1991-1997 yılarında Birleşmiş Milletler Silah Denetçileri Komisyonu’nun (UNSCOM) Başkanlığı görevini yürüten İsveçli diplomat Rolf Ekeus, Suriye’deki kimyasal silahların denetim altına alınmasının mümkün olduğunu ancak aşırı dinci muhalif grupların sorun yaratabileceğini söyledi.

On yıllar boyu kitle imha silahların sınırlandırılması ve kontrol altına alınması çalışmalarına katılan deneyimli uzman Ekeus, Dagens Nyheter Gazetesine yaptığı açıklamada, güçlüklerine rağmen Suriye’deki kimyasal silahların denetim altına alınabileceği düşüncesine iyimser yaklaştığını belirterek ”Doğru bir biçimde yapılırsa bu kesinlikle mümkündür. Suriye Rusya’nın inisiyatifini desteklediğini söyledi ve bu silahlardan kurtulmasından çıkarı var. Bu onlar için politik bir açılım olabilir” dedi.

Ancak bunun oldukça zor ve karmaşık olduğunu, ilk aşamada Suriye’nin kimyasal silahların yasaklanmasını öngören sözleşmeyi imzalaması gerektiğini söylüyor.Bunun ardından da sözleşmenin uygulanması için OPCW’nin denetiminde silahların belirlenmesi, toplanması ve imha edilmesi gerektiğini ifade ediyor.

Ancak Esat rejimine olan güvenin düşük olduğunu ve rejimin elinde bulundurduğu tüm kimyasal silahları OPCW’ye bildirmeme ihtimali bulunduğunu ancak bunun üstesinden gelebilmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daha geniş yetkilere sahip olan kendi organını devreye koyabileceğini söylüyor.

”Arkasında BM Güvenlik Konseyi bulunan bu organın her taşın altını arama yetkisi var” diyen Ekeus, öncelikle Suriye’ye kimyasal ürün ve teknoloji ithali ile ilgili tüm belgelerin incelenmesi ve hangi ülkelerinin neleri sattığının belirlenmesinden sonra Suriye’nin kimyasal silah kapasitesini belirlemenin tamamen mümkün olacağını söylüyor.

Kendisinin Başkanlık görevini yürüttüğü BM organı UNSGOM’un bu yöntemi kullanarak Irak’ta başarılı olduğunu belirten Ekeus, aynı şeyin Suriye’de de yapılabileceğini dile getiriyor.

 Suriye’de görev yapacak denetçilerin güvenliklerinin sağlanmasının sorun teşkil edebileceğine dikkat çeken Ekeus, Suriye Hükümetinin denetçileri koruyacağını varsaydığını, muhalefetin büyük bir kesiminin kimyasal silahların ortadan kaldırolmalarından yana olduğu için tehdit oluşturmadığını ancak fundamentalist gruplarının ne yapacakları belli olmadığı için denetçilerin ağır silahlarla donatılmış Birleşmiş Milletler askerleri tarafından korunması gerektiğini söylüyor.

Toplanacak kimyasal silahların Rusya’da bulunan tesislerde imha edilebileceğini belirtiyor.