İsrail'in kuzeyindeki Manot mağarasında bulunan 55 bin yıl öncesine ait bir kafatası, antropologların baş ağrısı haline geldi.

Kafatası, 2008 yılında tesadüfi olarak bulundu. Daha sonra üzerinde çalışmalar başladı. 55 bin yıl öncesine ait olan bu kafatası, Üst Paleolitik Çağ'daki Avrupa'da bulunan modern insan fosillerine benziyor.

Afrika'dan yola çıkan ve Avrupa'ya yayılmaya çalışan modern insanların bu tarihte Ortadoğu'da Neandertal insanıyla karşılaşmış olabileceği tahmin ediliyor. Kafatasına ilişkin araştırma bilim dergisi Nature'de yayınlandı.

Araştırma Tel Aviv Üniversitesi tıp fakültesi antropoloji uzmanı profesör İsrail Hershkovitz öncülüğünde yapıldı. Hershkovitz, "Elimizde Neandertal İnsanının yanında yaşayan bir insana ait kafatası bulunuyor" dedi.

Profesör Herskovitz, bunun aynı zamanda Neandertal insanı ile karşılaşma şansı en fazla olan kafatası olduğunu sözlerine ekledi.

Almanya'nın Leipzig kentinde bulunan Max Planck Enstitüsü'nden Svante Paabo'nun ekibi, Sibirya'da elde edilen ve 45 bin yıl öncesine ait bilinen en eski modern insan DNA'sını incelemişti. Daha sonra bunu, yine Sibirya'da bulunan Neandertal insanının DNA'sı ile karşılaştırmıştı.

Bu kıyaslama sonucunda modern insan DNA'nın yüzde 2'sinin Neandertal İnsanı'ndan miras kaldığı tespit edilmişti. Daha derin bir araştırmada, bu DNA'nın 50 bin ile 60 bin yıl arasında yaşanan bir kesişmeden geldiği sonucuna varıldı.

Her ne kadar modern insanlar ve Neandertallar Sibirya'da birlikte yaşamış olsalar da, araştırmacılar iki tür arasındaki ilk kesişmenin burada gerçekleştiğini düşünmüyor. Neandertal ile modern insan arasındaki ilk melezleşmenin Ortadoğu'da yaşandığı tahmin ediliyor.

İşler işte tam da burada zorlaşıyor. Zira moderne insanlar yaklaşık 100 bin yıl önce Afrika'dan çıkıp Yakın Doğu'ya yerleştiler.

Profesör Hershkovitz'e Manot mağarasında ortaya çıkarılan kafatası tartışmasız bir şekilde bir Homo Sapiens'e, yani modern insana ait. Bu kafatası ilk Afrikalı insanlar ile daha geç görülen Avrupalı insanların kafatasına benzer bir biçime sahip.

İsrailli profesör, ortaya çıkarılan bu bilgilerden hareketle Manot sakinlerinin muhtemelen Avrupa'nın birinci paleolitik nüfusunun ataları olduğu tahmininde bulunuyor.

Yine bununla birlikte Manot sakinlerinin, Neandertal insanı ile karşılaşma ve birleşme şansının daha yüksek olduğu söyleniyor.

Manot mağarası, Neandertal insanlarına ait kalıntıların ortaya çıkarıldığı Kafzeh tesisleri yakınında bulunuyor. Ancak Kafzeh'te bulunan neanderthal kalıntılarının 100 bin yıl gibi çok eskilere gitmesi, yeni soru işaretlerine yol açıyor.

Zira her iki tür arasında düşünülen 50-60 bin yıl önceki ilk melezleşmeye göre, bu çok eski bir tarihi ifade ediyor. Bu durumda arada on binlerce yıllık kayıp bir halka oluşuyor. Diğer bir ifadeyle Kafzeh insani ile Manot kafatası arasındaki dönemde modern insanlara ne olduğu bilinmiyor. Biri 100 bin yıl öncesine, biri 55 bin yıl öncesine ait.

Hershkovitz, "Yakın Doğu'nun güney parçası, anatomik olarak modern insanlar ve Neandertal insanlarının binlerce yıl yan yana yaşadığı tek yerdir. Şu ana kadar bu ortak yaşama ilişkin bir kanıtımız yoktu" diyor.

Kesin sonuç çıkarmak için henüz erken görünüyor. Nihai kanıt, kafatasının DNA'sında Neandertal atalarının varlığını ortaya çıkarmak olacak.

Bölgenin hava sıcaklığı nedeniyle eski DNA'nın kafatasında kalma ihtimalinin çok az olduğu belirtiliyor.

Yine de araştırmacılara göre, Manot'ta bulunan kafatası fragmanı, insan gelişimine ilişkin puzzle'ın hayati önemdeki bir parçasını oluşturuyor.