İran, ABD yaptırımları kardırırsa müzakereye hazır

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin yaptırımları kaldırması halinde görüşmelere hazır olduklarını açıkladı.

İran Cumhurbaşkanı’nın açıklaması devlet televizyonunda yayınlandı. Ruhani, “İran İslam Cumhuriyeti, görüşmelerden yanadır, ve eğer ABD gerçekten tartışmak istiyorsa, her şeyden önce tüm yaptırımları kaldırmalı” dedi.

Ruhani, görüşmelerin neler üzerine yürütüleceği konusuna açıklık getirmedi.

ABD yönetimi Mayıs 2018’de İran ile nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildikten sonra ağır ekonomik yaptırımlar uygulamaya başladı. Washington yönetimi İran’ı bölgeyi istikrarsızlaştırmakla suçluyor.

Yaptırımların uygulanmasından bu yana iki ülke arasında gerilim sürekli tırmanıyor.

İran yönetimi de Temmuz ayı başında nükleer anlaşmadaki bazı taahhütlerini askıya aldı. Tahran, anlaşmanın tarafı diğer ülkelerin sözlerine yerine getirmemesi halinde taahhütlerini askıya almaya devam edecekleri tehdidinde bulundu. İran özellikle yaptırımları aşarak, kendi petrolünü satabilecek bir mekanizma oluşturulmasını istiyor. Zira Amerikan yaptırımları İran ekonomisini nefessiz bırakmış durumda.

ABD’nin silahsızlanma elçisi Robert Wood, Ruhani’ye verdiği yanıtta Amerikan Başkanı Donald Trump’ın “İran ile tartışmaya hazır olduğunu” belirtti. Wood, “İran’ın bu tartışmayı istediğinden emin değiliz” diye ekledi.

Pazartesi günü İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Trump’ın bir görüşme davetini geri çevirdiğini açıklamıştı.

The New Yorker dergisine göre, görüşmenin Temmuz ortasında Beyaz Saray’da olması gerekiyordu. Beyaz Saray görüşmeyi doğrulamadı. Washington yönetimi, Temmuz sonunda Cevad Zarif’e de yaptırım uygulamaya karar vermişti.

İran Cumhurbaşkanı, müzakerede yana olduklarını belirttiği açıklamasında “Nasıl müzakere etmeliyiz?” diye sorduktan sonra şunları ekledi: “Görüşmelerden sorumlu kişi Dışişleri Bakanıdır. Sizinle konuşabilmeli.”

Dolat.ir isimli hükümet sitesine göre, Ruhani Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de bir görüşme yaparak, İran ile Avrupa arasında daha fazla işbirliği istediği. Ruhani, “Ne yazık ki, İran ve Fransa’nın gerilimleri düşürme ve bölgede barışçıl ortak bir yaşam lehine koşulları oluşturma için eş zamanlı teşebbüslerine rağmen, ABD tarafından gerilim yaratan tedbirler alındığını görüyoruz” diye konuştu.

Mayıs ortasından bu yana özellikle Körfez’deki bir dizi gelişme nedeniyle gerilim daha da tırmandı. Gemilere sabotajdan bazı petrol tankerlerinin alıkonulması ve insansız hava araçlarının düşürülmesine kadar gerilimi tırmandıran bir çok gelişme yaşandı.

Ruhani, “Eğer güvenlik istiyorsanız, eğer askerlerini bölgede güvenlik istiyorlarsa, o halde kabul edin ki, güvenliğe karşı güvenlik (...) Bir yandan bizim güvenliğimize zarar verirken, kendi güvenliğinizi korunmasını bekleyemezsiniz” dedi.

Bu sözlerden kısa bir süre sonra İran Savunma Bakanı General Amir Hatemi, güdümlü üç yeni füzenin tanıtımını yaptı. Hatemi’ye göre bu füzeler, İran’ın ABD “kalleşliği ve komplolarına karşı kendini savunma” kapasitesini ortaya koyuyor.