Türkiye’de çevre kirliliğinden etkilenmeyen hiçbir il yok. Türk Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın, BDP Bitlis Milletvekili Hüsamettin Zenderlioğlu’nun Türkiye’deki çevre kirliliğine ilişkin verdiği soru önergesine verdiği yanıtta Türkiye’de çevre kirliliğinin ulaştığı had safha ortaya çıktı. Türkiye’de kirlilikten etkilenmeyen bir il yok. Bayraktar’ın Zenderlioğlu’na verdiği yanıtta, Karaman’ın en az denetim yapılan ve hiç ceza kesilmeyen il olduğu da belirtildi.

BDP Bitlis Milletvekili Hüsamettin Zenderlioğlu’nun  Türkiye’deki çevre kirliliğine ilişkin soru önergesi Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar tarafından yanıtlandı.  Yanıt, iki yılda bir hazırlanan “Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Envanteri Değerlendirme Raporu” sonuçlarına dayanarak verildi. Türkiye’de çevre kirliliğinden etkilenmeyen bir il olmadığı vurgulanan yanıtta, 33 ilde hava, 23 ilde atık, 22 ilde su kirliliği belirlendiği kaydedildi. Ayrıca birer ilin de toprak, gürültü ve doğal çevrenin tahribatı gibi nedenlerden dolayı kirlendiği açıklandı.

Hava kirliliğine en büyü etken, 56 ilde ısınma, 7 ilde (Antalya, Balıkesir, Edirne, Erzurum, Mersin, Niğde ve Urfa) meteorolojik faktörler, 6 ilde (Bursa, Diyarbakır, Hatay, İstanbul, Kocaeli ve Karabük) sanayi atıkları, 6 ilde (Çorum, Elazığ, Konya, Tokat, Iğdır ve Osmaniye) topografik faktörler ve 4 ilde (Ankara, Malatya, Ordu ve Sakarya) trafik olduğu bakanlık tarafından belirtildi.

Bakanlık cevabında hava kirliliğinin devamlılık arz etmesindeki en büyük etkenlerinin toplumdaki bilinç eksikliği ilk sırada gösteriyor. Bunu sırasıyla mali imkansızlıklar, yeterli denetimin yapılmaması ve kaliteli yakıt teminindeki zorluklar takip ediyor. Hava kirliliğinin önlenmesine yönelik yapılacak çalışmalar konusunda da görüş belirtiliyor. Kirliliğin önlenmesi için kaliteli yakıt kullanılması gerektiği vurgulanıyor. Yine sırasıyla denetim faaliyetlerinin arttırılması, sanayi kuruluşlarının emisyon izni almaları ve motorlu taşıtların egzoz gazı ölçümlerinin takibi maddeleri izliyor.

HIZLI ŞEHİRLEŞME ÇEVRE KİRLİLİĞİNDE ETKİLİ

Deniz, göl, akarsu gibi yüzey sularının kirlenmesine ise hızlı şehirleşmenin beraberinde getirdiği alt yapı eksikliği gerekçe gösteriliyor. Ev atıklarının yüzey sularına karışmasının da birçok kentte ciddi kirliliğe neden olduğu belirtiliyor. Kanalizasyon sistemlerinin eksik ya da yetersiz olması sorunun yaşanmasındaki en büyük etken olarak gösteriliyor. Yüzey sularının kirliliğindeki diğer etkenleri de zirai ilaçlama, evsel katı atıklar ve sanayi atıkları biçiminde sıralanıyor. Bakanlık yanıtta, bütün bu kirlilikten “toplumdaki bilinç eksikliğini” sorumlu tutarken, toplumu bilinçlendirmek için de herhangi bir proje ortaya koymuyor.

Zenderlioğlu soru önergesinde ayrıca çevre sorunlarının bölgelere göre dağılımının ne şekilde gerçekleştiğini de sordu. Bu soruya yanıtta ise Türkiye’de kirlenmemiş bir ilin bulunmadığı gerçeğini ortaya çıktı.

Akdeniz Bölgesi illerinden Adana, Isparta, Maraş ve Osmaniye’de hava kirliliği sorunun yaşandığı vurgulanan bakanlık açıklamasında Mersin’de su, Hatay’da toprak, Antalya’da atıklar ve Burdur’da ise doğal çevrenin kirliliğinin etkili olduğu belirtildi.

Zenderlioğlu’nun son 5 yıl içerisinde çeşitli yollarla kirliliğe neden olanlar hakkında ne gibi cezai yaptırımlar uygulandığı sorusuna  ise bakanlık 2006-2011 yılları arasında Bakanlık merkezi ile Çevre ve Şehircilik İl müdürlükleri aracılığıyla uyguladığı para cezasının toplam 246 Milyon 296 Bin 170 lira olduğu belirtti.

İl müdürlüklerinin kestiği cezalar ve yaptığı denetimler göz önünde bulundurulduğunda Karaman’ın en az denetimin yapıldığı ve para cezasının kesilmediği il olduğu ortaya çıkıyor.