Arjantin’de askeri cunta yönetimi döneminde muhaliflere karşı yapılan katliamların yargılandıðı davaların en büyüðü başladı. Cuntanın en korkunç işkence ve katliam uygulamalarının yapıldıðı Donanma Mekanik Yüksek Okulu (ESMA)’da görevli subayların da yargılandıðı dava, yüzlerce muhalifin uçaklardan atıldıðı ‘ÖlümUçuşları’ adlı cinayetler dizisini açıða çıkarmayı hedefliyor.
Başkent Buenos Aires’te Çarşamba günü başlayan davada, 1976-1983 yılları arasında hüküm süren askeri cunta döneminde ESMA’da görev alan 30 kadar eski askerin aralarında olduðu 68 kişi yargılanıyor. Yargılananlar arasında, ESMA’da tutulan muhaliflerin binlerce metre yükseklikten uçaklardan atılarak katledilmesinde rol alan pilotlardan Emil Sisul Hess, Julio Alberto Poch ve Adolfo Scilingo gibi öne çıkan isimler de bulunuyor. Adolfo Scilingo, 1995 yılında , ‘ölüm uçuşları’ olarak adlandırılan cinayetleri itiraf etmiş ve cunta döneminin karanlık bir döneminin üzerindeki perdenin aralanmasını saðlamıştı.
Ýki yıl sürecek olan davada, uçaklardan atılarak öldürüldüðü tahmin edilen 789 kişinin akıbeti de ortaya çıkarılmaya çalışılacak. Dava boyunca 830 tanıðın dinlenmesi bekleniyor.
ÖLÜM UÇUŞLARINA MÜZÝK DÝNLETÝLEREK GÖTÜRÜLDÜLER
Arjantin’de ‘Kirli Savaş (Guerra Sucia) olarak adlandırılan askeri cunta döneminin insanlık dışı uygulamalarından en aðırları donanmaya ait mekanik okulu olan ESMA’da işlenmişti. 9 ila 30 bin arasında muhalif sosyalist militan, öðrenci, gazeteci ve entellektüelin katledildiði o dönemde, ESMA’da 5 bin kişi işkencelerden geçirilerek kaybedilmişti.
ESMA’da işlenen cinayetlerin en acımasızları ise, dönemin askeri pilotlarından Adolfo Scilingo’nun gazeteci Horacio Verbitsky’ye verdiði bir röportajın ardından ortaya çıkmıştı. Ýşkence ve insanlıða karşı suç işlemekten 1084 yıl hapse mahkum olan Scilingo, o dönemde her Çarşamba günleri en az 10-15 tutuklunun binlerce metre yükseklikten aşaðı atıldıðını itiraf etmişti.
Scilingo, tutukluları ölüm uçuşlarına götürmek için yapılanları anlatırken, "Önce dans etmeleri için akıcı müzik çalınıyordu. Daha sonra başka bir cezaevine tahliyeleri için aşı yapılmaları gerektiði söyleniyordu ve anestezide kullanılan ‘Pentotal’ aşılanıyordu. Çok geçmeden tamamen uyuşuyorlardı ve kamyonlara bindirerek piste götürüyorduk" diyerek, cinayetlerin nasıl soðuk kanlılıkla ve acımasızca işlendiðine dikkat çekmişti.
Scilingo’ya göre, sadece 1977-1978 yılları arasında 150-200 kadar ölüm uçuşu gerçekleştirilmişti. Bu da, aslında uçaklardan atılarak katledilen muhalif sayısının tahmin edilenden daha fazla olduðunu gösteriyor.
‘KARINCA GÝBÝ DÜŞEN SOLCU TERÖRÝSTLER’
Arjantin’deki ‘Kirli Savaş’ın’ belki de en gaddar uygulamalarından olan ölüm uçuşlarına katılan diðer pilotlar, uzun yıllar hiç bir şey olmamış gibi pilotluk mesleðini sürdürmüşlerdi. Adolfo Scilingo uzun yıllar Arjantin Havayolları’nda çalışırken, bir diðer pilot Julio Alberto Poch ise Hollandalı Transavia şirketine pilotluk yapmıştı.
Poch, bir dönem beraber çalıştıðı meslektaşlarına muhalif tutukluları neden öldürdüklerini anlatırken, "Onlar solcu teröristlerdi" diyerek kendini savunuyordu.
Bir diðer ölüm pilotu Emir Sisul Hess’in ise, uçaklardan atılan muhalifleri anlatırken, "küçük karıncalar gibi düşüyorlardı" dediði ortaya çıkmıştı. Hess, her uçuştan önce tutukluların bayıltılarak, çıplak halde uçaklardan denize atıldıðını da kabul etmişti.
HENÜZ AYDINLATILMAMIŞ BÝNLERCE CÝNAYET VAR
Arjantin’de 1976-1983 yılları arasında yapılan katliam ve işkencelerin yargılanması aradan geçen 29 yıla raðmen henüz bitirilebilmiş deðil. 1983’de cunta yönetiminin devrilmesinden sonra ilk adımların atıldıðı yargılamalar, 1986 ve 1987’de dönemin devlet Başkanı Raul Alfonsin’in ilan ettiði genel aflarla sekteye uðramıştı. Kayıp yakınlarının ve insan hakları savunucularının uzun süren mücadeleleri sonucu, 2003 yılında bu aflar geçersiz ilan edildi ve yargılamalar tekrar başladı.
2003 yılından bu yana yaklaşık iki bin kişinin yargılandıðı davalarda, aralarında cuntanın lideri Jorge Rafael Videla gibi üst düzey subayların da bulunduðu 300 kişi aðır hapis cezalarına çarptırıldı. Halen devam eden ve cunta dönemine ait suçların yargılandıðı üç yüz kadar davada ise yedi yüzü aşkın kişi tutuklu olarak yargılanıyor.