Ermeni Soykırımı'nda tüm yakınlarını kaybeden Cemil Gerapêt Kevo, "Bugünün DAİŞ'i 1915 Türkiyesi'nin modern halidir. Soykırım günlerine ilişkin dedelerimizin anlattıklarını bugün DAİŞ gözlerimiz önünde gerçekleştirmektedir" dedi.

"Ermeni Soykırımı yaşandığı zaman ABD Elçisi Ermenistan’daydı. Kendi ülkesini soykırım hakkında telgraf yoluyla bilgilendiriyordu. Ancak ABD soykırımı önlemediği gibi, elçisine küçük bir cevap bile vermedi."

Anne karnından çıkarılan çocukların duvara asıldığı, 'karnında altın var' denilerek bedenleri parçalanan erkekler…

Kürdistan’ın Van şehrinden Hasakê’ye gelen Ermeni Kevo ailesinin büyüklerinden olan Cemil Gerapêt Kevo da soykırıma dair ANF’nin sorularını yanıtladı.

'HALKIMIZI, SANATÇI ÖZELLİĞİMİZİ, KİLİSELERİMİZİ KAYBETTİK'

Aileniz hakkında bilgi verebilir misiniz?

Van’ın batı tarafına düşen Çuğak köyündeyiz. Değirmenli köy anlamına gelmektedir. Öğrendiğim kadarıyla halen değirmenimizin ve kilisemizin kalıntıları mevcuttur. Dedemin anlattığına göre, Kêvo ailesi olarak tanılıyoruz. Kêvo dedemin dedesinin ismidir. Dedemin ismi ise Sarkisyan’dı. Dedem babamın gözleri önünde öldürülmüş, ninem ise kaybolmuş o dönem. Bizler Katolik bir Ermeni aileyiz.

Soykırımın ailenizde ve Ermeni toplumunda etkisi nasıl oldu?

Söyleyebilirim ki, insanlık tarihinde yaşanan en büyük katliamdır. Hiçbir halk Ermenilerin yaşadığı bu durumu yaşamamıştır. Çünkü Ermeni halkının dörtte üçü bu katliamla yok edilmiştir. Her ne kadar birçok halk katliama uğramış ise de Ermeni halkı kadar öldürülmemişlerdir. Ermeniler kısa bir süre içerisinde halkının çoğunu kaybetti. Bu yüzden Ermeni Soykırımı birçok soykırımdan çok daha farklıdır. Ailem buna örnektir. Dedemin söylediğine göre, yalnız babası kalmış. Yine dedemin babası, annesi, üç kardeşi kaybolmuş. Ne kadar dayıları, amcaları, akrabaları vardı, bilemiyorum. Yalnızca dedem sağ kalabilmiş. Yine köyümüzdeki kilisemizi, un değirmenimizi kaybettik. Ermeni toplumu olarak sanatçı özelliğimizi kaybettik. Bazılarımız Müslüman oldu, bazılarımız Ortodoks, bazılarımız Katolik oldu. Yine o dönem çocuklarımız el becerilerinden dolayı satıldı. Nüfusumuz azaldı. Toplum olarak fakirleştik. Annem Hasakê’de olmasına rağmen adımı korkudan Ermenice koymadı, Cemil koydu.

'TÜRKİYE ONLARIN EMRİNDE OLDUĞU İÇİN...'

ABD, Rusya ve Avrupa devletlerinin soykırıma yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz? Gerçekleri ortaya koyabilirler mi?

Yüzde yüz. İsteseler sorunun gerçek nedenini ortaya koyabilirler.

Peki, bunu neden yapmıyorlar?

Halen bu devletlerin Türkiye ile sıkı ilişkileri var. Osmanlı döneminde de sıkı ilişkileri vardı. Türkiye bu devletlerin emrine her zaman hazırdır. Türkiye insan öldürme üzerinden iş yapmaktadır. Erdoğan batı devletlerine seslenirken, 'Kaç subayımız sizin adınıza savaştı' diyordu. Bu, gerçek ilişkileri ortaya koymakla beraber niçin Erdoğan bu devletlere 'biz artık kan dökmeyeceğiz' demedi... Ortak çıkarlar söz konusu. Avrupa devletleri kendi sınırları içerisinde demokrasiyi savunmaktadır. Başka devletlerin bu demokrasiye kavuşmasını da istemiyorlar.

Neden istemesinler?

Daha fazla çalmak, daha fazla satın almak için! Yine tarihi gerçekler var. Ermeni Soykırımı yaşandığı zaman ABD elçisi Ermenistan’daydı. Kendi ülkesini soykırım hakkında telgraf yoluyla bilgilendiriyordu. Ancak ABD soykırımı önlemeyi değil kendi elçisine bile küçük bir cevap vermedi. Demek ki soykırım, istekleri doğrultusundaydı. Ancak papanın 'soykırım' sözcüğünü kullanmasını da olumlu buluyoruz. Ancak yeterli değil.

'TÜRKİYE ULUSLARARASI ALANDA HAKSIZ DURUMA DÜŞMEK İSTEMİYOR'

Türkiye'nin soykırımı kabul etmeme yönündeki ısrarını neye bağlıyorsunuz?

Türkiye kabul ettiği zaman uluslararası alanda haksız duruma düşecek. Nasıl mı? Türkiye’ye diyecekler, 'sen bunların tarihini kabul edeceksin, topraklarını kabul edip saygı duyacaksın.' Türkiye bize yönelik 'tarihiniz yok' demektedir. 1071 Malazgirt Savaşı öncesine dönsünler.

Bugünün DAİŞ'i 1915 Türkiyesi'nin modern halidir. Soykırım günlerine ilişkin dedelerimizin anlattıklarını bugün DAİŞ gözlerimiz önünde gerçekleştirmektedir. Türk devleti Aram Tigran’ın naaşını Türkiye’ye getirmekten korktu. Türk devleti halen ölülerimizden korkmaktadır. Aram için toprak Amed’den Avrupa’ya gönderildi.

TEV-DEM'in "Demokratik Suriye Çözüm Projesi" hakkında ne düşünüyorsunuz?

Halkların birbirini kabul etmesini esas alan bir projedir. Bu çözüm projesi olası tüm katliamların önüne geçmek için de idealdir. Yine YPG YPJ güçleri DAİŞ ile savaşarak kendi rollerini ortaya koydular.