Mayınsız Bir Türkiye Girişimi, 2013 Yılı Hak İhlalleri Raporunu açıkladı. Kara Mayınlarını İzleme Örgütü’nün (MONITOR) raporunda, 15 binden fazla mayının Türkiye tarafından “Eğitim için kullanıyoruz” iddiası ile temizlenmediği belirtildi.

Kara Mayınları İzleme Örgütü (MONİTOR) tarafından hazırlanan 2013 Dünya ve Türkiye Raporu, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi, MAZLUMDER İstanbul Şubesi, İHD İstanbul Şubesi, İstanbul Tabip Odası, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Türkiye Sakatlar Derneği tarafından Taksim Hill Otel'de düzenlenen ortak basın toplantısı ile açıklandı.

Basın toplantısında raporun özet sunumunu yapan Mayınsız Bir Türkiye Girişimi Koordinatörü Muteber Öğreten, 27 Aralık 2012'de Mayın Yasağı Anlaşması'nın Polonya tarafından imzalanmasının ardından anlaşmanın tüm AB ülkelerince kabul edildiğini belirtti. Dünya genelinde ise 161 ülkenin anlaşmanın altında imzası bulunduğunu kaydeden Öğreten, dünya genelinde çalışmalar sonrası stoklanmış olan 47 milyon mayının temizlendiğini ama halen 11 milyon anti-personel mayının bulunduğunu söyledi. 2012 yılında her gün mayın nedeni ile meydana gelen olay sayısının 10 olduğunu ama bu sayının 1999 yılında ise günde 25 olduğunu hatırlatan Öğreten, "O günden bu güne yüzde 60 azalma meydan gelmiştir" dedi.

Türkiye'nin 2004 yılında Uluslararası Mayın Yasaklama Anlaşması ve Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi'ne ve bu sözleşmenin kara mayınları ile ilgili olan 2'inci protokolüne taraf olduğunu belirten Öğreten, "Buna rağmen 2009 yılında Şırnak'ta ve Mayıs 2009'da Hakkari'de TSK mensupları tarafından mayın kullanıldığına ilişkin ciddi suçlamalar bulunuldu. Şırnak'ta meydana gelen olayda TSK'ya ait olduğu belirten M2-A4 tipi anti personel mayının döşendiğine ilişkin belgeler yayınlandı" dedi.

Türkiye'nin anti-personel mayınlar ile ilgili PKK'yi suçlamaya devam ettiğini belirten Öğreten, PKK'nin 2006 yılında Genava Call Taahhüt Senedi'ni imzalayarak tek taraflı olarak mayın kullanmayı sonlandırdığını kaydetti. Türkiye'nin 2012 yılında Uluslararası Mayın İzleme Örgütü'ne sunduğu bir raporda Türkiye'de halen 15 bin 401 mayının olduğunun belirttiğini dile getiren Öğreten, 2004 yılından bu yana Türkiye'de 3 milyondan fazla mayının imha edildiğini söyledi.

Öğreten, Türkiye'de bulunan 15 binden fazla mayının Türkiye tarafından "Eğitim için kullanıyoruz" iddiası ile temizlenmediğini dile getirdi. Türkiye'nin ayrıca raporda mayınların temizlenmesi için 8 yıllık bir süre talep ettiğini vurgulayan Öğreten, "Bu 8 yılda da tamamen temizleriz denilmiyor. Bir ihtimal temizleriz deniliyor. Bu çok tehlikeli bir şeydir. Bu demek oluyor ki bir sekiz yıl daha mayınlar ile yaşayacağız" diye belirtti. 

Öğreten'in raporun özet sunumunu yapmasının ardından söz alan İstanbul Tabip Odası Başkanı Ali Çerkezoğlu, Türkiye'nin Uluslararası Mayın İzleme Örgütü'ne verdiği rapora atıfta bulunarak, "Bu yılda mayınları temizleyemedik" demenin insani bir durum olmadığını söyledi. Sınırların mayınlar ile savunulmayacağını söyleyen Çerkezoğlu, mayınların patlaması sonucu dünyada 3 günde 1 kişinin yaşamını yitiriyor olmasının kabul edilebilir bir durum olmadığını kaydetti.

Çerkezoğlu, "Bu mayınlar ile yaşayan sınırdaki çocuklar başta olmak üzere birçok insanda ciddi travmalar oluşmaktadır" dedi. İHD İstanbul Şubesi yöneticisi Seza Mis ise, devletlerin mayınlar ile insanları yaşatmaya değil öldürmeye endeksli bir politika izlediklerini söyledi. Sosyal Demokrasi Vakfı Başkanı İnan Dağdelen de, mayınların temizlenmesi konusunda yerinde saymanın kabul edilemez olduğunu aktardı. Türkiye'de 1 yıldır devam eden "çözüm sürecinden" kaynaklı ölüm haberlerinin gelmediğini fakat mayın patlaması ile ilgili haberlerin gelmeye devam ettiğini ifade eden Dağdelen, "Mayınları temizlemek bir yana Nusaybin'de duvar örüyorsunuz. Bu şekilde kim size inanacak" diye konuştu. 

Mayınsız bir Türkiye Girişimi, Amed’de Sümer Park Ortak Yaşam alanı engelli merkezinde bir araya gelerek, dünya ve Türkiye'de bulunan mayınlara ilişkin basın toplantısı düzenledi.

Toplantıya, Amed Tabip Odası, MAZLUMDER Amed Şubesi, İHD, TİHV, TMMOB İKK, Amed Engelliler Platformu, Kent Konseyi Engelliler Meclisi ve Amed Barosu katıldı. Toplantıda konuşan Mayınsız bir Türkiye Girişimi aktivisti Sedat Yurttaş, 27 Mayıs 2009 tarihinde Çukurca yakınlarında meydana gelen anti-personel mayın patlaması sonucu 7 askerin ölümü ve 8'nin yaralandığını hatırlatarak, "Önce, mayının, PKK tarafından döşendiği iddia edilmişti. Van Başsavcısı tarafından yapılan soruşturmada, mayının Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait olduğu ve bir komutanın emri ile döşendiği belirlendi. Türkiye, Mayıs 2013'te oturumlar arası Daimi Komite Toplantısı'nda, emri veren Tuğgeneral Zeki Es'in, 19 Nisan 2013 tarihinde Askeri Mahkeme tarafından 'ihmal nedeniyle ölüm ve yaralanmaya sebebiyet vermek'ten 6 yıl, 8 ay hapis cezasına çarptırıldığını açıkladı. Türkiye, anti personel mayın kullanımı konusunda PKK'yi suçlamaya devam etmektedir. Madde 7 raporlarında ele geçirilen mayınlar ve bunların konumlarına ilişkin özel bir bilgi bulunmamaktadır. İzleme Örgütü, PKK tarafından anti personel mayın kullanım iddialarına ilişkin tarih, yer ve diğer somut detaylar konusunda veya anti personel mayınlar nedeniyle ortaya çıkan kayıplara neden olan olaylarla ilgili olarak Türkiye'den bilgi temin edemedi" dedi.