Ülkelerindeki çatışmalı ortamdan kaçarak, Türkiye’ye gelen mülteciler, bir an önce Suriye’deki savaşın sona ermesini, Esad rejiminin deðişmesini ve ülkelerine geri dönmeyi istiyor. Türkiye’de kamplarda yaşama tutunmaya çalışan mültecilerin çatışmalı ortamın belirsizliðinden kaynaklı olarak yaşadıkları maðduriyet daha da artıyor.

Suriye’de 2011 yılının mart ayında başlayan Esat karşıtı gösteriler sonucu yaşanan çatışmalı ortamdan şimdiye kadar yaklaşık 100 bin kişi de ülke dışına çıktı.

Türkiye sınırına yakın olanlar Türkiye’ye, Humus Hama kentinde ve çevresinde yaşayanlar Lübnan’a, Dera kentinde ve çevresinde yaşayanlar Ürdün’e kaçıyorlar. Şimdiye kadar yaklaşık 25 bin kişi Türkiye’ye sıðınırken Suriye’den Türkiye’ye geçişler Hatay’ın Yayladað ilçesine baðlı Güveççi, Görentaş ve Uluyol köylerinden oluyor. Bir başka geçiş ise Kilis’ten yapılıyor. 5–6 Nisan tarihlerinde 2 bin 741 Suriye vatandaşı Türkiye'ye giriş yaparken, 4 kişi ise kendi istekleriyle ülkelerine geri döndü. Bugüne kadar Türkiye'ye toplam 37 bin 699 Suriye vatandaşı giriş yaptı.

GÜNDE 100 KÝŞÝ GÝRÝŞ YAPIYOR

Bugün itibariyle Hatay'da 8 bin 399, Antep’in Ýslahiye ile Nurdaðı ilçelerinde 5 bin 494, Kilis'te 10 bin 180 ve Urfa’da 905 olmak üzere toplam 24 bin 978 Suriye vatandaşı Türkiye'de barındırılıyor. Ayrıca, 28'i refakatçi, 49'u hasta ve yaralı olmak üzere toplam 77 kişi hastanede bulunuyor. Günde yaklaşık olarak 100 kişi Türkiye’ye sıðınıyor. Geçişler genellikle güvenlik gerekçesiyle gece yapılıyor. 3 ay öncesine kadar Hatay’daki Suriyeli mülteciler ülkelerine tekrar dönüş yaparken, ancak Suriye’de olayların şiddetlenmesi sonucu bu gerişler de tamamıyla durmuş durumda.

GÖÇE MAYINLI ENGEL

Sadece Güveççi köyünde 60 mülteci kalıyor. Güveççi köyünde yaşayan insanların çoðu akrabası Suriye’de kalıyor. Güveççi köyünde kalan insanlar çoðu zaman sınıra yakın olan köylerde yaşayan Suriyelilere yemek ve elbise götürüyorlar. Kimi Suriyeli de gece Güveççi köyüne gelip erzaklarını alıp tekrar Suriye’ye dönüyor.

“BELÝRSÝZLÝK ACISIYLA YAŞIYORLAR”

Türkiye’ye gelen Suriyeli mülteciler arasında Arap, Türkmen, Kürt ve Ermeni asıllı Suriyeliler bulunuyor. Hatay’a yerleşen mültecilerden yaklaşık 300 kişi il merkezinde ve ilçelerinde ev kiralamış durumdalar ve iş bularak ailelerinin geçimini saðlıyorlar. Çadırlarda kalanlar ise büyük bir belirsizlik acısıyla yaşıyorlar. “Buradan gitmeyi düşünüyor musunuz” sorumuza, “Esat giderse bizde gideriz” cevabını veriyorlar. Çadırdaki zamanlarını sohbet ederek ve televizyon seyrederek geçirdiklerini söylüyorlar.

ASKERLER AYRI YERE

Asker olan mülteciler ise Hatay’ın Altınözü ilçesine yerleştiriliyor. Yayladað’daki çadırda özgür Suriye ordusuna muhalif askerler kalırken, Altınöz’de bulunan askeri kampta ise daha önce Esad yönetiminde savaşan askerler kalıyor. Çadırda Türkiye’deki müfredata uygun anaokulu, ilköðretim ve lise dersleri veriyor. Dersi veren 37 öðretmenin tamamı bin 237 öðrenciye Arapça ders veriyor. Kampın çevresinde polis 24 saat nöbet tutuyor ve etrafı 24 saat mobesa kameralarla gözetleniyor. Ayrıca kamplarda çok sayıda Türk istihbarat görevlisinin de olduðu belirtiliyor.

YAYLADIÐLI MEMNUN

ANF olarak, sıðınmaların yaşandıðı yerleşim yerlerindeki Türkiye vatandaşları ve Suruyeli mültecilerle konuştuk. Yayladað’da esnaflık yapan Hasan Demir, Suriyelilerin gelmesinin ilçeye çok katkısı olduðunu söyledi. Yaklaşık 6 bin 100 Suriyelinin ilçede kaldıðını ve bunların ticarete katkıları olduðunu belirten Demir, şunları anlattı:

“Ýlk etapta Arap parasıyla alışveriş yaparlardı, ama paraları bittiði için şimdi Türk paralarıyla alışveriş yapıyorlar. Günde 50 kişi marketime gelerek, alışveriş yapıyor. Ýlçeye geldikleri ilk etapta biraz kaygımız vardı, bunlar acaba ilçede ne yaparlar kötü bir şey yapabilirler mi diye kaygılandık ama sonra baktık ki çok iyi mahsum insanlar. Birbirimize ısındık. Çoðu zaman kahvede beraber oyun oynuyoruz. Onları misafir gibi görüyoruz, başımızın üstünde yerleri var.

“DÜZELÝRSE GERÝ DÖNERÝM”

Yusuf Ibrahim (42), 7 ay önce gelmiş Türkiye’ye. Suriye’de yaşadıklarını şöyle anlatıyor:

“Sabah saat 5’te askerler köyümüze baskın düzenlediler. Köyümüzü yakıp yıktılar. 3 kardeşimi evde elektrik kablosuyla dövdüler. Sonra gözaltına aldılar. 1 ay cezaevine koyup serbest bıraktılar. Eşim ve 3 çocuðum ölmesin diye onları alarak Yayladað’a geldim yayan... Suriye’den 120 kişiyle birlikte kaçtık. 4 kilometre yol yürüyerek geldik. Orada kayınım öldürüldü. Yayladað’da yaşam normal. Şimdi ev tutmuşum her gün de işe gidiyorum. Günlük 20 TL kazanıyorum. 1 kız ve 2 oðlum var. Suriye’deki olaylar düzelirse geri dönerim.”

‘MÜHÝMAT BÝTTÝ TÜRKÝYE’YE GELDÝK’

Geçtiðimiz hafta 30 kişiyle birlikte Türkiye’ye gelen 38 yaşındaki Salih Yusuf, daha önce Özgür Suriye ordusunda askerlik yapmış. Üç ay orduda kalan Yusuf, şunları aktardı:

“Genelde daðlarda ormanlık alanda kalıyorduk. Esat askerleriyle kırsal alanda savaşıyorduk. Ellimizde mühimmat bitince Türkiye’ye gelmek zorunda kaldık, mühimmatımız olsaydı orada olurduk, onlarla savaşırdık. Biran önce ülkemizdeki savaşın bitmesini ve evimize dönmeyi istiyoruz.”

“ESAD GÝDERSE, GERÝ DÖNERÝZ”

Üç gün önce 40 kişiyle birlikte Türkiye’ye gelen 32 yaşındaki Helil Muhammed, köyleri basılıp, yakıldıðı için göç ettiklerini söyledi. Yaşadıðı yer olan Celudiye’nin tamamen ateş altında olduðunu belikrten Muhammed, “Köyümüzü bastılar, hepimize çok kötü şekilde işkence yaptılar. Eskiden de işkence vardı ama bu kadar deðildi. Baskın yapılan köyler tamamıyla Sünni köyleriydi. Askerler her harekete ateş ediyorlardı. Geldik ama Esat yönetimi deðişirse ülkede kaos biterse geri döneriz insanın yerini yurdunu terk etmesi kadar acı bir olay yoktur.

“ÇOCUKLARIMIN ÖNÜNDE BENÝ DÖVÜYORLARDI”

Halep’in Ezez ilçesinden geçtiðimiz hafta 80 kişiyle Türkiye’ye gelen Mahmut Ali (34), yakalaşık 10 kilometre boyunca yürüdüklerini söyledi. Göç yolunda bile askerlerin kendilerine ateş açtıklarını ifade eden Ali, “Eşim ve çocuklarımı getiremedim, aklım hep onlarda. Suriye’de 3 defa tutuklandım cezaevinde olduðumuz zaman ailemize haber vermiyorlardı kimsenin bizden haberi yoktu. Şimdi Kilis’teki mülteci kampında kalıyorum” dedi.

“AÝLEMDEN HABER ALAMIYORUM”

Diðer bir Suriyeli göçmen Velit Yabe (32) ise, “Annem, babam ve çocuklarım Halep merkeze kaçtılar. Ailemden bazılarından haber alamıyoruz. Şimdi Kilis devlet hastanesinde tedavi görüyorum. Tedavi sonrası mülteci kampında kalacaðım” diye konuştu.

ANF NEWS AGENCY