İsveç'te Vietnam işgaline karşı ilk eylemi gerçekleştiren Matthis yaşamını yitirdi

İsveç'te ilerici ve devrimci çevrelerin yakından tanıdığı emperyalizm karşıtı ve halkların dostu Sköld Peter Matthis, Stockholm'de geçirdiği bir trafik kazası sonucu 83 yaşında yaşamını yitirdi.

1937 yılında Stockholm'de dünyaya gözlerini açan Sköld Peter Matthis, İsveçli Yazar Henry Peter Matthis'in en küçük oğluydu. Çocukluğu ve gençliği zenginlerin yaşadıkları Djurholm semtinde geçen Matthis, tıp fakültesini bitirdikten sonra uzun yıllar göz doktoru olarak çalıştı.

Siyasi çalışmalarını Komünist Partisi adını alan KPML(r) (Komünist Parti Marksist Leninist ”devrimci”) saflarında sürdürdü.

Matthis'ın 1965 yılında Stockholm'de gerçekleştirdiği ABD karşıtı eylem sonrası  ülke çapında tanınan bir kişi haline geldi. Hötorget Meydanı'nın da tek başına gerçekleştirdiği eylemde ”ABD Vietnam'dan defol” yazlı bir döviz taşıdı. 

POLİS, İZİNLİ EYLEME MÜDAHALE EDEREK MATTHIS'İ GÖZALTINA ALDI

Eylem izni almasına rağmen o sıralar ABD ile ilişkileri bozmak istemeyen İsveç hükümetinin talimatıyla polis, Matthis'in eylemine son vermesini istedi. Eylemi sürdürmesi üzerine polis tarafından gözaltına alınarak hakkında gösteri yasalarına aykırı davranmak, polise karşı direnmek, kamu düzenini bozmak suçundan dava açıldı. Mahkeme, Matthis'i çok yüklü sayılacak 19 bin kron para cezasına çarptırdı.

Cezanın ödenmesi için ülke genelinde bağış kampanyası düzenlendi. İsveç polisinin ABD karşıtı eylemi tek başına gerçekleştiren Matthis'e müdahalesi tepkilere yol açtı. Matthis'in gözaltına alınarak para cezasına çarptırılması ABD'nin Vietnam işgaline karşı mücadelenin çığ gibi büyümesine neden oldu.

TEPKİLER SONUCU İSVEÇ HÜKÜMETİ TUTUM DEĞİŞTİRMEK ZORUNDA KALDI

Devrimci ve ilerici gençlerin ABD işgalini kınayan kitlesel eylemler yapmalarından sonra İsveç hükümeti de tutum değiştirmek zorunda kaldı. O sıralar Eğitim Bakanı olan Olof Palme, ABD karşıtı eylemlere Vietnam Büyükelçisi’yle birlikte katıldı.

Matthis, 1960'lı yılların sonlarında Vietnam'da ABD işgaline karşı savaşan gerilallarla ve Vietnam halkıyla dayanışmak amacıyla bir komite kurdu. ”Birleşik FNL Grupları” adı verilen grubun kurulmasına önderlik etti. ”Birleşik FNL Grupları”  kısa süre içinde ABD'nin Vietnam işgaline karşı  çıkan dünyanın en  güçlü bir dayanışma hareketine dönüştü.

IRAK HALKIYLA DAYANIŞMA İÇİN KOMİTE KURDU

İsveç'in pek çok yerleşim biriminde FNL Grupları kuruldu. ABD'de karşıtı eylem, konferas ve paneller yapıldı. ABD karşıtı eylemlere özellikle gençlerin yer aldığı on binlerce kişi katıldı.

İsveç'in en meşhur göz doktorlarından biri olan Matthis, bir yandan mesleğini sürdürürken diğer yandan ABD emperyalizmine karşı verilen mücadeleler içinde yer almaya devam etti. ABD'nin Irak'ı işgal etmesinden sonra 2003 yılında ”Savaşa Karşı Örgütler Ağı”nın  kurulmasına önderlik etti.

Aralarında ilerici ve devrimci Kürt ve Türk derneklerinin de yer aldığı ”Savaşa Karşı Örgütler Ağı” Stockholm'de ABD'nin işgalini kınayan pek çok eylem, panel, konferans düzenledi. 2003 yılında Irak'ın işgalini protesto etmek amacıyla Stockholm'de düzenlenen gösteriye 35 bin kişi katıldı.

Matthis, 2005 yılında da bir grup arkadaşıyla birlikte ”Irak'la Dayanışma Komitesi”nin kurulmasına öncülük etti. İlerlemiş yaşına rağmen komitenin örgütlediği eylem, panel ve konferanslara katıldı. ABD emperyalizmini teşhir eden bildirileri dağıtmayı sürdürdü.

İlerici ve sol çevrelerin yakıdan tanıdığı Matthis'in ölümü emperyalizm karşıtları, dostları ve ailesi tarafından üzüntüyle karşılandı.

İSVEÇ'İN İLK VİETNAM GÖSTERİCİSİ

İsveç'in en fazla satan Afton Bladet gazetesine açıklama yapan Matthis'in oğlu Simon Matthis, ”Hem aile hem de dostları büyük bir şok içinde” dedi.

İsveç'in ikinci büyük gazetesi Expressen de, Matthis'in ölümünü ”Sol profil Sköld Peter Matthis bir kazada öldü” başlığıyla duyurdu. Matthis'in ”İsveç'in ilk Vietnam göstericisi” olarak tanındığına dikkat çekti.