Adalet Bakanı Aslaug Arna Sigurbjörndottir, basın ve ifade özgürlüğünün sınırlarını genişleten ve hakareti suç olmaktan çıkaran yasa tasarısını parlamentoya gönderdi. Yasanın kabul edilmesi durumunda hakaret suç olmaktan çıkacak.

Devlet ve hükümet yöneticileri, hakarete uğradıklarını öne sürerek dava açamayacak. Bayrak ve orduya hakaret suçundan hiç kimseye ceza verilemeyecek.

Bundan yaklaşık on yıl önce İzlanda Parlamentosu, basın ve ifade özgürlüğünün sınırlarını genişletmeyi öngören ”İzlanda Modern Medya Girişimi” adı verilen bir kararı kabul etti.

Karar, basın ve ifade özgürlüğünde İzlanda'yı lider ülke konumuna yükseltmeyi, dünyanın değişik ülkelerinde yolsuzluk ve skandalları açığa çıkaranların sığınabilecekleri bir ülke haline getirmeyi amaçlıyordu.

Girişimin bir parçası olarak geçtiğimiz yılın sonlarında dönemin Adalet Bakanı Thordis Kolbrun Reykfjord Gylfadottir,  hakaret suçunun ceza yasasından çıkarılmasını öngören  tasarıyı parlamentoya sundu. Parlamentonun yaz tatiline girmesi ve çalışma yükünün fazla olmasından dolayı tasarı tartışılamadı.

'İFADE ÖZGÜRLÜĞÜYLE ÖZEL YAŞAMIN KUTSALLIĞI ARASINDA DENGE KURULMALI'

Yeni Adalet Bakanı Aslaug Arna Sigurbjörndottir, geçtiğimiz günlerde benzer bir yasa tasarısını parlamentoya gönderdi.

Tasarı hakkında İzlanda medyasına açıklamalar yapan Sigurbjörndottir, hakaret suçunun artık ceza yasasından çıkarılması, ifade özgürlüğüyle özel yaşamın kutsallığı arasında bir denge kurulması gerektiğini söyledi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin aldığı kararların İzlanda'da ifade özgürlüğünün eksiklikleri gösterdiğini belirtti.

Bakana göre, yasalarda yer alan hakaret suçu anayasada belirlenen hak ve özgürlüklerle uyumlu değil. Günümüzdeki sistemin toplumsal tartışmalarının önünü kestiğini belirten Sigurbjörndotter, yasa tasarısının, her isteyenin istediği kişiye hakaret etme hakkı vermediğine dikkat çekti.

'HİÇ KİMSEYE HAPİS CEZASI VERİLEMEYECEK'

Tasarıda sadece sivil kişilere dava açma hakkı tanınıyor. Şirketler, tüzel kişiliği olanlar ve ülkeyi yönetenler hakarete uğradıklarını öne sürerek dava açamayacak. Hiç kimseye hakaret suçundan dolayı hapis cezası verilemeyecek.

Hakaret etmekten mahkûm olanlar hakaret ettiği kişiye tazminat ödediği gibi mahkeme masraflarını da ödemek zorunda kalacak.

Hakaret açma davalarında zaman aşımı da 2 yıldan 1 yıla indiriliyor. Ölen yakınlarına hakaret edildiğini düşünenlerin eş,  anne, baba ve çocukları belirlenen sürede hakaret suçlamasıyla mahkemeye başvurabilecek.

Tasarı iftira suçundan ceza alacaklar için de yeni düzenlemeler getiriyor. Bu suçtan ceza alanlar mahkeme kararının medyada yayımlanması için ücret ödemeye zorlanamayacak.

BAYRAK VE ORDUYA HAKARET ETTİĞİ GEREKÇESİYLE DAVA AÇILAMAYACAK

Yürürlükteki yasalar hakaret suçunu işleyenlerin 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezasına çartırılmalarını öngörüyor.  Sigurbjörndotter, hakaret suçundan insanların hapis cezalarına çarptırılmalarının toplumsal adalet ve hukuk bilincine aykırı olduğunu söyledi. Tasarının kabul edilmesiyle İzlanda'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde belirlenen yükümleri de yerine getirmiş olacağını belirtti.

Tasarı parlamentodan geçerse İzlanda bayrağı ve ordusu hakkında hakaret ettiği gerekçesiyle hiç kimseye dava açılamayacak. Devlet başkanı, hükümet yetkilileri de hakarete uğradıkları öne sürerek polis ve mahkemeye başvurmayacak.

Aynı yasalar başka ülkelerin devlet başkanları, yetkilileri ve bayrakları için de geçerli olacak.