Merîvan, Kürdistan'ın Rojhilat parçasının en güzel şehirlerinden biridir. Yurtseverlik, kültür ve tarih açısından örnek gösterilen direniş kenti Merîvan, Kak Fuat Merîvan'ın doğup büyüdüğü yerdir. Merîvan halkı merhametli, bütün saldırılara karşı baş eğmeyen, direnen bir halktır. Devlet her ne kadar halkı kendine muhtaç etmek için her şeyi yapsa da onurlu Merîvan halkı bağ, bahçe ve hayvancılık yaparak asla devlet kapısına gitmiyor. Bu yüzden devlet gün geçtikçe Merîvan'a daha çok saldırıyor.

Merîvan şehrine ilişkin birçok rivayet var. Bu rivayetlerden biri Merîvan isminin ördekten geldiği. Bunun sebebi ise bölgedeki Zeribar gölünde çok fazla ördek türü bulunması. Kürtçede Miravî yani Merîvan isminin buradan geldiği belirtiliyor. Başka bir rivayete göre de Merîvan, Mehrevan isminden geliyor. Merh bölgesi, başka bir deyişle muhabbet bölgesinden geliyor Merîvan ismi. Bölge insanının misafirperver olmasından kaynaklı ismini Merîvan olarak aldığı söyleniyor. Bir diğer rivayet ise, Emevilerin yıkılmasının ardından Mervanîlerin Bağdat'tan Şarezor ve Merîvan'a göç etmesinden sonra bölgenin adının Merîvan olduğu.

12 SÜVARİ EFSANESİ

Gerillalar ise Merîvan efsanesinden şu şekilde bahsediyorlar: "Merîvan'a özgü birkaç özel simge var. Onlardan biri 12 Süvari. Merîvan coğrafyasının özelliği domuz, ördek ve leylek gibi hayvanların çok olması. Bu hayvanların çok olması bağ ve bahçelere zarar vermektedir. O dönem de Ehmedxanî Baban tarafından 12 süvari halk arasından seçilir ve domuzları avlama görevi kendilerine verilir. Şüphesiz tek amaçları domuz öldürmek değil. Asıl amaçları halkı savunmaktır. Yani 12 süvariye hizmet ve toplumu savunma görevi verilmiştir. Safeviler Merîvan ve Şarezor'u işgal etmek için bölgeye saldırınca 12 süvari halkı savunmak için harekete geçiyor. Fakat düşmanın ordusuna karşı sayıları çok azdır.

Onlar da bir taktik geliştiriyor. Taktiğe göre gece saldırıya geçeceklerdir. Birkaç bölüme ayrılıyorlar. Davul, zurna vb. enstrümanlarla gürültü çıkarıyorlar. Düşman bu kadar büyük bir gürültüden korktuğu için süvarilerin sayıca çok fazla olduklarını düşünüyorlar. 12 süvari Safeviler karşısında başarıya ulaşıyor. Bu fedakar 12 süvari ülkelerine gönülden bağlı ve topraklarını savunan kişilerdir. Büyük bir iradeye sahiptirler. Artık bu 12 süvari bir sembole dönüşüyor. Günümüze kadar da Merîvan'da 12 süvari kültürü yaşanmaktadır.

Merîvan'a özgü bir başka efsane ise şöyle; Feylekus iktidarı bir dervişe saldırı ve bütün kazanımlarına el koyar. Eşini, çocuklarını ve bütün malını mülkünü alaraka kaçar. Derviş yaşananların ardından yargıcın yanına şikayete gider. Durumunu anlatınca yargıç sevinir çünkü o da Feylekus'un yandaşıdır. Derviş Zirewarde suyunun yanından geçerken dua eder ve "Bu şehir sular altında kalana kadar isyan etmeyeceğim" der. Feylekus ise skeri güçlere sırtını dayayarak gece gündüz Merîvan halkına zulmediyordu. Fakat tüm bunlara rağmen halk hiçbir zaman mahkeme giderek şikayette bulunmuyordu. Çünkü kendi iradesi ile direniyordu. İktidar ne kadar istese de Merîvan'ı direniş kültüründen koparamaz."