İltica başvurularında son 20 yılın rekoruna koşan Almanya’da mültecilerin barınma, eğitim, sağlık ve beslenme gibi sorunlarının getirdiği mali yük de artıyor. Eyaletler ve komünler, federal makamların kendilerine daha fazla maddi destek sunmasını talep ediyorlar.

Almanya’da bu yılın ilk 9 ayında 117 bine yakın iltica başvurusu yapılırken, daha önce iltica başvurusu reddedilen 19 bin kişi ise, ikinci başvuru (Folgeantrag) hakkını kullandı. Ülkeye gelen mülteci sayısı, son 20 yılın rekorunu kırmak üzere. Almanya’ya en son 1995 yılında 127 bin 937 iltica başvurusunun yanı sıra, 39 bin de ikinci başvuru yapılmıştı. Son 20 yıl içinde mülteci sayısının en düşük olduğu yıl ise  22 bin yeni başvuru ve 5 bin 933 ikinci başvuru ile 2008 yılı olmuştu.

2008 yılından itibaren ülkeye ilk kez gelen mültecilerin sayısı giderek artarak, 2013 yılında 110 bine ulaştı. 17 bin civarındaki ikinci iltica başvurusu ile de bu sayı 127 bine çıktı. Ancak, bu yılın ilk 9 ayındaki başvuru rakamları geçtiğimiz yılı geride bırakırken, bu yılın sonuna kadar 230 ila 250 bin arasında toplam iltica başvurusunun yapılması bekleniyor.

EYALET VE KOMÜNLER GİDERLERİ KARŞILAMAKTA ZORLANIYOR

2000’li yıllardan itibaren mülteci sayısının düşmesi ve son 3 yılda aniden katlanması sonucu, mültecilerin barınma, eğitim, beslenme ve sağlık gibi konulardaki sorunları da ağırlaştı. Mülteci sayısındaki ve giderlerdeki artış Federal Hükümet ile eyaletler ve kent yönetimleri arasındaki anlaşmazlıkları da yeniden gündeme getirdi.

Eyaletler ve kent yönetimleri (komünler), Federal Bütçe’den daha fazla pay ayırılmasını ve böylelikle oluşan maddi yükün paylaşılmasını istiyorlar. Maddi sorunların yanı sıra, mültecilerin karşılanması, barındırılması gibi konulardaki ciddi eksiklikler de dikkat çekiyor.

Geçtiğimiz Perşembe günü bakan statüsünde olan Federal Başbakanlık Sekreteri Peter Altmaier ile eyalet başbakanlık sekreterleri bir araya gelerek, mülteci akınının yol açtığı sorunların ve giderlerin paylaşımı konusunda uzlaşmaya çalışmışlardı. Eyalet yönetimleri, Federal Bütçe’den kendilerine ve komünlere daha fazla pay ayrılmasında ısrar ettiler.

Federal makamlar, mültecilerin başvurularının ve dağıtımları ile sorumlu iken, mültecilerin ilk başvuru yaptığı kamp ve yurtlar eyaletler tarafından kontrol ediliyor. Komünler (kent, köy yada kasabalar) ise, eyaletlerden aldıkları maddi fonlar ile mültecilerin barınma ve beslenme gibi sorunlarıyla ilgileniyorlar. Birçok eyalette mültecilerin sağlık giderleri bizzat komünler tarafından karşılanmak zorunda.

Ancak, Federal Bütçe’nin yeterli kadar destek vermemesi nedeniyle, eyaletler de komünlere yeterli oranda maddi destek sunmuyor. Mülteci artışından payını alan Bonn kentinin bu yıl sonuna kadar mülteciler için 8,9 milyon euro harcayacağı tahmin edilirken, bağlı olduğu Nordrhein-Westfalen eyaletinden sadece 1,8 milyon euro yardım alacak.

Eyalet ve komünler, Federal Hükümet’in mültecilerin sağlık giderlerini karşılamasını isterken, Niedersachsen eyaleti, mültecilerin tümüyle genel sağlık sigortası kapsamına alınmasını talep ediyor.

MÜLTECİLERİN COĞRAFİK DAĞILIMI DA ANLAŞMAZLIK KONUSU

Mültecilerin eyaletlere dağılımı meselesi de, eyaletler arasındaki önemli anlaşmazlıklar arasında bulunuyor. Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF)’nin kurum içindeki bir raporuna dayanılarak verilen bilgilere göre, yılın ilk 9 ayında 117 bin olan yeni mülteci sayısı, yıl sonuna kadar 230 bini bulabilir. Bu sayının 200 binin altında kalması ihtimali de bulunurken, her halükarda eyaletlerin mültecileri kabul etme kapasitesini zorlayacağı biliniyor.

Hamburg, Bremen ve Berlin kentleri ile diğer 13 eyaletteki mülteci dağıtımı Federal makamlarca yapılırken, dağıtımda eyaletlerin vergi alımları ile nüfusları baz alınıyor. Bu şekilde, ülke nüfusunun beşte birinden fazlasının yaşadığı Nordrhein-Westfalen eyaleti mültecilerin yüzde 21,2’sini, ikinci büyük eyalet olan Bavyera ise yüzde 15,2’sini almakla yükümlü.

Vergi alımlarının düşük olduğu Doğu eyaletleri mülteci paylaşımında en şanslı eyaletler olurken, Berlin, Hamburg ve Bremen eyaletleri, yüzölçümlerinin azlığı nedeniyle mevcut uygulamaya karşı çıkıyorlar. Bu eyaletler, mülteci dağıtımında vergi gelirleri ve nüfusun yanı sıra eyaletlerin yüzölçümlerinin de dikkate alınmasını ve böylelikle kendilerine düşen mülteci sayısının azaltılmasını talep ediyorlar.

Zira, mültecilerin yüzde 15’ini alacak olan Bavyera eyaleti yüzölçümü bakımından Almanya topraklarının yüzde 20’sine sahip. Ancak, Bavyera ile ülkenin güneyini oluşturan Baden-Württemberg, özellikle güney Avrupa ülkelerinden gelen mültecilerin ilk başvurularını yaptıkları eyaletler olmaları nedeniyle şikayetçileri. Bavyera eyaleti, mültecilerin paylaşımına ilişkin hesaplamalarda küçük yaştaki mültecilerin de dikkate alınmasını istiyor.