TÜİK ve Adalet Bakanlığı verileri incelendiğinde, son 5 yıl içerisinde ‘gasp’ ve ‘yaralama’ suçları üzerinden tutuklanan ya da adli işlem yapılan çocuk sayısı neredeyse 2 milyona yaklaşıyor.

Türkiye’de Adalet Bakanlığının Nisan 2025’te açıkladığı verilere göre; Türk cezaevlerinde 4 bin 11 çocuk bulunuyor. Çocuklar, kendilerine ayrılan cezaevleri dışında, diğer cezaevlerinde bulunan çocuk koğuşlarında tutuluyor. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin (CİSST) Nisan 2025 verilerine göre; tutuklu ve hükümlü çocuk sayısı 2 bin 576. TÜİK’in son verilerine göre de Türkiye genelinde ‘suça sürüklenen çocuk’ tanımı üzerinden adli makamların kayıtlarında 2024 itibarıyla 178 bin 834 çocuk kaydı bulunuyor. Belli yıllar üzerinden incelendiğinde bu sayının giderek arttığı görülüyor. Adalet Bakanlığı ise 2024’te suç dosyası nedeniyle kaydı bulunan çocuk sayısını 211 bin 946 olarak açıkladı. Bu dosyalar içerisinde 63 bin 712 çocuk hakkında mahkumiyet kararı verildi; bunların 4 bin 386’sını kız çocukları oluşturuyor. 

CHP VERİLERİ YALANLIYOR

Adalet Bakanlığı ve TÜİK’in açıkladığı veriler dışında CHP’nin sadece 5 yıllık bir süre aralığında yaptırdığı bir araştırmaya göre ise 2017-2021 yılları arasında 5 milyon 393 bin 325 çocuk hakkında adli makamlarda kayıtlar bulundu. Sadece 2021 yılı içerisinde 499 bin 319 çocuk ‘suç işlediği’ iddiasıyla yakalandı. En çok işlenen suçun gasp ve yaralama olduğu ortaya çıkıyor. Hem TÜİK hem de Adalet Bakanlığı verileri incelendiğinde, son 5 yıl içerisinde ‘gasp’ ve ‘yaralama’ suçları üzerinden tutuklanan ya da adli işlem yapan çocuk sayısı neredeyse 2 milyona yaklaşıyor. Son yıllarda çocukların karıştığı suçlar içerisinde ‘beden hürriyetinin ihlali’ suçlaması öne çıkıyor. CHP’nin raporunda dikkat çeken bir diğer husus da şu; günde bin 31, saatte 55 çocuk, fail ya da mağdur sıfatıyla adli makamlara düşüyor.

CEZAEVLERİNDE TABLO KÖTÜLEŞİYOR

Çocuk cezaevleri ya da Çocuk Islah Evleri ise neredeyse çocuklara yönelik bir iyileştirmeyle ilgili hiçbir şeyin olmadığı yerler olarak karşımıza çıkıyor. Çocuklar, yoğunluklu olarak koğuş sistemi içerisinde olan L Tipi cezaevlerine gönderiliyor. Burada belli sayıda çocukla beraber kalan bir çocuk, koğuşta akran zorbalığı, cinsel taciz, hakaret gibi durumlarla da yüzleşmek zorunda kalıyor. Yeni cezaevine giren bir çocuk için yapabileceği tek şey, uzun süredir orada bulunan ve kendisine ‘koğuş ağası’ diyen kişinin koyduğu kurallara uymak oluyor. İdare ile de iletişimi sağlayan bu kişinin koyduğu kurallar üzerinden yaşamak zorunda kalan çocuk için cezaevleri yeni bir işkence merkezinden başka bir şey olmuyor.

AKRAN ZORBALIĞI, TACİZ, BASKI

Cezaevinde iki ay kaldıktan sonra tahliye edilen ve güvenlik gerekçesiyle isminin yazılmasını istemeyen bir çocuk, şunları paylaştı: “Cezaevine girerken aslında işkence ve baskı başlıyor. Gardiyanlar size kötü davranıyor, hakaret ediyor, aşağılıyor. Oradan koğuşa geçtiğinizde ise bu sefer de koğuş ağası tarafından aşağılanıyorsunuz. Gardiyanlar size çoğunlukla kirli bir yatak, yastık ve battaniye veriyorlar. Koğuşta sorumlu sizi nereye koyarsa orada yatmak zorundasınız. Bunun dışında eğer paranız yok ise hiçbir biçimde bir şey alamıyorsunuz. Hatta hiçbir şey yapamıyorsunuz çünkü her şey paranızın olup olmadığına bağlı. Telefon kartı alamazsınız, aileniz ile telefon görüşmesi yapamazsınız, kantinden temizlik ihtiyacınızı bile karşılayamazsınız.

Eğer küçük yaşta iseniz, size karşı içerideki zorbalık daha da artar. Size tuvalet temizletir, ortalığı temizletir, ayak işlerini yaptırırlar. Bunların dışında cinsel taciz çocuk cezaevlerinde çok sık olan bir durum. Çok dile getirilmese de bunu gardiyanlarda biliyor. İçeride sizden büyük olan ya da gücü olan kim ise o ne derse yapmak zorundasınız. Paranızın olması ya da kantinden ihtiyaçlarınızı almanız da tek başına yetmiyor çünkü bu sefer de o malzemeleri korumanız gerekiyor. Çünkü gece siz yatarken malzemelerini çalanlar olabiliyor. Hatta aldığınız suyu bile çalan olabiliyor. Onun için uyurken bile dikkatli olmanız gerekiyor.”