Her yıl olduğu gibi bu yıl da Samiler ulusal günleri 6 Şubat’ı İsveç, Norveç, Finlandiya ve Rusya’da düzenleyecekleri etkinliklerle kutlayacak. Laponya’da ve İskandinavya ülkelerinin başkentlerinde Samilerin sorun ve taleplerini ele alan konferans, panel ve seminerler düzenlenecek. Sami sanatçıların da katılacakları geceler ve sergiler düzenlenecek.

6 Şubat dolayısıyla Samilerin yaşam koşulları ve talepleri bir kez daha İsveç kamuoyunun gündemine geldi. Görsel ve yazılı medyada Samilerin yüzyıllar boyu maruz kaldıkları ayrımcılık ve ırkçılığı konu alan makaleler yayımlandı.

Bu arada Samilerin en üst organı olan Sami Parlamentosu’ndan dört yetkilinin oluşturduğu bir delegasyon da taleplerini iletmek için Laponya’dan Stockholm’e gelerek İsveç Parlamentosu Başkanı Urban Ahlin ve hükümet yetkilileriyle görüştü.

Delegasyonda Sami Parlamentosu Başkanı Stefan Mikaelsson, 1. Başkan Yardımcısı Per-Olof Nutti, 2. Başkan Yardımcısı Mona Persson ve 3. Başkan Yardımcısı Lars-Wilhelm Svonni’yle Stockholm’deki temaslarından sonra görüştük.

Delagasyonda yer alan Sami temsilcilerinin tamamı bu yılın Eylül ayında Sosyal Domkrat İşçi Partisi ve Çevre Partisi Yeşiller’in kurduğu hükümetin 8 yıl iktidarda kalan burjuva hükümete kıyasla azınlık ve çevre sorunlarına daha duyarlı olduğunu gözlemlediklerini söylüyor ve bu hükümetin görev süresi içinde Samilerinin demokratik özerklik taleplerinin karşılanacağı umudunu taşıdıklarını ifade ediyorlar.

Sami Parlamentosu Başkanı Stefan Mikaelsson, 1993 yılında kurulan ve Samilerin oylarıyla seçilen 31 millletvekilinin görev yaptığı Sami Parlamentosu’nun yetkilerinin oldukça sınırlı olduğunu ve hala Samileri ilgilendiren sorunlar hakkında karar verme yetkisinin Stockholm’deki Hükümet ve Samilerin bağlı olduğu Kültür Bakanı’nda olduğunu söylüyor.

Sorunun çözülmesininin Samilere tam anlamıyla demokratik özerlklik verilmesi ve Samileri ilgilendiren tüm kararların Sami halkını temsil eden parlamento tarafından alınmasına olanak tanıyan düzenlemeler yapılmasından geçtiğini söyleyen Mikaelsson, “Biz bin yıllardır bu topraklarda yaşıyoruz ama hala Sami köylerini etkeleyecek karar alma hakkımız yok. Biz bunun düzeltilmesini ve Sami halkına yerli halkların haklarını güvence altına alan sözleşmenin uygulanmasını ve İsveç’in haklarımızı garanti altına alan ILO’nun  (Uluslararası Çalışma Örgütü) 169. maddesini derhal imzalamasını talep ediyoruz” diyor.

Yeni parlamento başkanı ve hükümet yetkililerine Samilerin ulusal günü olan 6 Şubat’ta parlamento ve başbakanlık binasına Sami bayrağının çekilmesini önerdiklerini belirten Mikaelsson, “Umarız yetkililer önerimizi değerlendirir ve İsveç tarihinde ilk kez parlamento binası ve başbakanlıkta Sami bayrağı dalgalanır” şeklinde konuşuyor.

Mikaelsson, Sami halkının tarihte karşı karşıya kaldığı ırkçılık ve ayrımcılık ve topraklarının sömürgeleştirilmesinin yeni hükümet tarafından gün ışığa çıkarılması için bir “Gerçek Komisyonu” oluşturma önerisini de yetkililere ilettiklerini ancak olumlu veya olumsuz her hangi bir yanıt alamadıklarını söylüyor.

8 yıl iktidarda kalan sağ partilerin oluşturduğu koalisyon hükümeti Samilerin gerçekle yüzleşme talebini reddeder ve yeni kurulan hükümet de sorunu ele almaya niyeti olmadığını gösterirken Samilerin taleplerine destek İsveç Kiliseler Birliği’nden geldi.

İsveç Kiliselerinin Başpiskopozu Antje Jackelen, günlük yayımlanan Dagens Nyheter gazetesindeki makalesinde isveç’in Samilerin topraklarını sömürgeleştirmesinde İsveç kiliselerinin sorumluluğu olduğunu ve kilisenin yüz yıllar boyu devletin Samileri boyunduruk altına almasına yardımcı olduğunu kabul etti. Devletin ve kilisenin rolünün sorgulanacağı ‘Beyaz Kitap’ın bu yıl içinde hazırlanarak kamuoyuna açıklanacağını söyledi.

Jackelen, makelesinde Sami Parlamentosu’nun yetkilerinin son derece sınırlı olduğunu, 2009 yılında Anayasa’da yapılan değişikliklerin yeterli olmadığını söylüyor ve Samilerin kendi gelecek ve gelişimlerini kendilerinin belirlemelerine olanak veren yasal düzenlemeler yapılmasını talep ediyor.

İsveç Kiliseleri 50 civarında insan hakları örgütüyle birlikte Samilerin haklarını ihlal ettiği, topraklarında tekellerin maden aramalarına izin verdiği için İsveç Hükümeti’ni Birleşmiş Milletler’e şikayet etmişti.

Geçtiğimiz ayın 26 Ocak’ında İsveç Hükümeti Samilere yönelik yaptığı ayrımcılıktan ötürü Cenevre’deki Birleşmiş Milletler kurumlarına ifade vermişti.