40 yıldan beri İsveç dışında yaşayan IKEA’nın kurucusu ve sahibi Ingvar Kamprad  bu yılın sonunda İsveç’e döneceğini ve  IKEA’nın temelini attığı Småland’daki çiftliğine yerleşeceğini açıkladı. Ancak Kamprad, 1973 yılında vergi ödemek için terkettiği ülkesine milyarder olarak değil, milyoner olarak dönüyor.

Bloomberg adlı ekonomi haber sitesinin 51,7 milyar dolarlık (345 milyar kron) servetiyle  Dünyanın 4. zengini olarak tanımladığı Kamprad önceki gün, İsveçli kurumlara 750 milyon kronluk serveti olduğunu beyan etti. Böylelikle Kamprad ilk kez servetini açıklamış oldu. 750 milyon kronun büyük bir bölümünü  değişik bankalara yatırılan değerli kağıt ve fonlar oluşturuyor.

Kurumlara yapılan bildirime göre Kamprad IKEA’nın şirketlerinden hiç birinde hissesi bulunmuyor. Kamprad’ın sözüsü Per Heggenes, son üç-dört yıldır bunu kamuoyuna anlatmaya çalıştıklarını söylüyor, Kamprad ailesinin IKEA’nın sahibi olmadığını ve şirketten para almadığını, şirkette denetim kurmakla sahip olmanın aynı şey olmadığını iddia ediyor.

Oysa ortaya çıkan belgeler IKEA’nın Kamprad ailesine ait olduğunu ve tüm iplerin Ingvar Kamprad’ın elinde olduğunu gösteriyor.

IKEA olarak faaliyet gösteren şirketler Ikano, İnter Ikea ve Ikea Group olarak üçe ayrılmış durumda. İsveç dışında kurulan iki vakfın denetiminde bulanan  Inter Ikea “Ikea” markasının sahibi iken, Ikea Group mağazalar zincirinin sahibi. Ikano’nun sahipleri ise Ingvar Kamprad’ın üç oğlu. Ikano taşınmaz mal, sigorta ve alım satım işlerini yaparken, Intern Ikea 40 ülkedeki 338 mağazaya franchise hakkını veriyor. Merkezi Luxemburg’da bulunan şirketin Başkanı Mathias Kamprad, sahibi ise yönetiminde Ingvar Kamprad, Mathias Kamprad ve 5 kişinin yer aldığı Interogo adlı vakıf.

Merkezi Hollanda’da bulunan Ikea Group (Ingka Holding BV) franchise hakkını alan 26 ülkedeki 298 mağazayı Inter Ikea için işletiyor. Şirketin sahibi olan Ingka adlı vakfın başkanlığını Ingvar Kamprad yapıyor. Oğlu Jonas Kamprad da diğer üç kişiyle vakfın yönetiminde yer alıyor.

VAKIFLAR KURDURARAK VE ŞİRKETLERİ İFLAS ETTİREREK VERGİ KAÇIRIYOR

Kamprad şirketleri parçalara ayırarak ve denetimindeki vakıflar arasında paylaştırarak daha az vergi ödüyor ve bazen de sahip olduğu şirketleri iflas ettirerek vergi ödemekten kurtuluyor. Tüm bunları yaparken  IKEA’nın kendisine ait olmadığını ve vakıflara bağışladığını iddia ediyor.

Kamprad, Luxemburg’da vergi ödemekten kurtulmak için şirketlerini başka ülkelere taşıdıktan sonra iflas ettirdi. Kamprad Aralık 2009’da II Holding adını verdiği şirketi Curacao’ya taşıdı. 19 milyar kron sermeyesi olan şirketi kapattı. İsveç Devlet Televizyonu’nda çalışan gazeteciler bundan iki yıl önce, olayı araştırdıklarında 19 milyar kronun Liechtenstein’de kurulu Interogo adlı vakfa aktarıldığını belirlediler. Böylelikle o güne kadar hiç bilinmeyen Kamprad’ın kurdurduğu bir vakıf açığa çıktı.

Kamprad’ın bundan 22 yıl önce kurdurduğu Interogo Foundation Liechtenstein’de Vaduz Caddesindeki Marxer&Partner adlı Avukatlık Bürosuyla aynı binada çalışma yürütüyor ve firmanın iki avukatı tarafından temsil ediliyor. Vakfın tüzüğü dernekle ilgili her türlü bilgi ve hukuki anlaşmazlıkların başkalarına ve özellikle de “Yabancı kurumlara” aktarılmasını yasaklıyor.

MAĞAZALARININ GELİRLERİNİN YÜZDE ÜÇÜNÜN VERGİSİNİ ÖDEMİYOR

IKEA’nın dünyanın her yanındaki mağazalarında elde edilen gelirin % 3’ü bu vakfa hayır yapılması için aktarılıyor. Böylelikle vakfa bağışladığı paraların vergisini ödemekten kurtuluyor. Kamprad vakfın kasasında bulunan 100 milyar kronun IKEA’nın geleceğini garanti almak ve bir kriz çıktığında IKEA’da çalışan emekçilere yardımcı olmak amacıyla kullanılacağı yalanını söylüyor.

Bugüne kadar vakfın kasasından çalışanlara tek kron verilmediği gibi,bundan bir kaç yıl önce krizden etkilenmediği halde IKEA’da çalışan binlerce emekçinin işine son vermişti.

Daha az vergi ödemek için 40 yıldır İsviçre’de yaşayan Kamprad’ın İsveç’e dönmeye karar vermesinde, İsviçre Hükümetinin geçtiğimiz yılın Mart ayında ülkede yaşayan yabancıların ödedikleri vergileri yükseltmesinin etkisi olduğu söyleniyor.