryani Pilottorget Meydanı’nda toplanarak soykırımını protesto etti. Ellerinde Asuri bayrakları taşıyan göstericiler Türkiye’yi protesto eden ve soykırımı tanımasını isteyen sloganlar haykırdı.

POLİTİKACILARDAN TÜRKİYE’YE SOYKIRIMI KABUL ETMESİ ÇAĞRISI

Saat 15.00 sularında da çoğunluğunu Ermeni ve Süryanilerin oluşturduğu binlerce kişi Stockholm’un Sergel Meydanı’nda bir araya geldi. Asuri, Süryani, Rum örgüt ve kuruluşlarının yanı sıra İsveç Kürt Konseyi’nin de örgütleyicileri arasında bulunduğu gösteride, gösteriyi düzenleyen örgütlerin yanı sıra Sol Parti Lideri Jonas Sjöstedt, Halk Parti Milletvekili ve eski Avrupa Birliği Bakanı Birgitta Ohlsson İsveç PEN Başkanı Ola Larsmo, soykırımını kınayan içerikte konuşma yaptılar ve Türk devletine 1915 yılında yapılan soykırımını kabul etmesi çağrısında bulundular.

Sol Parti Lideri Jonas Sjöstedt, 1915 yılında Anadolu’da yaşayan Ermeni, Süryani ve Pontus Rumlarının büyük trajediler yaşadıklarını, tehcir edildiklerini, saldırı ve tecavüzler sonucu 1,5 milyonun yaşamını yitirdiğini söyledi.

“Bunun gerçek adını koymamız gerekiyor. Olanlar soykırımdır ve bu halklara soykırım yapıldı” diyen Sjöstedt, soykırımdan kurtulanların yakınlarının büyük bir çoğunluğunun Avrupa, ABD ve başka yerlerde yaşadıklarını ve Anadolu’da çok az sayıda Ermeni ve Süryani kaldığını dile getirdi.

Günümüzde Ermeni, Süryani ve Kürtlerin kendi ana dillerinde eğitim yapma, kültürlerini geliştirme haklartının olmadığını, kiliselerine sahip olma haklarının ellerinden alındığını söyleyen Sjöstedt, “Bugün dünyanın pek çok yerleşim biriminde milyonlarca insan soykırımını kınamak için meydanlara çıkıyor. Soykırımın kabul edilmesini istiyor” dedi ve Türk hükümetine soykırımını kabul etmesi çağrısı yaptı. Ermenilerin başlarına gelenlerin bir daha tekrarlanmaması için bunun gerekli olduğununu vurguladı.

İsveç Parlamentosu’nun 2010 yılında 1915’te olanları soykırım olarak tanıdığını anımsatan Sol Parti Lideri, Sosyal Demokrat İşçi Partisi ve Çevre Partisi Yeşiller’in koalisyonundan oluşan İsveç Hükümeti’ne de parlamentonun aldığı kararı yürürlüğe koyması çağrısında bulundu.

İSVEÇ HÜKÜMETİ SOYKIRIM KARARINI YÜRÜRLÜĞE KOYSUN

Halk Parti Milletvekili ve eski Avrupa Birliği Bakanı Birgitta Ohlsson, 1915 yılında 20. yüzyılın ilk ve üzerinde en az konuşulan bir soykırım gerçekleştiğini, ama olanların daha soykırım devam ederken batılı ülkeler tarafından bilindiğini soykırım tanığı İsveçli Alma Johansson’un yazdığı kitaptan bölümler okuyarak aktardı.

Hıristiyan azınlıkların sistematik bir biçinde katledildiklerini ve soykırıma tabi tutulduklarını söyleyen Ohlsson, sürülen ve katledilenlerin tüm mallarına ve arazilerine de el konulduğunu söyledi.

Aradan 100 yıl geçmesine karşın Türk devletinin halen soykırımını inkar etmesini utanç verici bulduğunu söyleyen Ohlsson, yüz yıl önce olanların bugün Irak ve Suriye’de yaşandığını ancak bu kez Genç Türkler yerine DAİŞ çetelerinin Ermeni, Süryani ve Ezidilere yönelik soykırımlar yaptığını dile getirdi.

Ohlsson, yaraların sarılması ve halklar arasında uzlaşmanın sağlanması için Türk devletine 1915 soykırımını kabul etmesi, İsveç hükümetine de parlamentonun 2010 yılında aldığı soykırım kararını derhal yürürlüğe koyması çağrısı yaptı.