Görüşmelerin yapılacağı gün ve yer, taraflar arasındaki arabuluculuğu yürüten Umman Dışişleri Bakanı Badr al-Bussaidi tarafından duyuruldu.

ABD ve İran, yaklaşık altı haftadır yeni bir nükleer anlaşmaya varmak amacıyla müzakereler yürütüyor. Bu anlaşmanın, İran’ın nükleer faaliyetlerinin sınırlandırılması karşılığında, ülkeye uygulanan ekonomik yaptırımların hafifletilmesini hedeflediği belirtiliyor.

Tahran’dan yapılan açıklamada, İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bakeyi, Umman’ın önerisi üzerine yeni bir görüşme turunu kabul ettiklerini ifade etti. 

Bu görüşmeler, 2018 yılında ABD’nin önceki nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinden bu yana taraflar arasındaki en üst düzey diplomatik temas olarak değerlendiriliyor.

Batılı ülkeler ve İsrail, İran’ın nükleer silah elde etmeye çalıştığından şüpheleniyor. İran ise bu iddiaları reddederek nükleer teknolojiyi yalnızca barışçıl amaçlarla kullandığını savunuyor. ABD, İran’ın herhangi bir oranda uranyum zenginleştirmesine karşı çıkarken, İran bu talebi Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na aykırı ve kırmızı çizgisi olarak görüyor.

HAMANEY’İN ŞÜPHELERİ VE TEPKİLERİ

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, salı günü yaptığı konuşmada, yürütülen müzakerelere karşı şüpheyle yaklaştığını belirterek, “Bu görüşmelerin herhangi bir sonuca varacağını düşünmüyoruz” dedi. Hamaney ayrıca, İran’ın uranyum zenginleştirme hakkının inkâr edilmesini “büyük bir hata” olarak nitelendirdi.

İran’ın başmüzakerecisi Abbas Arakçi de geçtiğimiz pazar günü yaptığı açıklamada, anlaşma olsa da olmasa da uranyum zenginleştirmeye devam edeceklerini ifade etti. 

ABD'nin Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff ise, İran’a “yüzde bir” oranında dahi zenginleştirme izni verilemeyeceğini söylemişti. 

Hamaney, ABD’li müzakerecilerin “saçma konuşmaması” gerektiğini belirterek tepki gösterdi.

2015 yılında imzalanan çok taraflı nükleer anlaşma, İran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlaması karşılığında uluslararası yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesiyle süreç sekteye uğradı. Anlaşma, 2025 yılı ekim ayında sona erecek. Bu tarihe kadar İran'ın yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda yaptırımların yeniden devreye girmesi mümkün. İran şu anda, anlaşmada izin verilen %3,67 oranının çok üzerinde, %60 saflıkta uranyum zenginleştiriyor. Askeri amaçlı kullanım için %90 saflık gerekiyor.