Dünyanın dört bir yanındaki Kürt yazarlar Amed Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu’nda yapılan Kürt PEN`in (PEN a Kurd) 8. Genel Kongresi bir araya geldi. Kürt PEN Başkanı Zerdeşt Haco, açış konuşmasında Türkiye`nin de Girona Manifestosu kapsamında “Tüm dillere ve kültürlere saygı gösterilmesi” ilkesini kabul etmesi gerektiğini söyledi.

Kürt PEN'in 8. Genel Kongresi  Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu'nda başladı. Kongre; Kürt PEN Başkanı Zerdeşt Haco, Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, sosyolog-yazar İsmail Beşikçi, Çek Cumhuriyeti PEN Başkanı Jiri Dedecek'İn yanı sıra Kürdistan Federal Bölgesi, Avrupa ve Türkiye'den çok sayıda yazarın katılımıyla başladı. Divana yazar Şehmuz Sefer, Bêrivan Doskî ve Kakşar Oremar'ın seçilmesinin ardında başlayan kongrede devamla yaşamını yitirenler için bir dakikalık saygı duruşu yapıldı. Saygı duruşunun ardından kongrenin açılış konuşmasını Kürt PEN Başkanı Zerdeşt Haco yaptı. Haco, böylesi önemli bir günde tarihi kent Amed'de Kürt dilinin ve edebiyatın geleceği için bir araya geldiklerini belirtti.

Uzun zamandır dil üzerinde emek veren insanların bir arada bulunmasının kendilerini mutlu ettiğini ifade eden Haco, “Bu kongremizi 'Biz Uluslararası PEN'in Girona Manifestosu'nun maddelerini ülkemizde istiyoruz' sloganı ile gerçekleştiriyoruz. Bu kongrenin temel konusu dil, anadil ve Kürt dilinin temel haklarıdır. Biz burada milyonların dili olan Kürt dilinin sorunlarını, Kürt kültürü ve edebiyatı üzerine konuşmak istiyoruz. Yine Kürt ve Türk dilinin beraber yaşama koşulları ve ilkeleri üzerinde konuşmak istiyoruz. İki dere yatağı nasıl bir araya gelip daha gürleşiyorsa ve yaşam alanını genişletiyorsa iki dil de aynı şekilde bir arada yaşadığı zaman edebiyatı ve kültürü zenginleşir. Bir dil eğer okullarda üniversitelerde eğitim dili olarak yaşam buluyorsa bir aydınlatma ve zenginliği ortaya çıkartır. Tersine eğer bir dil inkar ediliyorsa ve yok sayılıyorsa beraberinde yoksulluğu, parçalanışı, savaş ve viranlaşmayı getirir” şeklinde konuştu.

Girona Manifestosu ilkelerine göre her dilin kendi doğasında gelişmesi ve korunması gerektiğini hatırlatan Haco, “Barışın ve diyalogun sürekli canlı olması için 'Tüm dillere ve kültürlere saygının gösterilmesi esastır' ilkesini kabul edilmelidir. Bu ilkeye göre tüm birey ve toplumlardan, kendi anadilinin dışında diğer dillere de saygı göstermesi gerektiği istenir. Yine her birey ve halkın temel hakkıdır ki; diğer toplum ve milletler onun diline saygı göstersin” dedi.

'KÜRT DİLİNDEN DOLAYI TUTUKLANANLAR SERBEST BIRAKILSIN'

Devlet yetkililerine çağrıda bulunan Haco, “Bu ilke çerçevesinde Kürt dilini de Türkçenin yanında bir resmi anadil olarak kabul etsin. Biz Türkiye'de Kürtçenin de Anayasada resmi dil olarak kabul edilmesini ve tüm okullarda bilim dili olarak yaşam bulmasını istiyoruz. Ancak bu şekilde edebiyatta, kitaplarda, televizyon, radyo, gazete ve yaşamın tüm alanında gelişir. Ancak bu şekilde bir halk kendi dilinin gücüne inanır ve geleceği için ne kadar belirleyici olduğunu fark eder. Bu vesile ile Kürt dili uğruna tutuklanan tüm aydınların serbest bırakılmasını ve dilin önündeki tüm engellerin kaldırılmasını istiyorum” şeklinde konuştu.

Daha sonra konuşan Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ise, bu kongrenin büyük bir direniş ve emekle gerçekleştiğine dikkat çekti. Kongrenin Kürtçe gerçekleşmesinin önemine değinen Baydemir, “İşkencelerde kendi dilleriyle konuşanları saygıyla anıyorum. Siyaset ve siyasetçi günlük bir iştir, ancak yazarlık, şiirleriniz, yazılarınız, kitaplarınız Kürdistan var oldukça yaşayacaktır” dedi. Yazarların ve şairlerin varlığından güç aldıklarını belirten Baydemir, her yerde Kürtlerin birliğinin savunulması gerektiğini bildirdi. Kadim bir halk olan Kürt halkının yüzlerce yıl yok edilmek istendiğini dile getiren Baydemir, her bölgedeki Kürtlerin özgürlüğünün diğer bölgedeki Kürtlerle alakalı ve bağlantılı olduğunu belirtti ve Kürtlerin birliğinin altını çizdi.

Baydemir'in ardında yazar İsmail Beşikçi ve Çek Cumhuriyetti PEN Başkanı Jiri Dedecek de birer konuşma yaparken, Ulusal PEN Başkanı Lucina Kathmann ve Kürt PEN Onursal Başkanı Sînemxan Celadet Bedirxan başta olmak üzere kongreye katılamayanların kongreye gönderdikleri mesajlar okundu. Kongre raporların okunması, üyelik, görüş ve önerilerin ardından seçimle son bulacak. Kongreye katılan Kürt yazarlar daha sonra kentteki tarihi mekânları ziyaret ederek, TÜYAP fuarında gerçekleşecek olan foruma katıldı.