Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü (Unesco) öncülüğünde Herkes İçin Eğitim sloganıyla yürütülen çalışmalarda ilerlemeler sağlanırken, halen on milyonlarca çocuk okula gidemiyor. Okula gidemeyen çocukların büyük kısmı yoksul ülkelerde yaşarken, Unesco hedeflerinin tutturulabilmesi için daha fazla çaba sarfedilmesi gerekiyor.

Unesco tarafından yayınlanan rapora göre, 2000 yılından bu yana dünya genelindeki eğitim hedeflerinde birçok ilerlemeler kaydedilirken, bazı ülkelerde hedeflerin ‘çok uzağında’ kalındı.

Kore’nin Incheon kentinde yapılacak Dünya Eğitim Forumu’na bir ay kala yayınlanan raporda, 2000 yılında Senegal’in başkenti Dakar’da lanse edilen ‘Herkes İçin Eğitim (Education for All-EFA)’ adlı inisiyatifin üzerinden geçen 15 yıllık süreç değerlendirildi. Unesco raporuna göre, 164 ülkenin sadece üçte birinde konulan hedeflere ulaşılırken, Afrika kıtası başta olmak üzere diğer onlarca ülkede hedefler gerçekleştirilemedi.

İlkokul çağındaki tüm çocukların okula gitmesi hedefi üye ülkelerin sadece yüzde 52’sinde gerçekleştirilirken, yüzde 10’unda ise bu hedefe yaklaşıldı. Ülkelerin yüzde 29’unda bu hedeften ‘uzak’ iken, yüzde 9’unda ‘çok uzağında’ olunduğuna dikkat çekiliyor.

SURİYE’DE BİR NESİL KAYBOLUYOR

Raporda özellikle dikkat çekilen ülkelerden biri olan Suriye’de 4 yılını geride bırakan iç savaş nedeniyle bir nesil eğitimden yoksun kalmak üzere. 2013 yılı sonu itibariyle Suriye’de okul çağındaki 4,8 milyon çocuktan 2,2 milyonu okula gidemiyordu.

Suriyeli çocukların yarım milyon kadarı Mısır, Lübnan, Ürdün ve Türkiye gibi ülkelerde olduklarından ülkenin eğitim sisteminden koptular.

‘TERÖRİST SALDIRILAR VE ÇATIŞMALAR ÖĞRENCİLERİ ETKİLİYOR’

Unesco raporunda çocukların eğitiminin engellendiği ülkelere örnek olarak Boko Haram çetelerinin saldırıları altındaki Nijerya gösteriliyor. Nijerya’da özellikle okullara yönelik saldırılar nedeniyle çocukların eğitim hakkı engelleniyor.

Raporda anılan Sierra Leone’de ise, 11 yıllık iç savaşın ardından 2005’ten itibaren ciddi gelişmeler sağlandığı kaydedildi. Sierra Leone’de hükümetler, 2005 yılından sonra okula gidemeyen çocukların sayısı yarıya kadar indirmeyi başardılar.

58 MİLYONU HİÇ GİTMEDİ 100 MİLYON İLKOKULU BİTİREMEDİ

Raporu açıklayan Unesco Genel Direktörü İrina Bokova, dünya ülkelerinin eğitimde son 15 yılda ‘önemli ilerlemeler’ sağladığını söylerken, halen on milyonlarcasının ise okula gidemediği gerçeğini hatırlattı. Okula gidemeyen çocuk ve ergenlerin sayısı 84 milyon azalırken, bu rakamın 52 milyonunu kız çocukları oluşturuyordu.

Özellikle Afrika ülkelerinde çocukların okula gönderilmesini teşvik etmek amacıyla okul harçlarının kaldırılması, okul inşası, okullarda çocuklara yemek verilmesi ve kız çocuklarının eğitimini teşvik eden görsel kampanyaların olumlu sonuçlara etkisi olduğu kaydediliyor.

Ancak Unesco’ya göre Herkes İçin Eğitim hedeflerinin tutturulması için henüz çok erken. Dünya genelinde okul çağına gelmiş 58 milyon çocuk okula gidemezken, ilkokulu bitiremeden okulu terkeden çocukların sayısı 100 milyona yaklaşıyor. Okula gidemeyen çocukların neredeyse tümünü yoksul ailelerden gelenler oluşturuyor.

OKUMA-YAZMA BİLMEYENLERİN ÜÇTE İKİSİNİ KADINLAR OLUŞTURUYOR

164 ülke genelinde okuma yazma bilmeyenlerin üçte ikisini halen kadınlar oluşturuyor.

Dünya genelindeki ülkelerin yüzde 69’unda ilkokula gidenler arasında kız-erkek çocukları arasındaki eşitlik ilkesine ulaşılırken, ortaokullarda bu bu hedefe ulaşan ülkelerin oranı yüzde 48.

EN AZ 22 MİLYAR DOLAR EK BÜTÇE GEREKİYOR

Unesco’ya göre, Herkes İçin Eğitim hedefinin 2030 yılına kadar gerçekleştirilebilmesi için yaklaşık 22 milyar dolar ek eğitim bütçesi gerekiyor.

Raporda en az 38 ülkenin eğitime harcadıkları bütçeyi milli gelirin yüzde 1’i veya daha fazlası oranında arttırdıklarına dikkat çekilirken, bütçelerin yüzde 15 ile 20’sinin eğitime ayrılması gerektiği vurgulandı. Ekonomik olarak gelişmiş ülkelerin diğer ülkelere daha fazla eğitim yardımı yapmasının da önemine değinildi.

ORTAOKUL HEDEFİ İÇİN 2100 YILINI BEKLEMEK GEREKEBİLİR

Unesco raporunda eğitim hedeflerinin gerçekleştirilmesindeki ritmin yavaş olduğu ve bu haliyle tüm çocukların ortaokula gidebilmesi için 2100 yılına kadar beklenmesi gerekecek. Hali hazırda yoksul ülkelerdeki her üç ergenden sadece birinin ortaokulu bitirebildiği de raporda yer alıyor.