Türkiye, Diyarbakır, Erzurum ve Trakya’da depremlere ve aðır çevre sorunlarına yol açan Kaya Gazı çıkarmaya hazırlanıyor. Türk yetkililer bunu “yeni bir umut” olarak “müjdeliyor”. Oysa dünyada petrol ve doðalgazın alternatifi olarak gündeme getirilen Kaya Gazı, ciddi tehlikeler barındırıyor.
Rusya'nın önemli bankalarından Sberbank’ın Gazprom’u uyarmasından sonra önce Rusya daha sonra Türkiye’de gündeme gelen Kaya Gazı’nın (Shale Gas) uluslararası enerji dengelerini deðiştirme potansiyeli ve çevre üzerinde yarattıðı hasar tartışılıyor.
Sberbank ABD’deki üretimden dolayı fiyatların 4 yılda yarı yarıya düşebileceði ve Gazprom'un 2016'da Avrupa'daki payını önemli ölçüde kaybedebileceði belirtildi. Putin’in Nisan ayı konuşması Rusya’nın bu konudaki kaygılarının ortaya koymuştu. Ayrıca Rus basını bu konudaki tedirginliðini artık açıkça ortaya koymaktan çekinmiyor.
ABD'nin 231 yıllık ihtiyacını kaya gazından karşılayacaðı fiyatlarda büyük düşüş yaşanması üzerine Türkiye ve bazı Avrupa ülkelerinde Kaya Gazı konusundaki çalışmalar yeniden başlatıldı.
GAZ DEVRÝMÝ
Kaya Gazı yâda orijinal ismi ile Shale, 38 devletteki 48 farklı kaynakta bulunan metan içerikli doðal gaz ailesindendir. Ýlk sondaj 1821’de Amerika Birleşik Devletlerinde ticari amaçlı yapılmış üretime ise 2000’li yıllarda başlanıldı ve 2002 yılında hızlanarak arttı. Kaya Gazı konusundaki gelişmeler giderek gaz devrimi olarak deðerlendirilmeye başlandı.
ABD 2009 yılından beri lider konumunda yer alıyor. Çıkarılan 745,3 milyar metre küp gazın yaklaşık % 40 kaya gazıydı. 2010’da dünyanın en büyük enerji şirketleri kaya gazı araştırma ve arama çalışmaları için 21 milyar dolar harcadı. Ancak arama ve çıkarma konusundaki maliyetler ek teknolojilerle giderek düşüyor
Kaya Gazının dünyadaki toplam rezervi 200 trilyon metre küp olduðu sanılıyor. Oysa geleneksel doðal gaza 187, 1 trilyon metre küptü. 2018 yılında yıllık üretimin 180 milyar metre küpe çıkarılması bekleniyor. Shale Gazdaki üretim artışı gaz pazarını direk etkilemeye başlıyor. Ayrıca bu rezervlerin bir yüzyıla yetecek düzeyde olması bu ekonomideki büyük ülkelerinin rollerini deðiştirecek ve yeni jeopolitik durumlara yol açacak.
Onlarca yıllık dünya gaz haritasında Rusya ve Cezayir, Katar aðırlıklıydı. Sibirya kaynaklarından Gazprom şirketlerini tarafından Avrupa’ya aktarılıyor yâda körfez bölgesi ülkelerinden gönderiliyor. Böylelikle üretici ile kullanılıcı işleyişi oturmuştu. Kaya Gazı ile ciddi deðişiklikler gündeme gelecek Arjantin’den başlayarak Güney Afrika cumhuriyetine Meksika’dan Polonya’ya kadar birçok ülke daha çok Shale gazı kaynaklarına dikkat çekiyor. Ama yakın zamanda birçok üretici ve ihracatçı çıkıp şimdiye kadarki oligopol dengelerini bozacaktır. Ve fiyatlarda büyük deðişiklikler ortaya çıkaracak
Daha şimdiden Hindistan Washington’a başvuruda bulunup Ortadoðu’ya olan baðımlılıðını kırmaya çalışırken Çin, şirketleri Sichuan bölgesinde çalışmalar başlattı. Ukrayna hükümeti de Donetsk ve Lviv bölgelerindeki çalışmalar için Royal Dutch, Shell ve Chevron şirketleriyle anlaştı.
ÖNEMLÝ KAYNAKLAR ERZURUM VE DÝYARBAKIR’DA
Shale gazı 32 ülke, 48 bölgede bulunduðu sanılıyor. Büyük rezervlerden birinin Kürdistan ve Türkiye’de olduðu belirtiliyor. Bu kaynaklar Erzurum, Diyarbakır ve Trakya bölgelerinde yer alıyor. Mayıs ayında Zorlu Holding’den yapılan açıklamada Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklıðı'nın Trakya başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli yerlerinde sondaj çalışması yaptıðı belirtilmişti.
Gazdaş Trakya Doðalgaz Daðıtım AŞ Trakya Bölge Müdürü Tamer Akaslan, düzenlediði basın toplantısında Kaya Gazı metodunun Türkiye'nin yeni umudu olduðunu savunarak “TPAO Trakya başta olmak üzere Türkiye’nin 3 noktasında kaya gazı elde etmek için çalışma başlattı. Çalışmalar umut verici. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklıðı (TPAO), Diyarbakır, Erzurum ve Trakya'daki üç alanda kaya gazı-petrol baseni olduðunu ve bu bölgelerde 20 trilyon metreküp doðalgaz belirledi. Kaya gazı bizi dışa baðımlılıktan kurtarabilir” demişti.
TPAO yetkilileri, Shell'in kaya gazı metodu ile arama yapacaðını belirterek, "Haziranda ilk çalışmalar başlayacak. Önemli rezervlere ulaşabiliriz" diyor.
DEPREMLERE VE AÐIR EKOLOJÝK SORUNLARA YOL AÇIYOR
Birincisi ve en önemlisi Kaya Gazı doðal yer altı sularının çok daha alt katmanlarında bulunuyor ve çıkarılma sırasında bütün yer altı su kaynaklarını kirletiyor. Yine çıkarıldıðı yerlerdeki hava kalitesini bozuyor. Aynı düzeyde ortaya çıkan başka bir risk ise coðrafik dengeyi bozup depremlere ol açması. Bu yüzden birçok ülke bunun çıkarılmasına karşı çıkıyor. Fransa ve Bulgaristan bu gazın çıkarılmasını yasakladı. Ýngiltere, Güney Afrika ve Kanada’nın Quebek bölgesi, Ýspanyanın Kuzeyinde ve Niyork bölgesinde geçici olarak durduruldu.
ANF NEWS AGENCY