Demans sadece yaşlılıkla değil yaşam tarzıyla da bağlantılı

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan açıklamaya göre, dünya üzerinde halen en az 50 milyon kişinin muzdarip olduğu demans (bunama) hastalığı, 2050’ye kadar en az 150 milyon kişiyi etkileyebilir.

Demansın daha çok yaşlılıkla bağının dikkate alındığının ifade edildiği açıklamada, daha ziyade beslenme ve yaşam tarzının bu hastalığın artmasına yol açacağı vurgulandı.

Günümüzde 60 yaş ve üstü bireylerin yüzde 5 ila 8’inin bu hastalıktan muzdarip olduğuna değinilen açıklamada, 2050’ye gelindiğinde bu sayının en az 152 milyon olacağı uyarısı yapıldı. Bu sayının yüzde 60 ile 70’i arasında bir oranda Alzheimer hastalığının etkili olacağı da kaydedildi.

‘ÖNLENEMEZ BİR HASTALIK’ DEĞİL

Demans hastalığının bilindiğinin aksine sadece yaşlılığın bir sonucu olmadığına vurgu yapılan, WHO açıklamasına göre, bireylerin beslenme başta olmak üzere yaşamdaki alışkanlıklarını değiştirmesi tek başına hastalığın boyutunu sınırlı tutmada etkili olacak.  Spor yapmak, alkol tüketimini azaltmak, şeker ve kolesterol düzeyine dikkat etmek ve sigara içmemek gibi önlemler sayesinde beynin kognitif işleyişini daha sağlam tutmak mümkün olabilecek.

WHO’nun açıklamasında görüşlerine yer verilen Genel Direktör Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Elde edilen bilimsel kanıtlar, bugüne kadar şüphelendiğimiz ve ‘kalbe iyi gelen beyine de iyidir’ şeklindeki tespiti onaylar nitelikte” diye belirtti.

"Kognitif olarak gerilemenin temel faktörü yaşlanmadır ancak demans, yaşlılığın doğal veya önlenemez bir sonucu değildir” denilen WHO açıklamasında, demans riskinin önlenmesinin mümkün olduğunun altı çizildi.

Demans’ın gelişme ihtimalini artıranlar arasında ise hipertansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, obezite ve depresyon da sıralanıyor. Yine ‘önlenebilir risk faktörleri’ arasında bireyin ‘sosyal izolasyonu’ ile ‘kognitif aktivite eksikliği’ de gösteriliyor.

GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER HAZIRLIKLI DEĞİL

WHO’ya göre demans hastalarının yüzde 60’ı yoksul veya orta gelişmişlik düzeyine sahip ülkelerde yaşıyor. Ancak bu ülkeler aynı zamanda hastalığın getireceği yük karşısında en az hazırlıklı olan ülkeler.

Demans hastalığının hem ailelere hem de hükümetlere maliyetinin olduğuna dikkat çekilen WHO açıklamasına göre, hastalık özellikle ekonomik aktiviteye zarar veriyor. 2015 yılında demans hastalığının maliyeti 818 milyar dolar olarak tahmin edilirken, bu tüm dünyadaki toplam gayri safi hasılanın yüzde 1,1’ine denk geliyordu. 2030’da bunun 2 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor.