Tarafsız ve bloksuz bir politika izlemekle övünen İsveç’in 1954 yılından beri ABD’yle gizlice işbirliği yaptığı ortaya çıktı.

Geçtiğimiz günlerde İsveç Devlet Televizyonu (Svt) İsveç Ulusal Savunma Radyo Kurumu’nun (FRA) ile Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’na (NSA) arasında yakın işbirliği olduğunu gösteren, İsveç’in Baltık Denizi’deki fiberoptik kabloları izleyerek ve dinleyerek ulaştığı bilgileri ABD’ye ilettiğini gösteren belgeleri internet sitesinde yayımladı. Belgelerde Rusya’daki telefon görüşmelerini ve yazışmalarını ABD’ye ileten İsveç’ten övgü ile söz ediliyor ve başka yöntemlerle böylesi eşsiz bilgi ve belgelere ulaşılamayacağı belirtiliyor.

Belgelerin yayımlanması ABD ile İsveç’in ilişkilerinin sorgulanmasına yol açarken Svt’nin “Görevimiz İnceleme” programı dün de eski NSA çalışanı Edward Snowden’den “Çok gizli” damgalı bir anlaşmayı ele geçirdiğini açıkladı.

UKUSA adı verilen Anlaşma 1954 yılından itibaren İsveç’in istihbarat açısından “The five eyes” olarak tanımlanan 5 ülke; ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda’yla işbirliği yaptığını gösteriyor. Anlaşmanın 50 yıl süreyle 2004 yılına kadar yürürlükte olduğu, 2004 yılından itibaren de İsveç Ulusal Savunma Radyo Kurumu’nun (FRA) ile Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı’na (NSA) ve ‘İngiltere Kamu İletişim Merkezi’yle (GCHQ) daha yakın bir işbirliğine gidildiği belirtiliyor.

“Tarafsızlığın yükselişi ve çöküşü” adlı kitabın yazarı Uluslararası Hukuk Professörü Ove Brink, ortaya çıkan bilgilerin çok önemli olduğunu belirtikten sonra “Dikiz aynasına tarihi bir bakış açıktır ki oldukça rahatsız edici. Bizim tarafsızlığımız 1954 yılına kadardı” diyor.

Ülkeyi yönetenlerin halka farklı bir şey söylerlerken pratikte tersini yaptıklarını söyleyen Brink, o dönemde iktidarda bulunan sosyal demokratların tarafsızlık adına iki yüzlü politikalar uyguladıklarını ima ediyor.

SVT’nin ele geçirdiği Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin iktidarda bulunduğu Haziran 2006 tarihli bir belgede de NSA ile FRA arasındaki işbirliğinin İsveç’in politik tarafsızlığı nedeniyle son derece gizli olduğu ifadelerine yer veriliyor.

Sosyal Demokrat İşçi Partisi’nin iktidarda bulunduğu dönemde imzalanan ve uygulanan anlaşmalardan parti içinde üst görevler de yer alan pek çok kişi haberi olmadığını iddia ediyor. Bunlardan biri de 2004-2009 yılları arasında partinin genel sekretrlik görevi ile Kültür Bakanlığı görevini yürüten Marita Ulvskog. Ulvskog, İsveç’in tarafsızlığının geçmişte olduğu gibi günümüzde de oldukça önemli olduğunu, savunma ve güvenlik politikaları söz konusu olduğunda Avrupa Birliği ile değil, Finlandiya ile birlikte tartışarak hareket ettiklerini iddia ederken Prof. Ove Brink, 1995 yılında İsveç’in Avrupa Birliği üyesi olmasıyla birlikte tarafsızlık politikasına son verdiğini söylüyor.

Eski Parlamento Başkanı ve 1997-2002 yıllarında Sosyal Demokrat Hükümetin Savunma Bakanlığı görevini yürüten Björn von Sydow ise, partinin en üst düzeydeki yöneticilerinin ABD ile yapılan gizli anlaşmalardan haberleri olduğunu söylüyor.