Cezayir savaşı: Fransa’dan özür yok, sembolik jestler olacak

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cezayir savaşına ilişkin sembolik tarihlerdeki anmalara katılacak ancak “ne pişmanlık ne de özür” olmayacak.

Tarihçi Benjamin Stora’nın Emmanuel Macron’a Cezayir savaşı ve sömürgeciliğe ilişkin sunduğu raporun ardından Elysée Sarayı’ndan bir açıklama geldi.

Açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı “sembolik eylemler” öngörüyor ancak ne özür ne de pişmanlık gündemde yok.

Cumhurbaşkanı 1962’de sona eren Cezayir Savaşı’nın 60’ıncı yıldönümü çerçevesindeki üç anmaya katılacak: 25 Eylül Ulusal Harki Günü, 17 Ekim 1961’de Cezayir yanlısı eylemlerin kanlı bir şekilde bastırılması ve 19 Mart 1962’deki Evian Anlaşmaları.

Benjamin Stora, Temmuz ayında Emmanuel Macron tarafından "sömürgeleştirme ve Cezayir savaşı anısına Fransa'da kaydedilen ilerlemenin adil ve kesin bir envanterini hazırlamak" için görevlendirildi.  1962’de sona eren bu savaş halen milyonlarca Cezayirlinin hafızasında çok acı bir dönem olarak yerini koruyor.

Cumhurbaşkanlığı açıklamasında, “Bu sadece ideolojik değil, yaptığımız sadece konuşmalar değil, söylediğimiz fetiş kelimeler değil, aynı zamanda eylemlerdir, yani arşivleri açmak, yerleri tespit etmek, kayıpları aramak, mezarlıkları korumak içindir. Bunlar çok basit, çok pratik, çok açık ama aynı derecede Cezayir ve Fransa arasında çok ciddi anlaşmazlıklar ve sorunlardır” denildi.

Emmanuel Macron, bu savaştan sonra doğan ilk Fransız Cumhurbaşkanı özelliğine de sahip. Macron, bu yakıcı sorunu bir şekilde çözme ve iki ülke arasındaki ilişkileri yatıştırmayı umuyor.

Sunulan rapordaki önerilerden bazıları şöyle:

Feminist avukat Gisèle Halimi'nin “Pantheon'a girişi”; “Amboise'da Emir Abdelkader'in portresini gösteren bir stel yapımı”; “Okul müfredatında Cezayir'deki Fransa tarihine daha fazla yer verilmesi”; Akdeniz'in her iki yakasında "arşivlere kolay erişimin" sağlanması; "Fransa için ölen Cezayirli Müslüman askerlerin mezarlarının bakımının finanse edilmesi

Cezayir’de ise Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, ulusal arşivler müdürü Abdulmecid Şikhi1yi Benjamin Stora ile birlikte hafıza sorunu üzerine çalışma ve iki devletin Cumhurbaşkanı ile istişare halinde bu çalışmaları yürütmekle görevlendirmişti.

Cezayir savaşının sona ermesi, 2022 yılında 60’ıncı yılını geride bırakacak. Macron, Cezayir savaşına ilişkin tarih çalışmasını bu vesileyle tamamlamak istiyor.

Cezayir, Fransa’dan 1830-1962 sömürgeci döneme ilişkin arşivlerin tümünü vermesini bekliyor.

Abdulmecid Şikhi’ye göre Fransa, Cezayir’e elindeki arşivlerin bir kısmını teslim etti, ancak sömürgeci tarihe ilişkin olan kısmı sakladı.