İran ve Çin’den 25 yıllık ‘stratejik işbirliği anlaşması’

İran ve Çin cumartesi günü 25 yıllık “genel bir işbirliği anlaşması” imzaladı.

Tahran Times’ın duyurduğuna göre, anlaşma İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ve Çinli mevkidaşı Wang Yi tarafından Tahran’da imzalandı.

Anlaşmanın detayları açıklanmazken Tahran Times bu konuda İran’ın Pekin büyükelçisi Muhammed Keşavarz-Zadeh Twitter üzerindeki bir paylaşımına yer verdi.  Büyükelçi, anlaşma metninin özellikle “teknoloji, sanayi, ulaşım ve enerji alanlarında” işbirliği kapasitelerini belirlediğine dikkat çekti.

Financial Times gazetesi, enerji, petrokimya ve nükleer enerjiden yüksek teknoloji ve askeri güçleri kapsayan 18 sayfalık bir projeyi geçen yıl gördüklerini yazdı. Ayrıca İran’ın Çin’in “Yeni İpek Yolları” girişimindeki rolünü teşvik etmeyi hedefleyen deniz projelerinin de olduğu belirtildi. Gazete, yeni imzalanan anlaşmada nelerin değiştirildiği ya da nelerin olduğu gibi kaldığını öğrenmenin mümkün olmadığını ifade etti.

Bloomberg sitesine göre Tahran-Pekin ittifakı “Çin’e karşı dost ülkeleri bir araya getirmeye çalışan ABD Başkanı Joe Biden yönetimi için meydan okuma” teşkil ediyor. Biden’ın bu girişimi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken tarafından bu yüzyılın “en önemli jeopolitik testi” olarak nitelendiriliyor.

Pekin-Tahran anlaşması ayrıca 2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma çabalarının sonuçsuz kaldığı bir döneme denk geliyor.

İran’ın Çin ile geniş işbirliği, Amerikan yaptırımlarının İran ekonomisi üzerindeki etkisini de azaltabilir. Anlaşmanın ayrıca Tahran’ın niyetleri konusunda Biden yönetimine açık bir sinyal olduğu ifade ediliyor.

Financial Times, Çin’in ABD’nin ekonomik yaptırımları karşısında İran için “kurtarma yeleği” haline geldiğine dikkat çekiyor.

İran’da 20 Mart’ta sona eren geçen yılın verilerine göre, İran’ın Çin’e yönelik ihracatları 8,9 milyar dolara ulaştı.  Çin’den gelen ithalatlar ise 9,7 milyar doları buldu.

Financial Times’a konuşan analistlere göre, İran yeni yıl tatili sırasında belgelerin imzalanması ve detaylarının açıklanmaması eleştirilerin önüne geçmeyi amaçlıyor olabilir.